Trzecia wystawa z cyklu Rzeźbienie (wirtualnych) rzeczywistości w Trafostacji Sztuki w Szczecinie jest poświęcona jednemu z najbardziej wpływowych prekursorów grafiki komputerowej i sztuki cyfrowej, Herbertowi W. Franke.
Poza swoją pasją, zyskał on rozgłos jako uznany autor powieści science fiction i naukowiec. Franke studiował fizykę, matematykę, chemię, psychologię i filozofię w Wiedniu, gdzie w 1950 roku otrzymał tytuł doktora w dziedzinie optyki elektronowej. Dwadzieścia dziewięć lat później był jednym z twórców festiwalu sztuki elektronicznej Ars Electronica w Linzu.
Już w latach 60. Herbert W. Franke dążył do poszerzenia granic rzeźby poprzez jej wprowadzenie w przestrzeń wirtualną: Czy komputer może otworzyć przed nami nowe możliwości w dziedzinie rzeźby? Aby znaleźć odpowiedź na to pytanie, należy zignorować warunki, jakie musi spełniać obiekt fizyczny i podjąć próbę zaprojektowania niemożliwych do fizycznego zrealizowania obiektów 3D. Wykorzystanie komputera jako narzędzia sztuki umożliwiło stworzenie nowych form i ruchomych, zmiennych, częściowo interaktywnych obiektów wirtualnych. Nie były one materialne w klasycznym tego słowa znaczeniu, ale zachowały swoją „cielesną” strukturę i były widoczne z każdej strony. Pierwsze prace Franke powstały przy użyciu programu QUICK BASIC i były prezentowane na monitorze lub ekranie telewizyjnym. W latach 50., zanim komputery stały się dostępne, artysta wykorzystywał fotografię eksperymentalną i generatywną. Następnie powstała seria oscylogramów zarejestrowanych analogowo przy pomocy oscylografu katodowego. W latach 1971–1973 i 1979–1985 Franke był kuratorem wystawy Wege zur Computerkunst pokazywanej w siedzibach Instytutu Goethego na całym świecie.
TRAFO prezentuje prace Orchid, Tropic, Abroll3 oraz Rahmen4 (1984–1992), które po raz pierwszy można było oglądać na wystawie Digital Art Works. The Challenges of Conservation (2011/2012) w Muzeum Mediów w Centrum Sztuki i Technologii Medialnej ZKM w Karlsruhe (wszystkie znajdują się obecnie w jego stałej kolekcji). Dzieła są prezentowane na oryginalnym monitorze, który podkreśla historyczną estetykę kompozycji i stanowi jej integralną część. Na animacje komputerowe składają się pojedyncze elementy geometryczne, nieustannie zmieniające swój kształt dzięki zaprogramowanym sekwencjom ruchów oraz zmianie parametrów takich jak rozmiar i kolor. Orchid jest pracą interaktywną, w której trójkątne plamy kolorów mogą być przesuwane przez widza w górę lub w dół za pomocą klawiatury komputerowej. Matematyka i sztuka spotykają się w ścisłej relacji, w zakresie, w jakim formalny język abstrakcyjnych, geometrycznych obrazów pozwala na opisanie korelacji matematycznych (i vice versa) oraz na wyliczenie informacji estetycznej za pomocą określonego wzoru.
Ostatnie prace Franke to interaktywne rzeźby, stworzone za pomocą oprogramowania Mathematica Wolfram Research. „Rzeczywistość wirtualna będzie nabierać coraz większego znaczenia w sztuce jutra; kwestia konstrukcji z fizycznego materiału stanie się tym samym nieistotna”. Stwierdzenie to obrazuje przekonanie Herberta W. Franke o rosnącym znaczeniu VR i wyjaśnia powód, dla którego artysta tworzy obecnie przede wszystkim wirtualne wystawy prezentowane w Internecie, takie jak jego Z-Galaxy na platformie Active Worlds. Franke niewątpliwie stanowi ważne ogniwo dla dzisiejszego pokolenia artystów współczesnych.
Rzeźbienie (wirtualnych) Rzeczywistości to cykl wystaw prezentujących artystów, którzy wykorzystują w pracy technologie VR. Sprzeczność między wyraźną fizyczną nieobecnością i jednoczesną obecnością wirtualnych, cyfrowych obiektów może być przenoszona z powrotem do rzeczywistości w postaci haptycznych, fizycznych obiektów tworzonych przy pomocy automatycznego, zaawansowanego procesu wydruku z danych cyfrowych. Jednocześnie kryteria rzeźbiarskie, takie jak plastyczność i wieloperspektywiczność, odgrywają znaczącą rolę dla obu form. Wystawa stawia pytanie o to, jak przystosowujemy nasze sposoby widzenia do ewolucji powstawania obrazu.
Rzeźbienie (wirtualnych) Rzeczywistości 3: Herbert W. Franke
Kuratorka: Ursula Ströbele
Od 6 listopada do 10 grudnia 2016 roku
Wernisaż 5 listopada 2016 roku, godz. 19.00
Trafostacja Sztuki w Szczecinie
