22 lipca 2010 roku we Wrocławiu rozpocznie się Międzynarodowy Festiwal Filmowy Era Nowe Horyzonty – jeden z najważniejszych festiwali filmowych w Polsce. W programie tegorocznej edycji zostanie pokazanych ponad 500 filmów z 50 krajów w 11 dni (w tym 236 filmów pełnometrażowych i 271 krótkich metraży) a 143 z nich będą miały polskie premiery podczas festiwalu.
Festiwal otworzy francuski film Xaviera Beauvois O bogach i ludziach (Des hommes et des dieux), zdobywca Grand Prix tegorocznego festiwalu w Cannes. Wrocławski pokaz będzie polską premierą filmu. To rekonstrukcja autentycznych wydarzeń. W 1996 roku w Algierii zamordowano siedmiu katolickich mnichów. Pracowali w wiosce u stóp Atlasu, służąc ludziom lekarstwami i wiedzą. Gdy w kraju doszło do wybuchu konfliktu z islamskimi ekstremistami i eskalacji przemocy, grupa uzbrojonych mężczyzn uprowadziła zakonników. Xavier Beauvois w swoim minimalistycznym, pełnym skupienia filmie przygląda się ich dylematowi – pozostać w sterroryzowanej wiosce czy opuścić klasztor. Zostają, nie chcąc pozbawiać miejscowych ludzi oparcia.
Drugim filmem, który zostanie pokazany w dniu otwarcia festiwalu będzie Wkraczając w pustkę (Enter the Void), sensacja ubiegłorocznego Cannes w reżyserii Gaspara Noé, szokującego agresją i destrukcją enfant terrible kinematografii francuskiej. To przykład kina ery techno, montażowo-narracyjny eksperyment. Jego bohater – Amerykanin, diler narkotyków w Tokio, uśmiercony przez reżysera w dwudziestej minucie filmu, bezcieleśnie przemierza mroczne zaułki miasta.
Filmem zamknięcia festiwalu będzie Tetro w reżyserii i według oryginalnego scenariusza Francisa Forda Coppoli, rozgrywający się w Buenos Aires, pełen tajemnic rodzinny dramat ze znakomitymi kreacjami aktorskimi Vincenta Gallo i Klausa Marii Brandauera.
Wieczór otwierający festiwal będzie należał do Mike’a Pattona i jego projektu Mondo Cane w scenerii wrocławskiej Wyspy Słodowej. Na autorski recycling muzyczny Pattona składają się covery włoskich przebojów z lat 50. i 60. XX wieku. Artysta wykona nowe wersje zapomnianych piosenek, partie wokalne wzbogacając o typowe dla siebie elektroniczne brzmienia i eksperymenty z głosem.
Jednym z najważniejszych wydarzeń festiwalu będzie jedyny w Polsce pokaz opery filmowej światowej sławy holenderskiego kompozytora Michela van der Aa – Księga niepokoju, adaptacji prozy portugalskiego modernisty Fernando Pessoi. W spektaklu różne formy ekspresji spotkają się w mozaikowej strukturze dzieła totalnego – przestrzenie wirtualne i realne, dramaturgia sceniczna i montaż filmowy, dźwięki grane na żywo przez orkiestrę i generowane elektronicznie. Na scenie narratora Księgi… zagra Klaus Maria Brandauer, we fragmentach wideo wystąpi portugalska śpiewaczka fado Ana Moura, kompozycja van der Aa zostanie wykonana przez znakomitą niemiecką orkiestrę musikFabrik.
Najważniejszą, najbardziej emocjonującą częścią festiwalu są konkursy.
Międzynarodowy Konkurs NOWE HORYZONTY to wybór 14 premierowych, osobistych, często prowokacyjnych filmów z całego świata. W tegorocznym programie znalazły się m.in. radykalny Trash Humpers, zrealizowany przez Harmony’ego Korine’a, przedstawiciela nowojorskiej bohemy, twórcy znanego nowohoryzontowej publiczności Juliena-Donkey-Boya; brazylijski Podróżuję, bo muszę, wracam, bo cię kocham Marcelo Gomesa i Karima Aïnouza, połączenie kina drogi i osobistego pamiętnika; przejmujący antywojenny eksperyment ze Sri Lanki Pomiędzy dwoma światami Vimukti Jayasundary; a także francusko-belgijski Amer Hèléne Cattet i Bruno Forzaniego, hołd złożony twórcom gialli (Dario Argento, Lucio Fulciemu, czy Mario Bavie), niezwykle wyrafinowanych formalnie włoskich horrorów popularnych w latach 60. i 70.
W konkursie tym zostaną przyznane trzy nagrody: jury przyzna grand prix dla najlepszego filmu i 20 000 euro. Filmy powalczą też o nagrodę publiczności oraz – po raz pierwszy w tym roku – o prestiżową nagrodę FIPRESCI, przyznawaną przez krytyków filmowych zrzeszonych w Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych.
Odbywający się po raz drugi Międzynarodowy Konkurs FILMY O SZTUCE to 12 pełnometrażowych, autorskich dokumentów, zainspirowanych różnymi dziedzinami i kierunkami w sztuce dawnej i współczesnej. W programie m.in. Wasze miasta trawą zarosną w reżyserii Sophie Fiennes, autorki Zboczonej historii kina, film poświęcony szalonemu pomysłowi Anselma Kiefera, który tworzy alternatywny świat sztuki w swojej francuskiej posiadłości; obejrzeć będzie można też niemal mistyczny przykład archeologii obrazu – Belair Bruno Safadiego i Noi Bressane o legendarnej brazylijskiej wytwórni filmowej, produkującej zakazane przez lata filmy oraz brytyjsko-francusko-polska koprodukcję Themerson&Themerson Wiktorii Szymańskiej, nakreślony subtelną kreską portret legendarnych artystów awangardy. Główną bohaterką cyklu Trzecie Oko będzie w tym roku austriacka artystka wideo-artu Mara Mattuschka.
W Międzynarodowym Konkursie FILMY O SZTUCE jury przyzna nagrodę w wysokości 10 000 euro.
W Konkursie NOWE FILMY POLSKIE pokazanych zostanie 7 powstałych w ostatnim roku filmów fabularnych, m.in. wydarzenie zeszłorocznego Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, rozedrgany, popkulturowy Jestem twój w reżyserii Mariusza Grzegorzka. W konkursie zostanie pokazany film Ewa reż. Ingmara Villqista i Adama Sikory, który na festiwalu będzie miał swoją światową premierę, jak również, pokazywany na tegorocznym Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni Made in Poland w reżyserii Przemysława Wojcieszka.
W tym konkursie najlepszym przypadnie wrocławska nagroda filmowa ufundowana przez Prezydenta Wrocławia w wysokości 100 000 zł i nagroda Marszałka Województwa Dolnośląskiego za debiut w wysokości 40 000 zł.
W programie znajdą się ponadto stałe, lubiane festiwalowe sekcje, wśród nich panorama – filmy uznanych mistrzów i ciekawe debiuty, biorące udział w międzynarodowych festiwalach, m.in. Hadewijch w reżyserii ulubionego nowohoryzontowego twórcy Bruno Dumonta; mroczny średniowieczny epos Valhalla Rising zbuntowanego Duńczyka Nicolasa Windinga Refna z Madsem Mikkelsenem w roli głównej; Wyśnione miłości – film 21-letniego Xaviera Dolana, uwodzicielska opowieść o biseksualnej grze dziewczyny i chłopaka, rywalizujących o tego trzeciego; rumuński kameralny dramat o rozpadzie rodziny Wtorek po świętach Radu Munteana.
W 10-tą rocznicę śmierci Wojciecha Jerzego Hasa, jednego z największych wizjonerów polskiego kina, znanego na świecie eksperymentującego indywidualisty, zostanie pokazana pełna retrospektywa jego filmów. Bohaterami retrospektyw będą też: obchodzący w tym roku 80-te urodziny bezkompromisowy awangardzista, współtwórca francuskiej Nowej Fali – Jean-Luc Godard, twórcy animacji marionetkowej zafascynowani prozą Bruno Schulza – bracia Quay, brytyjska feministyczna teoretyczka kina i reżyserka – Laura Mulvey oraz Daniel Szczechura, mistrz i nauczyciel z 50-letnim stażem, wybitny twórca animacji.
Również w sekcji nocne szaleństwo szykują się prawdziwe rarytasy. W tym roku przegląd filmów Philippe’a Mory, australijskiego Tima Burtona, twórcy zwariowanego, groteskowego, opartego na zgrywie i pastiszu kina nurtu exploitation. Widzowie zobaczą też wybór filmów samurajskich, które przeżywają w tej chwili w Japonii prawdziwy renesans. Klasyka opowieści o wojownikach bushi w czasach shogunatu, wypełniona malowniczymi i krwawymi pojedynkami, charakteryzująca się realizmem historycznym, będzie reprezentowana m.in. przez słynną trylogię Samotny wilk i szczenię Kenji Misumi’ego z 1972 roku.
Tegoroczny festiwal upłynie pod znakiem kinematografii tureckiej (30 tytułów). Będzie ją reprezentować młode kino tureckie, zdobywające laury na międzynarodowych festiwalach i retrospektywa zupełnie nieznanego w Polsce Zeki Demirkubuza, należącego do debiutującej w latach 90. XX wieku pierwszej generacji niezależnych tureckich reżyserów. Przygotowana została książka poświęcona kinu tureckiemu.
Codziennie o godz. 22.00 odbędą się pokazy na wrocławskim rynku dające możliwość obcowania z dobrym kinem w malowniczej scenerii miasta nie tylko uczestnikom festiwalu, ale również mieszkańcom Wrocławia.
Do Wrocławia przyjedzie ponad 350-u reżyserów filmowych, aktorów, producentów, agentów sprzedaży i dystrybutorów filmowych z Polski i z zagranicy. Wśród gości festiwalowych znajdą się m.in. turecki mistrz Nuri Bilge Ceylan, Jonathan Caouette – reżyser głośnego Tarnation, znakomity aktor Klaus Maria Brandauer, który wystapi w Księdze niepokoju i będzie miał na festiwalu małą retrospektywę oraz bohaterowie retrospektyw: Bracia Quay, Laura Mulvey, Zeki Demirkubuz, i Daniel Szczechura, reżyserzy filmów konkursowych i młodzi twórcy tureccy. W jury trzech konkursów festiwalu, zasiądą między innymi Klaus Eder – niemiecki krytyk, sekretarz generalny FIPRESCI, Peter Zelenka – reżyser z Czech, Grzegorz Jarzyna – reżyser teatralny, Mariusz Treliński – reżyser filmowy i operowy oraz Petter Mettler – reżyser z Kanady.
