W 111. rocznicę śmierci Stanisława Wyspiańskiego zaprezentowano dwa wyjątkowe obrazy jego autorstwa, które już niebawem będzie można oglądać w Muzeum Narodowym w Krakowie. Autoportret z 1897 roku i Portret doktora Jana Raczyńskiego z 1904 roku, zakupione dzięki dotacji MKiDN, będą ważnymi punktami wystawy Wyspiański. Nieznany, którą Muzeum Narodowe w Krakowie otworzy 15 stycznia 2019 roku, w 150. rocznicę urodzin Wyspiańskiego.
Dr hab. Andrzej Betlej, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie, mówi:
Zwłaszcza pierwszy obraz jest niezwykle cenny dla polskiego dziedzictwa i dla naszej kolekcji. W polskich zbiorach istnieje tylko 10 autoportretów Wyspiańskiego – ten jest jedenasty i piąty z wykonanych w technice pastelu. Co więcej, autoportret ten nigdy nie był pokazywany publicznie, dotychczas znaliśmy go tylko ze zdjęć. Można wręcz powiedzieć, że został cudownie odnaleziony.
Stanisław Wyspiański tworzył własne portrety rzadko, powstawały w ważnych momentach jego życia i miały zawsze charakter symboliczny. Taką „opowieścią o sobie” jest też nowy nabytek Muzeum Narodowego w Krakowie. Powstał w roku 1897, który był momentem przełomowym – sam Wyspiański uważał go za początek nowego, dojrzałego etapu swej malarskiej twórczości. Oblicze artysty, wnikliwie spoglądającego na widza błękitnymi oczami, jest radosne i pełne energii. Obraz był w posiadaniu Ferdynanda Hoesicka (polskiego księgarza, wydawcy, pisarza, historyka literatury) prawdopodobnie już w roku 1902, posłużył bowiem za ilustrację tekstu poświęconego Wyspiańskiemu w dodatku „Życie i Sztuka” do czasopisma „Kraj”, wydanego w Petersburgu w styczniu 1902 roku. Po raz drugi zdjęcie tego pastelu reprodukował Hoesick w tekście wspomnieniowym o Wyspiańskim, w kilka dni po śmierci artysty.
Przedstawiony na drugim portrecie mężczyzna to lekarz pediatra Jan Rudolf Raczyński (1865-1918), dobry znajomy Wyspiańskiego i innych twórców przełomu wieku w Krakowie. Portret powstał w 1904 roku i doskonale wpisuje się w stworzoną wtedy przez autora Wesela galerię pastelowych wizerunków osobistości świata kultury.
W Muzeum Narodowym w Krakowie równo rok temu została otwarta wystawa Wyspiański, zorganizowana w ramach rządowego Programu Niepodległa. 15 stycznia 2019 roku w MNK zostanie otwarta nowa odsłona ekspozycji, zatytułowana Wyspiański. Nieznany, na której znajdą się dzieła graficzne oraz związane ze sztuką książki (w tym także biblioteka artysty) oraz prace wcześniej nie eksponowane publicznie. Główną rolę wśród tych ostatnich będą pełnić zakupione teraz portrety.
Wyspiański. Nieznany
15 stycznia 2019 roku
Muzeum Narodowe w Krakowie
