Festiwal Filmowy Planete Doc Review to prezentacja najwybitniejszych filmów dokumentalnych ostatnich dwóch lat, laureatów nagród na najważniejszych festiwalach na świecie oraz polskich premier. Tegoroczna edycja zostanie poszerzona o nowe konkursy filmowe oraz prezentację filmów animowanych. Gośćmi festiwalu będą twórcy i zagraniczni eksperci, którzy wezmą udział w panelach dyskusyjnych. Planete Doc Review jest pierwszym w Polsce festiwalem filmowym, który odbywać się będzie równolegle aż w kilkunastu miastach – w dniach od 8 do 17 maja w warszawskiej Kinotece oraz w 19 innych miastach w dniach 8-10 maja w ramach Weekendu z cyfrowym Planete Doc Review.
140 filmów zostanie przedstawionych w sekcjach: Nauki polityczne, Fetysze i kultura, Bohaterowie są wśród nas, Historie intymne, Klimat na zmiany, Art Doc, Muzyka i wolność, M(A)U(E)R – rewolucja 1989 roku w polskim i niemieckim filmie dokumentalnym, Animadoc – sekcja animowanego dokumentu, Iran gate – panorama współczesnego Iranu. Festiwal uzupełni Doc Alliance, czyli prezentacja filmów wybranych przez 5 współpracujących festiwali (Planete Doc Review, Visions du Reel, Doc Leipzig, Doc Jihlava i CPH DOX). Będą to: Big John – zapaśnik po norwesku Havarda Bustnesa, Hotel Sahara Bettiny Haasen, Maggie w krainie czarów wyreżyserowana przez Marka Hammarberga, Ester Martin Bergsmark i Beatrice Maggie Andersson, Maszyna Martina Marečka, Odgłosy robaków – zapiski mumii Petera Liechti oraz Survival Song Yu Guyangyi.
Gościem specjalnym imprezy będzie austriacki reżyser Nikolaus Geyrhalter. W ramach festiwalu odbędzie się retrospektywa jego filmów oraz trzygodzinne spotkanie z reżyserem typu wykład mistrzowski, który poprowadzi Irena Gruca. Podczas retrospektywy Geyrhaltera zostaną pokazane najważniejsze, wielokrotnie nagradzane filmy: Wyrzuceni na brzeg (1994), Rok po Dayton (1997), Prypeć (1999), Gdzie indziej (2001), Chleb nas powszedni (2005) oraz 7915 km (2008). Mimo, iż jego filmy dotykają tematów kontrowersyjnych, próżno szukać w nich efektu skandalu, taniej sensacji. Geyrhalter nie sięga do stylistyki propagandy, która w różnych formach dokumentalnych zrobiła karierę. W pewnym sensie Geyrhalter jest dokumentalnym anty-Moorem. Nie szuka winnych. Zmusza do patrzenia, przeczuwając, że ładunek sensu, zawarty w jego obrazach prędzej czy później spowoduje u widza pogłębioną refleksję. Bezkompromisowe podejście z jakim twórca podchodzi do kwestii jakości merytorycznej i technicznej, przynosi efekty: Chleb nasz powszedni stał się przebojem kasowym w kinach francuskich, austriackich ale także np. japońskich. W tym filmie cała narracja i wszystkie informacje przekazane są wyłącznie poprzez warstwę wizualną – brak jest jakiegokolwiek komentarza werbalnego. W innych filmach austriackiego reżysera bohaterowie mówią o rzeczach dla siebie ważnych, swoich troskach i nadziejach wprost do kamery, przy czym nie wyczuwa się sztuczności sytuacji. Są to raczej intymne wyznania, albo coś, co można by określić jako monolog codzienności. O czym by jednak nie mówili, wiedzą, że ktoś słucha ich bardzo uważnie.
Na uwagę zasługuje też sekcja M(a)U(e)R – rewolucja 1989 roku w polskim i niemieckim filmie dokumentalnym, zorganizowana ze Stowarzyszeniem Filmowców Polskich oraz Goethe Instytut, podejmująca temat upadku komunizmu i jego konsekwencji. Mur – Mauer w Berlinie upadł, ale istnieją inne mury – granice wyznaczane przez ludzkie uprzedzenia i lęki. W ramach przeglądu M(A)U(E)R znalazły się portrety jednostek napiętnowanych przez system komunistyczny, filmowe świadectwa przebiegu i następstw Jesieni Narodów oraz przykłady nowych murów, często wyrosłych na gruzach starych, po 1989 roku. Przegląd M(A)U(E)R otworzy premiera dokumentu Królik po berlińsku w reżyserii Bartka Konopki i Piotra Rosołowskiego. Dzięki unikalnej perspektywie (spojrzeniu na świat z punktu widzenia królików, których w strefie muru berlińskiego żyły ogromne stada) oraz nietypowemu wykorzystaniu filmowych i fotograficznych materiałów archiwalnych, autorzy stworzyli trafną metaforę systemu totalitarnego.
Dokumenty polskich i niemieckich reżyserów będą pokazywane w blokach tematycznych, których nazwy zostały zainspirowane utworem Mury Jacka Kaczmarskiego. I tak, w bloku I Łańcuch kołysał się u nóg…, oprócz filmu Konopki i Rosołowskiego, zostaną pokazane inne dokumenty obrazujące system, życie w stanie permanentnej inwigilacji i kontroli, ale także historie wielkich ucieczek. Blok II On natchniony i młody był, ich nie policzyłby nikt jest poświęcony młodości w systemie komunistycznym oraz formom działalności opozycyjnej i kulturze niezależnej w NRD i Polsce. Przebieg przełomowych wydarzeń z roku 1989, a także ich genezę i tło historyczne zaprezentują filmy zebrane w bloku III Zwalali pomniki i rwali bruk. Czas przemian, czas chaosu, upadku starych wartości i budowania nowych przedstawiają dokumenty zebrane w bloku IV Ten z nami! Ten przeciw nam! W bloku V A mury runą i pogrzebią stary świat… filmy o wyzwalaniu się kolejnych narodów przybliżą widzom aksamitną rewolucję w Czechosłowacji, pomarańczową na Ukrainie oraz rewolucję na Węgrzech. Jest w nich miejsce na refleksję, czy wszystko, co zawierał stary świat, powinno zostać pogrzebane i czy ślady przeszłości są potrzebne, by podtrzymywać i budować świadomość zagrożeń wynikających z systemów ograniczających wolność jednostki. Dokumenty poświęcone braku komunikacji między pokoleniami, ludźmi, którzy dorastali przed i po 1989 roku oraz filmy o aktualnych problemach młodych ludzi w wolnych krajach, którzy mają ambiwalentny stosunek do przeszłości i obawiają się przyszłości to propozycje z VI bloku A mury rosną…
W ramach M(A)U(E)R odbędzie się również pokaz specjalny filmów wybitnego dokumentalisty Thomasa Heisego, połączony ze spotkaniem z twórcą. Filmy zrealizowane przez niego do 1989 roku były zakazywane przez władze już na etapie scenariusza, w trakcie zdjęć lub podczas kolaudacji. Odrzucono także dyplom szkoły filmowej Heisego Erfinder 82. W bloku Twórca wobec systemu zostaną zaprezentowane trzy dokumenty jego autorstwa: Bar w podziemiach (1990), Mój brat (2005) oraz najnowszy Materiał (2008). Tworzą one opowieść od wydarzeń w listopadzie 1989 roku, sfilmowanych w małym barze w podziemiach, poprzez konfrontację z tajnym współpracownikiem Stasi, po wizualny pamiętnik, monumentalny kolaż z materiałów kręconych na przestrzeni 20 lat (1988-2008), które nie weszły do filmów, a są dla autora bardzo cenne, gdyż zawierają obrazy przełomu i zmian, które dokonywały się w jego kraju.
Przeglądowi towarzyszyć będzie debata Sztuka filmowa a wydarzenia 1989 roku, w której weźmie udział Andrzej Wajda, Maciej Drygas, Bartek Konopka i Wolfgang Becker (reżyser Goodbye Lenin). Spotkanie odbędzie się po premierze Królika po berlińsku, 12 maja w warszawskiej Kinotece. Poprowadzi je Ryszard Jaźwiński z Radiowej Trójki, która to stacja wydarzenie będzie transmitować.
W programie 6. edycji Planete Doc Review przewidziano również miejsce dla innych debat:
9 maja – po filmie Wiek głupca redakcja tygodnika Polityka przygotuje panel na temat świadomej konsumpcji i ekologii;
12 maja – Pomagają czy szkodzą? – O tym, jak pomóc Afryce i jak jej nie szkodzić to debata, która odbędzie się po projekcji filmu Jak wydoić nosorożca (weźmie w niej udział m. in. reżyser filmu, David E. Simpson);
14 maja – spotkanie z Garrim Kasparowem poprowadzi Jacek Żakowski, a odbędzie się ona po premierze filmu W ogniu rewolucji Maszy Nowikowej o liderze opozycji demokratycznej w Rosji;
15 maja – Co wolno wolnej kulturze? to tytuł debaty na podstawie filmu Kultura remixu. Zdaniem reżysera Bretta Gaylora sposób egzekwowania praw autorskich w naszych czasach prowadzi do zastoju cywilizacyjnego;
16 maja – tematem debaty będą Przełom, nadzieja, demokracja, czyli wybory i przemiany w Polsce w latach 1989-2009;
17 maja – dla zainteresowanych sytuacją w Iranie przygotowano panel z filmowcami, których obrazy o Iranie będzie można zobaczyć na festiwalu. Będą to reżyserzy z Iranu i innych krajów, m. in. Petr Lom, autor Listów do prezydenta i Nahid Persson, reżyserka dokumentu Królowa i ja.
Grand Prix Festiwalu, Nagrodę Millennium, przyzna Międzynarodowe Jury pod przewodnictwem duńskiego producenta Michaela Haslunda. W konkursie głównym walczyć będzie 19 filmów m. in. nagrodzony w Cannes słowacki film Ślepa miłość Juraja Lehotsky’ego, duński Burma VJ Andersa Østergaarda, zwycięzca festiwalu IDFA oraz dzieło zdobywcy zeszłorocznego Oscara Davisa Guggenheima Może być głośno, którego bohaterami są gwiazdy rocka: Jimmy Page, Edge z U2 i Jack White. Polską kinematografię reprezentować będą filmy: Nasza ulica – wersja kinowa Marcina Latałły oraz Latawce Beaty Dzianowicz. Dodatkowo w formie pokazu specjalnego na festiwalu zostanie zaprezentowany dokument Roman Polański: Wanted and Desired.
Nagroda Magicznej Godziny przeznaczona jest dla filmów o długości do 70 minut. 18 filmów oceniać będzie jury pod przewodnictwem irańskiego reżysera Massouda Bakhshi. Polską premierą w konkursie Magicznej Godziny będzie długo oczekiwany dokument Andrzej Wajda: róbmy zdjęcie! Film jest portretem reżysera zrealizowanym podczas zmagań na planie jego najbardziej osobistego i nominowanego do Oscara Katynia. Tylko na planie zdjęciowym możemy przekonać się, jaki Andrzej Wajda jest naprawdę – niezwykły ze względu na swoją wrażliwość, pasję i poczucie misji. Film jest dziełem zespołowym młodych reżyserów skupionych w Zespole Filmowym Paladino (Macieja Cuske’go, Thierry’ego Paladino, Marcina Sautera i Piotra Stasika). Są oni jednymi z najlepszych dokumentalistów młodego pokolenia, a ich filmy to pełne humoru i życzliwości obserwacje prezentujące nowy sposób patrzenia na rzeczywistość.
W tegorocznym konkursie filmów mówiących o prawach człowieka jury, któremu przewodniczyć będzie Draginja Nadaždin, przyzna Nagrodę Amnesty International jednemu z dziesięciu najlepszych filmów o tej tematyce. Jak co roku przyznana zostanie także Nagroda Publiczności. W tym konkursie biorą udział wszystkie filmy festiwalowe, a jurorem może być każdy widz. Aby chronić Ziemię przed zbędnym wycinaniem drzew, kuponem do głosowania będzie bilet na film. Na jego odwrocie znajduje się skala 1-3. Aby ocenić film wystarczy po wyjściu z sali projekcyjnej naderwać na bilecie wybraną na skali ocenę oraz wrzucić go do urny.
O tym, że ekologia jest bliska organizatorom festiwalu świadczy też Warszawska Nagroda Ekologiczna, która w tym roku zostanie przyznana po raz pierwszy. Rywalizować o nią będą filmy z sekcji Klimat na zmiany. Filmy oceniać będą jurorzy pod przewodnictwem Edwina Bendyka. Podczas 6. edycji Planete Doc Review po raz pierwszy zostaną przyznane też dwie inne nagrody: Nagroda Sieci Kin Studyjnych i Lokalnych dla filmu wybranego przez widzów podczas Weekendu z cyfrowym Planete Doc Review oraz Nagroda Jury Dialogu Ekumenicznego w konkursie filmów poruszających kwestię dialogu różnych światopoglądów. Oficjalnym patronem tej nagrody jest Tygodnik Powszechny, a filmy oceniać będą jurorzy pod przewodnictwem Anity Piotrowskiej.
Rozdanie nagród odbędzie się 16 maja na uroczystości zamknięcia 6. festiwalu filmowego Planete Doc Review, podczas którego zostanie pokazany film Davisa Guggenheima Będzie głośno. Po uroczystości natomiast odbędzie się impreza w warszawskim klubie Powiększenie.
Kinoteka
Warszawa, Pałac Kultury i Nauki, pl. Defilad 1
Klub Powiększenie
Warszawa, ul. Nowy Świat 27
