Podczas tegorocznej edycji Festiwalu publiczność obejrzy około 30 antropologicznych filmów dokumentalnych z całego świata W tym roku nadesłano 142 filmy z około 50 krajów w tym z: Brazylii, Peru, Rosji, Niemiec, Włoch, Wielkiej Brytanii, USA, Chin, Serbii, Hiszpanii, Francji, Holandii, Chorwacji, Indii i Turcji. Wśród nich znalazło się także 8 filmów z Polski.
Organizatorzy Festiwalu przy pomocy X muzy pragną przybliżyć publiczności człowieka, jego życie, środowisko, w którym żyje oraz kulturę, która go kształtuje. Chcą także wypromować wyjątkowy rodzaj dokumentu, jakim jest film antropologiczny.
Od dwóch lat podczas Festiwalu prowadzony jest konkurs na najlepszy film. Nagrodą dla zwycięzcy jest 4000 PLN – ufundowane przez Marszałka Województwa Kujawsko–Pomorskiego, który objął Festiwal honorowym patronatem. Zwycięzcę wyłoni publiczność.
Ubiegłoroczny laureat, film The Bagyeli Pygmies at the Fringes of the World, po wygranej na Festiwalu Aspekty został również pokazany na Festiwalu w Getyndze i Budapeszcie. W Budapeszcie zdobył nagrodę główną, zaś w Getyndze reżysera uhonorowano nagrodą specjalną.
W maju 2010 roku Festiwal Aspekty został włączony do Europejskiej Sieci Festiwali Antropologicznych CAFFE (Coordinating Anthropological Film Festivals in Europe). Dołączył do elitarnego grona, jako 16 jej członek i pierwszy reprezentant Polski.
CAFFE jest elitarną organizacją skupiającą europejskie antropologiczne festiwale filmowe z najważniejszych europejskich państw m.in. z Holandii, Francji, Wielkiej Brytanii, Niemiec, Włoch, Serbii, Estonii, Finlandii. Celem organizacji jest promocja antropologicznego filmu dokumentalnego oraz współpraca między festiwalami.
Festiwal Aspekty został doceniony również przez organizatorów festiwali w Europie. W maju 2010 r. przedstawiciele Aspektów zostali zaproszeni do zaprezentowania jednego z filmów na 58. Trento Film Festival we Włoszech w ramach pasma Eurorama. Włoska publiczność miała możliwość zobaczyć film Altzaney zrealizowany przez Nino Orjonikidze i Vano Arsenishvili. Film poruszający tematykę obrzędów przejścia w unikatowej społeczności Pankisi Gorge w Gruzji.
Filmy wyłonione podczas dotychczasowych edycji Festiwalu Aspekty organizatorzy prezentowali także na festiwalu w Moskwie.
Program 4. edycji Festiwalu Antropologii Wizualnej ASPEKTY
Piątek, 26 listopada
17.00 Uroczyste otwarcie Festiwalu oraz wystawy Etnoklimaty
18.00-20.40 Tradycja w nowoczesnych kontekstach
Memories for sale, reż. Carolina Corral, Wielka Brytania, 25 min., 2009
Carlos jest pełnym entuzjazmu i energii przewodnikiem turystycznym, który organizuje wycieczki w południowej części meksykańskiego stanu Chiapas. Turystów prowadzi do domów miejscowych ludzi, aby zobaczyli, jak żyją tradycyjne społeczności tego regionu. Atrakcją są rów nież zakupy na miejscowym bazarze, gdzie Doña Rosa sprzedaje w łasnoręcznie wykonane przedmioty.
Turyści przybyli tu, poszukując autentyczności. Dostają profesjonalnie odegrane przez miejscową ludność spektakle. Miejscowa kultura została sprowadzona do rangi turystycznej atrakcji. Wszyscy wydają się jednak być zadowoleni…
Mawla’s wedding, reż. Zoltan Enevold, Hiszpania, 52 min., 2007
Mawla, żyjący obecnie w Madrycie, marzy o rodzinie. Po siedmiu latach wraca do rodzinnego Bangladeszu. Pełna humoru opowieść o poszukiwaniach idealnej kandydatki na żonę (ale czy Mawla okaże się również dobrą partią?), kontraście między życiem, jakie prow adzi Mawla w Madrycie, a tradycyjnymi w artościami wyznawanymi przez jego rodzinę i przyjaciół. Czy historia skończy się happy endem?
Cooking up dreams, reż. Ernesto Cabellos, Peru, 75 min., 2009
Czy cały naród może być reprezentowany przez swoją kuchnię? W poszukiwaniu odpowiedzi na to pytanie, Ernesto Cabellos, wschodząca gwiazda kulinarna Peru oraz w ielokrotnie nagradzany reżyser filmow y, wybiera się w podróż od wybrzeża, poprzez obszary górskie i dżunglę. Z kamerą odwiedza również Peruwiańczyków, którzy obecnie mieszkają w Paryżu, Londynie, Nowym Jorku i Amsterdamie.
Widz przygląda się skromnej kuchni tradycyjnej, ale też najbardziej ekskluzywnym restauracjom. Przysłuchujemy się opowieściom tych, którzy chętnie dzielą się przepisami, otwierając restauracje peruwiańskie poza granicami sw ojego kraju, a także tych, którzy tradycyjne receptury wolą pozostawić sobie.
Okazuje się, że kuchnia Peru jest czynnikiem w spaniale integrującym ludzi, których do tej pory dzieliły różnice ekonomiczne i gospodarcze. Opinie te podzielają, wraz z reżyserem, inni znani szefowie kuchni – Gaston Acurio, Ferran Adria, Pedro Miguel Schiaffino i Bernardo Roca Rey. Marzą, aby kuchnia stała się dla Peru motorem rozwoju.
20.50-21.50 Świat oswojony
Living without men, reż. Yi Luo, Wielka Brytania, 27 min., 2010
Kiedy w latach 20. dostały wybór: aranżowane małżeństwo albo ślubow anie celibatu do końca życia, trzy Chinki – Lian, Yi i Fen wybrały drugą opcję. Całe życie przepracow ały w przędzalni. Po przejściu na emeryturę przeniosły się do domu opieki, gdzie żyją wraz z innymi kobietami, które wybrały celibat.
Opowiadają o powodach swoich decyzji, o samotności, o tym, jak wyglądało życie w celibacie, jak były traktow ane przez rodzinę i znajomych.
Hillside Beauties, reż. Julia Kurc, Brazylia, 30 min., 2008
Favele Rio De Janerio – marginalizacja, dyskryminacja, gangsterskie porachunki, św istające kule… oraz trzy młode dziewczyny: Marcela, Thuany i Nagila. Na przekór rzeczywistości, która je otacza, próbują wieść całkiem zwyczajne życie nastolatek. Jedną z najistotniejszych dla nich wartości jest bycie piękną. Spędzają więc czas na zabiegach upiększających. Dzięki urodzie bow iem mają poczuć się silniejsze i niezależne. Mogą również, choć na chwilę, zapomnieć o życiu w slumsach.
Sobota, 27 listopada
14.00-16.20 Świat do oswojenia
Cholita libre, reż. Jana Richter, Rike Holtz, Niemcy, 70 min., 2008
Rosita Łamaczka serc, Carmen Rosa Mistrzyni, Yolanda Namiętna oraz Claudina Potępiająca są wrestlerkami z Boliwii. Zapaśniczki czują się mocne, silne, zdeterminowane. W kolorowych strojach w alczą na scenie aby pokazać, że jeśli się tylko zechce, świat można zmienić. Niezw ykłe widowisko sportu, teatru oraz choreografii. I walczących w tradycyjnych strojach boliwijskich kobiet…
Itelmen Stories, reż. Liivo Niglas, Estonia, USA, 68 min., 2008
Na półwyspie Kamczatka pozostało mniej niż dw udziestu mieszkańców, posługujących się językiem itelmeńskim. Miejscowa ludność zajmowała się w przeszłości myślistwem. Polowano na sobole, głównie za pomocą sieci. Podobnie jak język, także ten element itelmeńskiej kultury, odszedł w zapomnienie. Dwójka myśliwych, prezentując tradycyjne sposoby polowania, zabiera nas w podróż nie tylko w surowe rejony Kamczatki. To także podróż poprzez emocje – nostalgię, rezygnację, nadzieję…
16.30- 18.30 W kręgu tradycji
Khmer pots, reż. Moreau Delphine, Francja, 24 min., 2005
Pani Khnat, jak wiele kobiet w regionie Kampong Chhnang, zajmuje się garncarstwem. Wszystkie naczynia wyrabia tradycyjną techniką stosowaną w Kambodży od w ielu pokoleń. Życie całej rodziny skoncentrowane jest wokół garncarstwa – od lepienia, poprzez wypalanie aż po sprzedaż naczyń. Codzienność rodziny garncarzy pokazuje niezmienność tradycji, związek z naturą, zwłaszcza z dwoma podstawowymi elementami: ziemią i wodą.
Funeral season, reż. Matthew Lancit , Kanada, 86 min., 2009
W tej żartobliwej opowieści o duchach, cudzoziemiec znajduje się w środku kultury, w której umarli nie są martwi. Miejscowi zabierają go w podróż przez radosne uroczystości pogrzebowe w Kamerunie. Po drodze zaprzyjaźnia się ze swoimi przewodnikami. Z czasem musi się również zmierzyć ze wspomnieniami w łasnych przodków.
18.45-20.00 Świat do oswojenia
Agor Dromesko, reż. Jędrzej Bączyk, Polska, 15 min., 2008
Film jest impresją na temat jednego dnia z życia rodziny bułgarskich Romów. Wychowani w taborze bohaterow ie osiedlili się na wsi i starają się sprostać obowiązkom, które niesie za sobą utrzymanie gospodarstwa. W szerszym kontekście stara się opowiedzieć o próbie przystosow ania człowieka do nowych w arunków życia, zadać pytanie o jego w artość w oderwaniu od tradycji, przede wszystkim zaś wyraża tęsknotę za tym, co bezpowrotnie minęło.
Fire Burn Babylon, reż. Sarita Siegel, Wielka Brytania, 53 min., 2008
Don Letts opowiada historię grupy rastafarian, którzy po wybuchu w ulkanu w Montserrat zostali ewakuowani do Londynu. Życie w centrum miasta upływ a im na zabaw ie, drobnych oszustw ach, tworzeniu muzyki, spędzaniu czasu na boisku. W nowej rzeczywistości nie zapominają o ideałach ruchu Rastafari, którym pozostają wierni.
