W dniach od 8 do 30 lipca 2011 roku w Dolnośląskim Centrum Fotografii Domek Romański będzie miała miejsce wystawa heliograwiur Walerego – Stanisława Juliana Ignacego Ostroroga. Na ekspozycji można będzie zobaczyć akty z lat 20. XX wieku ze zbiorów kolekcjonera fotografii – Zygmunta Wielowiejskiego.
O Stanisławie Julianie Ignacym Ostrorogu tak pisze Zygmunt Wielowiejski:
Postać Stanisława Juliana Ignacego Ostroroga jest tak tajemnicza, że trudno zamknąć ją w solidne ramy biograficzne. Jednocześnie jednak jego nazwisko, a właściwie pseudonim artystyczny, którym się posługiwał, wyniósł go swego czasu na piedestał popularności i to w tak nasyconym sztuką miejscu jak Paryż. Można powiedzieć, że stał się on prawdziwym kosmopolitą. Urodzony w Anglii, przez większość swego życia pracował we Francji, jego korzenie rodzinne tkwiły natomiast w Polsce.
Był on synem sławnego XIX-wiecznego fotografa, Hrabiego Stanisława Juliana Ostroroga. Ojciec jego już we wczesnych latach 60. rozpoczął karierę fotograficzną, najpierw w Marsylii, następnie w Paryżu a pod koniec życia w Londynie. Już w Paryżu fotografował Hrabia Ostroróg wielu znakomitych przedstawicieli świata kultury, nauki i sztuki. Po kilku latach pracy w Londynie spotyka go niezwykły zaszczyt, który był jakby potwierdzeniem jego popularności, otrzymuje on mianowicie tytuł, Photographer to the Queen. Hrabia Ostroróg już od wielu lat używał pseudonimu artystycznego Walery, pseudonimu, który po latach przejąć miał po nim jego syn.
Stanisław Julian Ignacy Ostroróg urodził się 12 września 1863 roku jako pierwszy syn małżeństwa Hrabiego Stanisława Juliana Ostroroga z Teodozją Walerią Gwozdecką. Podobno to właśnie od drugiego imienia matki pochodzi sławny pseudonim Walery.
Młody Ostroróg wzrastał więc u boku ojca, nasiąkając jakby bezwiednie sztuką fotografii. Nic więc dziwnego, że w wieku już dojrzałym rozpoczyna najpierw pracę z ojcem w jego londyńskim atelier a później, po nagłej śmierci ojca, przejmuje jego zakład. Syn starego mistrza był prawdopodobnie jeszcze na tyle niedoświadczony, że nie potrafił sobie poradzić z ciężarem popularności zakładu ojca przy Regent Street 164.
Zamyka on więc owy zakład i przeprowadza się na Beker Street 51, podejmując współpracę z innym znanym fotografem Alfredem Ellisem. Powody tej decyzji tłumaczyć można jednak także jeszcze z innej perspektywy. Twórczość jego ojca zakorzeniona była mocno w tradycjach tak zwanej epoki wiktoriańskiej, definiującej obraz fotograficzny w swój własny charakterystyczny sposób.
Młody Ostroróg szukał być może nowego wyzwania. Nowych idei, które znalazł rozpoczynając pracę z Ellisem. Ellis już od wielu lat fotografował przedstawicieli londyńskich scen teatralnych. Aktorzy i aktorki w naturalny sposób potrafili zaprezentować swoją postać, co jakby automatycznie wprowadzało obraz fotograficzny w nowy wymiar, mikrokosmos pełen artystycznego wyrazu.
Fotografie artystów scen teatralnych nie były oczywiście czymś zupełnie nowym, już w latach 70. XIX wieku tak znakomici francuscy fotografowie jak Nadar czy Charles Reutlinger wykonywali tego typu fotografie.
Stanisław Julian Ignacy Ostroróg, teraz już konsekwentnie pod pseudonimem Walery, pracuje do około 1908 roku z Ellisem. Na początku nowego stulecia przeprowadza się on do Paryża, otwierając swoje atelier przy Rue de Londres 9. Pod tym samym adresem, już w latach 70. XIX wieku, pracował jego ojciec, Hrabia Ostroróg. Dość szybko stało się oczywistym w jakiego rodzaju fotografii specjalizować będzie się Walery.
Już na pierwszych kartonikach firmowych z jego zakładu widnieją aktorki paryskich teatrów. Walery nasiąkał przez lata kulturalną atmosferą Paryża, czerpiąc swoje natchnienie z przetaczających się przez miasto nowatorskich kierunków w sztuce. Wzrastał więc on najpierw w przepięknej aurze Art Nouveau (Secesji), barwnej epoce płynnych linii, swobodnej kompozycji i charakterystycznej ornamentyki czerpiącej swoje idee ze sztuki japońskiej.
Najbardziej widocznym staje się to chociażby na przykładzie pocztówek, które wykonywał w setkach egzemplarzy. Widniały na nich aktorki paryskich wodewili, których zdjęcia były następnie w sposób bardzo dekoracyjny ręcznie kolorowane. To właśnie dzięki tego typu twórczości imię Walery zyskało sobie tak ogromną popularność. W ciągu kolejnych dwudziestu lat rynek francuski zasypany został tysiącami pocztówek jego autorstwa. Znajdowały się na nich aktorki teatrzyków Folies Bergère, Moulin Rouge, L’Européen czy Casino de Paris, żeby wspomnieć tylko te najpopularniejsze.
Nadchodzące lat 20. XX wieku oznaczały odwrócenie starego porządku do góry nogami. Miejsce Art Nouveau zajmuje Art Deco, które w wyraźnej opozycji do poprzedniej epoki stało się nowym obliczem sztuki; malarstwa, architektury, grafiki a w końcu także i fotografii. Był to jednocześnie czas wyzwolenia się kobiet z okowów poprzednich epok. Najbardziej widoczne było to na przykładzie mody.
