V Edycja Festiwalu Filmów Rosyjskich Sputnik nad Polską będzie miała swoje otwarcie 17 listopada i potrwa przez 10 kolejnych dni. Kolebką kultury rosyjskiej stanie się, jak co roku, Warszawa, a także 35 innych polskich miast. Pokazy filmów oraz wszystkie towarzyszące Sputnikowi wydarzenia kulturalne potrwają ok. 3 miesięcy. Patronat nad festiwalem objął prezydent Rosji, Dmitrij Miedwiediew. Podczas tegorocznej edycji festiwalu w szczególny sposób zostanie wyróżniony dorobek artystyczny reżyserów cieszących się sławą na całym świecie, ale niestety mało znanych polskiej publiczności.
Uwadze widzów szczególnie poleca się retrospektywę twórczości Michaiła Kalika. Wybitny twórca, autor dziewięciu pełnometrażowych filmów był kilkakrotnie aresztowany za działalność antyradziecką, a jego filmy zostały objęte cenzurą i przymusowo przemontowane. W latach 70. zmuszony był wyemigrować do Izraela, gdzie mieszka do dnia dzisiejszego. Polscy widzowie będą mieli okazję zobaczyć takie filmy jak: Człowiek idzie ze słońcem, Do widzenia chłopcy, Cena, Powraca wiatr czy Kochać.
Do znamienitego grona najwybitniejszych twórców należy Andriej Konczałowskij. Publiczność 5. edycji Festiwalu będzie miała okazję w ramach retrospektywy filmów mistrza obejrzeć takie produkcje jak: Dziadek do orzechów, Glaniec, Dom wariatów, Kurka Riaba czy Wewnętrzny krąg, Syberiada, Wujaszek Wania, Szlacheckie gniazdo, Historia Asi Klaczynej, Pierwszy nauczyciel.
W związku z 50. rocznicą pierwszego lotu człowieka w Kosmos, zostanie odkryty kosmiczny wymiar rosyjskiej kinematografii. Zaprezentowana będzie klasyka rosyjskiej fantastyki oraz filmy ukazujące społeczny odbiór pierwszych kosmicznych sukcesów z udziałem kosmonautów Mirosława Hermaszewskiego, Jurija Baturina, A. Leonowa. W sekcji znajdą się m.in. Droga ku gwiazdom Pawła Kłuszancewa, Solaris Andrieja Tarkowskiego, Papierowy żołnierz Aleksieja Germana, Aelita Jakowa Protazanowa, Przez ciernie do gwiazd oraz dokument o Mirosławie Hermaszewskim pod tytułem Ciężar Nieważkości. W planetarium w Centrum Nauki Kopernik odbędzie się debata z udziałem kosmonautów Mirosława Hermaszewskiego, Jurija Baturina, A. Leonowa. Oraz pokaz filmu o podboju kosmosu.
Kinomanom dedykowana jest sekcja konkursowa prezentująca najlepsze autorskie obrazy z ostatnich dwóch lat. W tym roku w sekcji konkursowej znalazły się filmy:
Myśliwy Bakura Bakuradze, który poprowadzi widza przez niełatwą podróż po rosyjskiej wsi, ukazując skomplikowane relacje międzyludzkie oraz trudną drogę do akceptacji rzeczy nieodwracalnych.
W sobotę Aleksandra Mindadze to rodzaj fabularnej relacji ukazującej czarnobylską tragedię z 1986 roku – w niełatwej formie – dynamiczny, trzęsący się obraz, przerywany dźwięk. Dzięki nietypowej realizacji, film pozwala widowni na autentyczne przeżywanie wydarzenia, znanego dotychczas głównie z doniesień prasowych. W sekcji konkursowej o nagrodę zawalczy również Palacz Aleksieja Bałabanowa, Beduin Igora Wołoszyna, Portret o zmierzchu Angeliny Nikonowej, Dolina róż Dmitrija Czerkasowa, Dom wiatru Wiaczesława Złotopolskiego, Obojętność Olega Fliangoltsa, Kandahar Andrieja Kawuna oraz Syberia. Mon Amour Sławy Rossa.
Festiwalowa sekcja Kalejdoskop nowego kina ma za zadanie zaprezentować kinematografię rosyjską w całej jej okazałości. Różnorodność produkcji zza wschodniej granicy zobrazuje m.in. film Kocham Cię Pawła Kostomarowa i Babło Konstantina Busłowa.
Tegoroczny Sputnik nie zapomni także o mężczyznach, prezentując najlepsze rosyjskie kino akcji, w tym: Jesteśmy z przyszłości Andrieja Malukowa, Brat oraz Ładunek 200 Aleksieja Bałabanowa, Sto dni do rozkazu Chusejna Erkenowa i Swołocz Aleksandra Ataniesiana.
W ramach sekcji Dzień Moskwy, zaprezentowane będą dokumenty filmowe znamienitych reżyserów oraz filmy fabularne, w których stolica Rosji staje się drugoplanowym bohaterem. Publiczność będzie mogła obejrzeć m..in: po raz pierwszy zaprezentowane polskiej publiczności Moskwa nie wierzy łzom Władimira Mieńszowa, Dworzec białoruski Andrieja Smirnowa, Chodząc po Moskwie Georgij Danelija, Stworzył nas jazz Karena Szachnazarowa oraz Moskwo, kocham Cię – film składający się z 18 etiud stworzonych przez 18 reżyserów. W ramach sekcji Dzień Moskwy zaprezentujemy wystawę fotograficzną Nowoczesna Moskwa w kinie Kinoteka oraz zdjęcia dawnej Moskwy w Fotoplastykonie.
Całkowicie nową sekcją będzie realizowany we współpracy z Muzeum Erotyki pokaz filmów z sekcji Erotyka w kinie rosyjskim, w tym m.in. Mała Wiera Wasyla Piczuła, Dziwadła i ludzie Aleksieja Bałabanowa, Zazdrość bogów Władimira Mieńszowa, Nad ciemną wodą Dmitrija Meschijewa i inne.
The Best of SPUTNIK – sekcja w której zaprezentowane będą najlepsze filmy z ostatnich 4 lat festiwalowych m.in. Półtora pokoju, Bączek, Dzikie pola, Sala nr 6, Bikiniarze, Wygnanie, Pochowajcie mnie pod podłogą.
Nie zapomniano również o najmłodszych widzach, dla których przygotowano specjalne atrakcje filmowe w ramach sekcji Mały Sputnik. W tym roku dzieciaki wyruszą w fascynującą wyprawę z dzielnym Aloszą, poznają historię Kopciuszka, zaprzyjaźnią się z Iwanem i zaczarowanym kucykiem, razem z Alicją odkryją Tajemnicę Trzeciej Planety. Widzowie Małego Sputnika wystartują w kosmiczną podróż razem z Białą i Strzałą – najsłynniejszymi czworonogimi kosmonautami. Przekonają się także czy niezwykła przyjaźń Gerdy i Kaja przezwycięży lodowe serce Królowej Śniegu. Sekret tajemniczego złotego kluczyka odkryje przed nimi przyjazny drewniany pajacyk Buratino. Nie zabraknie również uwielbianych przez młodych widzów bajek Czeburaszek, Wilk i zając czy Miś Puszatek. Uśmiech na twarzy wywołają także zabawne, krąglutkie Kikoriki.
Podczas tegorocznej edycji Sputnika polska publiczność będzie miała niepowtarzalną szansę zobaczyć najnowszy film Aleksandra Sokurowa, który szturmem zdobył 68. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji zdobywając najwyższą nagrodę Złotego Lwa.
Są filmy, które sprawiają, że płaczesz, są filmy, które cię rozśmieszają. Ale są i takie, które zmieniają twoje życie. Faust jest jednym z nich. – powiedział przewodniczący weneckiego jury, uzasadniając werdykt.
Faust Sokurowa jest adaptacją dzieła Johanna Wolfganga Goethe’go oraz Tomasza Manna w śmiałej interpretacji. Jest też najnowszym dziełem reżysera poświęconym wielkim postaciom. Wcześniejsze produkcje opowiadały o losach: Hitlera, Lenina oraz cesarz Japonii – Hirohito. Bohaterowie wcześniejszych części to postacie realne, które wywarły duży wpływ na losy współczesnego świata. Faust jako bohater literacki funkcjonował dotychczas jako postać fikcyjna. Twórcy filmu poszli o krok dalej. Postanowili przedstawić Fausta jako człowiek a z krwi i kości, żyjącego w rzeczywistej przestrzeni. Film Faust – zdobywca Złotego Lwa w Wenecji – do obejrzenia już wkrótce tylko na 5. Festiwalu Filmów Rosyjskich Sputnik.
O.pl Polski Portal Kultury objął patronat medialny nad festiwalem.
Sputnik nad Polską
5. Festiwal Filmów Rosyjskich Sputnik
17 – 27 listopada 2011 r.