X Wałbrzyskie Fanaberie Teatralne

Mała narracja. Jesienią 2006 roku okazało się, że dziadek Wojtka Ziemilskiego, zasłużony wrocławianin hrabia Wojciech Dzieduszycki, przez wiele lat współpracował ze służbami bezpieczeństwa. Rodzina do dziś nie otrząsnęła się z tej wiadomości i próbuje dociec prawdy. Wojtek odpowiedział na tę sytuację inscenizacją w formie wykładu, łączącą osobistą opowieść, fakty historyczne, choreografię współczesną, wreszcie wielkie i małe narracje. Jego spektakl jest próbą skonfrontowania artystycznych wyborów artysty z historią, na którą nie miał żadnego wpływu.

Świadectwa wzlotu upadku wzlotu wzlotu wzlotu upadku i tak dalej Antka Kochanka. Wszystko zaczęło się od apelu mieszkanki i obywatelki pani Jadwigi Śląskiej: Ja, obywatelka tego kraju i mieszkanka tego miasta, wnoszę o podjęcie uchwały o zmianie nazwy ulicy przy której mieszkam. Niech pokolenie kolumbów, pokolenie 68 roku, jot pe dwa, albo stracone pokolenie, niech tysiące odważnych, synów i córek tej ziemi, miliony polaków – bohaterów zastąpią jednego komunistę i diabła kochanka antka [pisownia oryginalna]. A potem zaczęły pojawiać się najróżniejsze świadectwa: świadectwa wzlotu upadku wzlotu wzlotu wzlotu upadku i tak dalej antka kochanka.

Kim był, kim jest ANTEK KOCHANEK, tajemniczy patron jednej z wałbrzyskich ulic – poległym w 1937 roku bohaterem wojny domowej w Hiszpanii czy jego synem, który po Wałbrzychu chodził z tajemniczym czarnym zwierzęciem? Miejską legendą, która jak każda składa się z plotki, stereotypu i strachu czy postacią umyślnie zapomnianą? Odpowiedź na te pytania tworzona jest na oczach widzów przez świadków, członków rodziny, sąsiadów z ulicy i samozwańczych liderów opinii.

„Białe Małżeństwo”, fot. Maciej Żórawiecki (źródło: materiały prasowe)

Białe małżeństwo Tadeusza Różewicza, wydane w 1973 roku składa się z trzynastu obrazów, w których oglądamy tych samych ludzi, ale z innych perspektyw. Nie ma klasycznego podziału na akty i sceny, dialogi, monologi: są obrazy, przesuwające się przed oczami widzów. Sztuka Różewicza obrosła legendą: jedni dostrzegali poruszoną w niej poważna problematykę, inni – rzecz niemalże pornograficzną, wywołującą skandal obyczajowy. W połowie lat 70. ubiegłego wieku mówienie o seksie było obrzydliwe. Zmienił się świat, obyczajowość: golizna na scenie przestaje szokować i gorszyć. Również tematy płciowych stereotypów, obłudy, przemocy seksualnej, obecności pierwiastka zwierzęcego w naturze ludzkiej stały się w teatrze niemal dyżurne; ale wielowymiarowość tekstu Różewicza, jego wymykanie się jednoznacznym ocenom, powaga i błazenada – ciągle są atrakcyjne dla reżysera jako artystyczne tworzywo, i dla widza, który może przejrzeć się w tym zwierciadle rodzinnego portretu.

Joanna Szalona. Królowa to rzecz o kryzysie tożsamości oczywiście, ubrana w historyczny kostium. Para młodych twórców przywołała na scenie postać Joanny Szalonej, średniowiecznej królowej Hiszpanii, która po śmierci swego męża Filipa Pięknego nie mogła pogodzić się z jego odejściem, i według legendy, współżyła ze zwłokami. (…) Każdy z bohaterów jest samotny i nieszczęśliwy, bo skrzywdzony przez chore relacje z drugą, najczęściej najbliższą osobą. Upada mit rodzinnego szczęścia. Sztuka jest doskonale zrealizowana i perfekcyjnie zagrana przez kieleckich aktorów. Wymaga skupienia, ale daje w zamian dużo do myślenia, na tyle, że po wyjściu z teatru nie ma się ochoty na włączanie telewizora, który przecież wszystko za nas wie najlepiej. Tym razem nie…

„Joanna Szalona Królowa”, fot. Jerzy Borkiewicz (źródło: materiały prasowe)

Nieudany krewniak. Spektakl powstający w oparciu o życie i twórczość Karola Wójciaka Herodka. Spektakl jest próbą stworzenia portretu artysty za pomocą tekstu i zdarzenia scenicznego. Choć spektakl opiera się na faktach – silnie nacechowany interpretacją inscenizatorki – oddala się od publicystyki.

Trash story. Tematem przedstawienia jest pamięć. Pamięć o tych, którzy mieszkali tu przed nami. Mieszkali w domach, w których teraz mieszkamy MY. ICH już nie ma. Zostały ślady: listy, fotografie, przedmioty codziennego użytku, meble, domy i groby. Ta historia nie jest osobna, historia jest wspólna. Pamiętajmy o tym.

Ten dom jest przeklęty…na grobach sobie życie układać…Ojciec kopał…za budą…chciał ziemi trochę do podsypania pomidorów…jakąś szmatę wyciągnął…potem całe ciało…malutka taka blondyneczka…, ojciec do lasu wyniósł… świeczkę mama zapaliła. Nie mogliśmy zapomnieć. Nie da się zapomnieć…A zapomnieliśmy.

Fragment sztuki Trash Story

Dziady nie są próbą czytaną, nie są również spektaklem zrealizowanym w tradycyjnym systemie pracy teatrów repertuarowych. Dziady są zdarzeniem teatralnym, performatywnym; widowiskiem, które próbuje szukać innych teatralnych jakości poprzez wpisanie w swoją formę niegotowości, szkicowości, improwizacji. Podobnie jak Wesele (zrealizowane przez Maję Kleczewską w naszym Teatrze w 2009 roku), tak i Dziady mają stać się próbą tworzenia sytuacji spotkania, wspólnotowym obrzędem odkodowywania symboli, egzorcyzmowania zbiorowej podświadomości – narodowej podświadomości?, ukonstytuowanej między innymi i tym tekstem.

Komornicka. Biografia pozorna. Spektakl Komornicka. Biografia pozorna to próba podjęcia teatralnego śledztwa opartego na biografii Marii Komornickiej. Ta modernistyczna pisarka przez ponad połowę swojego życia nazywała siebie Piotrem Włastem. Kontrowersyjna, nazywana wariatką i odmieńcem była wybitną postacią czasów, w których przyszło jej funkcjonować. Poprzez swoją metamorfozę zwracała uwagę na trudne i ważne problemy ówczesnego świata, przewartościowania, kreację wizerunku, istotę płci. Twórcy spektaklu podejmują temat Komornickiej, aby raz jeszcze zbadać jej zagadkę z zupełnie innej perspektywy.

O dobru. Teatr w Polsce od stanu wojennego spychany jest na margines życia publicznego, a jego kondycja finansowa i organizacyjna w tym roku osiągnęła stan krytyczny. Czego w takiej sytuacji możemy chcieć – od teatru, od życia publicznego? Przecież wszyscy chcemy, żeby było dobrze. To przedstawienie jest dedykowane ludziom dobrej woli.

Program festiwalu:

15 listopada

godz. 17.00 – Dziady / Opole / Teatr im. Jana Kochanowskiego /reż. Maja Kleczewska / czas: 90’ / Duża Scena /
od godz.18.30 – Wernisaż jubileuszowy + okoliczności jubileuszowe aż do północy /Foyer /

16 listopada

godz. 19.00 – Zrozumieć H. / Legnica / Teatr im. Heleny Modrzejewskiej / reż. Paweł Palcat/ czas: 65’ / Scena Kameralna / VII Wałbrzyski POMOST Teatralny

17 listopada

godz. 17.00 – Aleksandra. Rzecz o Piłsudskim / Wałbrzych / Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego w Wałbrzychu/ reż. Marcin Liber/ czas: 80’ / Scena Kameralna /
godz. 18.30 – Trash story / Zielona Góra / Lubuski Teatr im. Leona Kruczkowskiego / reż. Marcin Liber / czas: 135’ / Duża Scena /

18 listopada

godz. 16.00 – Transfer! / reż. Jan Klata / projekcja dvd oraz spotkanie z Janem Kruczkowskim, uczestnikiem spektaklu TRANSFER / czas: 120’ / Scena Kameralna/
godz. 19.00 – Korzeniec / Sosnowiec / Teatr Zagłębia / reż. Remigiusz Brzyk / czas: 175’/ 1 przerwa /Duża Scena /

19 listopada

godz. 19.00 – Janosik. Naprawdę prawdziwa historia / Warszawa / Teatr Lalka / reż. Łukasz Kos /czas: 90’ / Duża Scena /

20 listopada

godz. 19.00 – Świadectwa wzlotu upadku wzlotu wzlotu wzlotu upadku i tak dalej Antka Kochanka / Wałbrzych / Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego w Wałbrzychu /reż. Sebastian Majewski / czas: 70’ / Duża Scena /
godz. 20.15 – Nieudany krewniak / Kraków / Teatr Hothaus Społecznościowy / reż. Maja Spychaj-Kubacka / czas: 85’ / Scena Kameralna /

21 listopada

godz. 19.00 – Mała narracja / Warszawa / Wojciech Ziemilski / czas: 45’ / Scena Kameralna /
godz. 20.00 – Komornicka. Biografia pozorna / Bydgoszcz – Lublin / koprodukcja: Fundacja HOBO Art Foundation -Teatr Polski w Bydgoszczy / Scena Prapremier InVitro w Lublinie / reż. Bartosz Frąckowiak / czas: 95’ / Duża Scena /

22 listopada

godz. 19.00 – I będą święta / Warszawa / Teatr Konsekwentny / reż. Piotr Ratajczak /czas: 60’ / Scena Kameralna / 11. Wałbrzyska Scena Festiwalu WROSTJA
godz. 20.15 – A, nie z Zielonego Wzgórza /Wałbrzych / Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego w Wałbrzychu / reż. Katarzyna Raduszyńska / czas: 90’ / Duża Scena /

23 listopada

godz.17.00 – O dobru / Wałbrzych / Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego w Wałbrzychu / reż. Monika Strzępka / czas: 135’ /Scena Kameralna /
godz. 20.00 – Białe Małzeństwo / Kielce / Teatr im. Stefana Żeromskiego / reż. Weronika Szczawińska / czas: 65’ / Duża Scena /

24 listopada