Na wystawę Marilyn Monroe w Centrum Kultury zostały wybrane 33 fotografie z bogatych zbiorów Getty Images Gallery. Kryterium wyboru było takie, aby były to zdjęcia trochę mniej znane i pokazujące Marilyn również od strony prywatnej (warto tutaj też wspomnieć o walorach estetycznych, czyli świetnym warsztacie fotografów).
Cenzura odrzuca praktycznie wszystkie moje zdjęcia – a to, co przepuści cenzor, retuszuje wytwórnia. Spędzają mnóstwo czasu martwiąc się czy dziewczyna ma rowek między piersiami czy nie. Wydaje mi się, że powinni się martwic, gdyby któraś nie miała.
M. Monroe
Urodzona w Dniu Dziecka, w 1926 roku, przez 36 lat swojego życia, aż do tajemniczej i tragicznej śmierci, wydawała się być krucha i delikatna jak dziecko. Zagubiona kobieta czy manipulatorka? Sztuczna czy naturalna? Kobieca czy wulgarna? Ilu jest biografów, tyle historii o Marilyn. Legenda. Każdy o niej słyszał, ale nikt nie zna prawdy. Na zdjęciach widać, że nie zawsze się uśmiecha. Nie zawsze pozuje. Nie zawsze patrzy prosto w obiektyw, ale zawsze jest świadoma naszej obecności. Kochała lustra i aparaty fotograficzne, wcielała się podczas sesji w tysiące ról, zależnie od nastroju. Agent reklamowy Marilyn, John Springer, powiedział: Można było rozmawiać z nią o jej ostatnim filmie, mógł być to nawet triumf i było zaledwie o.k., po prostu lubiła to. Ale kiedy mówiło się o jej ostatniej sesji fotograficznej… dopiero wtedy w jej oczach zapalały się iskierki.
Rok temu – w 50. rocznicę śmierci Marilyn – odbyła się w londyńskiej Getty Images Gallery wystawa fotografii przypominających liczne wcielenia Marilyn i jej życie. Teraz specjalnie dobraną część tych zbiorów można oglądać w Centrum Kultury Katowice. Czy za pomocą kilkudziesięciu fotografii uda się dotrzeć do najgłębiej skrywanych tajemnic Marylin? Do samego DNA?
Agnieszka Kurtok, kuratorka wystawy
Trudno ze zbioru tych fotografii wskazać jedno szczególnie wyjątkowe, ponieważ na wystawie znajduje się wiele perełek. Będzie można zobaczyć Marilyn tuż przed słynnym występem na różowym słoniu (podczas imprezy charytatywnej w marcu 1955 r. – na zdjęciach Marilyn sfrustrowana niedopasowanym kostiumem), na planie Przystanku autobusowego (filmu przełomowego w karierze Marilyn, nakręconego po edukacji w słynnej szkole aktorskiej Lee Strasberga) czy też na planie ostatniego ukończonego filmu – dramatu Skłóceni z życiem, który został napisany dla Marilyn przez Artura Millera, jej ostatniego męża.
Poza tym, dzięki zdjęciom, możemy podejrzeć Marilyn w sytuacjach prywatnych – czytającą, ubierającą się, nawet śpiącą, a jednak ciągle świadomą obiektywu. Warto też przyjrzeć się zdjęciom robionym w Nowym Jorku, ponieważ był to szczególny czas w życiu Marilyn. Uciekła do Nowego Jorku w połowie lat 50., by wyrwać się na chwilę z Hollywood i zobowiązań wobec wytwórni. Postanowiła zadbać tam o swój rozwój jako aktorki dramatycznej.
Marilyn miała niewiarygodną łatwość pozowania, uwielbiała sesje fotograficzne i efekty tej naturalności względem obiektywu poruszają do dziś. Kochała lustra i aparaty fotograficzne, wcielała się podczas sesji w tysiące ról, zależnie od nastroju. Agent reklamowy Marilyn, John Springer, powiedział:
Można było rozmawiać z nią o jej ostatnim filmie, mógł być to nawet triumf i było zaledwie o.k., po prostu lubiła to. Ale kiedy mówiło się o jej ostatniej sesji fotograficznej… dopiero wtedy w jej oczach zapalały się iskierki.
Stała się jedną z najczęściej fotografowanych kobiet na świecie. Mówiła: Nie przeszkadza mi życie w świecie zdominowanym przez mężczyzn, tak długo, jak długo mogę być w nim kobietą. I tą właśnie kobiecość możemy podziwiać na każdym zdjęciu. Marilyn jest fascynującą postacią niezmiennie od kilkudziesięciu lat, legendą i ikoną popkultury. Jej życie i śmierć otoczone tajemnicą budzą silnie emocje i wiele spekulacji, ciągle powstają nowe wydawnictwa i wystawy opowiadające o MM. Dowodem niesłabnącej popularności Marilyn Monroe w Polsce była zeszłoroczna aukcja zdjęć ze zbiorów FOZZ, które to zdjęcia osiągnęły oszałamiające kwoty (od kilku do kilkudziesięciu tysięcy zł za pojedynczą fotografię).
Marilyn Monroe – urodzona 1 czerwca 1926 r., amerykańska modelka, gwiazda filmowa lat 50. i 60., symbol seksu, ikona popkultury i legenda. Córka Gladys Pearl Baker (z domu Monroe), wiele lat spędziła w sierocińcach i rodzinach zastępczych z powodu choroby psychicznej matki. 19 czerwca 1942, w wieku 16 lat, aby zakończyć tułaczkę po rodzinach zastępczych, wyszła za mąż za 21-letniego Jamesa Dougherty’ego, pracownika fabryki samolotów. Sama również rozpoczęła pracę w fabryce amunicji, gdzie dostrzegł ją wojskowy fotograf David Conover. Dzięki temu Marilyn spróbowała swoich sił jako modelka. Od tamtej pory znalazła się na tysiącach fotografii i sesje fotograficzne były przez całe życie ważnym elementem jej pracy i życia. Zrobiła karierę jako aktorka, jednak pozowanie do zdjęć na zawsze pozostało jej pasją.
Zagrała w 33 filmach, począwszy od ról drugoplanowych, będących jedynie chwilową ozdobą ekranu (Dziewczęta z chóru), poprzez główne role komediowe, w których błyszczała jako seksowna blondynka (sztandarowe komedie Mężczyźni wolą blondynki czy Jak poślubić milionera), aż po dramatyczne wcielenia, w których widać nie tylko gwiazdę, ale też nieszczęśliwą i zmęczoną życiem kobietę (Skłóceni z życiem).
Zamężna czterokrotnie (w tym jedno małżeństwo zostało po kilku dniach unieważnione, stąd wiele źródeł podaje dane o trzech małżeństwach Marilyn) – począwszy od zwykłego robotnika, poprzez gwiazdę baseballu Joe’go di Maggio, aż po słynnego pisarza Artura Millera. Bohaterka wielu romansów, ciągle poszukująca wzoru ciepłego, opiekuńczego mężczyzny. Końcowe lata jej życia były naznaczone chorobą, uzależnieniem od leków, problemami osobistymi i reputacją gwiazdy trudnej we współpracy.
Zmarła 5 sierpnia 1962 r., w wieku 36 lat. Okoliczności jej śmierci do dzisiaj pozostają przedmiotem spekulacji i domysłów. Jako oficjalną wersję przyjmuje się samobójstwo poprzez przedawkowanie barbituranów, jednak niejasności wynikające ze śledztwa i sekcji zwłok mogą wskazywać na zabójstwo…
Kuratorka: Agnieszka Kurtok
Do DNA Marilyn. Wystawa zdjęć z kolekcji Getty Images Gallery w Londynie
Wernisaż: 5 lipca 2013 roku, godz. 18.00
Wystawa potrwa do 31 sierpnia 2013 roku
Galeria Pusta w Centrum Kultury Katowice
