Zwano ją Yrsa. Historia, którą musisz znać
Heidi Dahlsveen, Norwegia
16 listopada, g. 19.00
Była dziewczyną od krów, Królową, córką, kochanką i żoną swego ojca. Yrsa była władczynią Danii i Szwecji. Pewnego dnia spotkała człowieka/herosa zwanego Beowulf… Chcę, byście posłuchali jej historii, opowieści o niezwykłej kobiecie, która żyła 1500 lat temu.
Heidi Dahlsveen zbudowała tę opowieść, sięgając do różnych źródeł. Złożyła w całość rozproszone fragmenty tak, by stworzyć doświadczenie całkowite.
Heidi jest opowiadaczką znaną w swoim kraju i za granicą, działa od 1996 roku. Jej głównym zainteresowaniem jest opowiadanie tradycyjnych historii we współczesnym kontekście.
Heidi pełni także funcję assistant professor w dziedzinie sztuki opowiadania na Uniwersytecie w Oslo. Jest autorką publikacji poświęconych opowiadaniu; obecnie pracuje nad dwoma książkami: Historie osobiste oraz Erotyczne opowieści tradycyjne. Jest także uczestniczką europejskiego projektu Szeherezada.
Spektakl w języku angielskim z wprowadzeniem w języku polskim.
Noc opowieści
Grupa Studnia O. i goście festiwalu
16 listopada, g. 22.00
Oto Noc na Zamku Przygód: Pan Bohor z Ganu, okrzyknięty przez dwanaście pięknych panien rycerzem Pięknym a Niedobrym, wyjeżdża z lasu, by stanąć naprzeciw orszaku królewskiego z zamiarem porwania Ginewry. Nieustraszony Sir Lancelot chce z nim skrzyżować miecze, lecz nie wiedzieć skąd pojawia się stara kobieta i uwozi rycerza. Dwunastu wyrusza na poszukiwanie, a z miejsca zwanego Czarnym Krzyżem prowadzą drogi do przyszłości i przeszłości, na północ i południe, na zachód i wschód.
Skoro więc mag Orfeusz wiódł spór z Józefem z Arymatei w zamku w marchii szkockiej – dlaczegóż nie ruszyć dalej?
Wątki wędrują od Kornwalii do Kapadocji, od Litwy do Śródziemnego Morza. A widz stoi pośrodku tego oceanu opowieści, rozgląda się uważnie i wyławia te najpiękniejsze. Dawne historie mówią o nas bowiem więcej, niż my sami o sobie powiedzieć umiemy.
Wiedźmy
Teatr Ka – Umut Nebioğlu i Albert Kwiatkowski
17 listopada, g. 17.00
Teatr Ka to turecki tradycyjny teatr cieni w polsko-tureckim dwugłosie. Powstał na początku 2013 roku. Tworzą go:
- Umut Nebioğlu – jedyny w Polsce aktor i animator tradycyjnego tureckiego teatru cieni Karagöz. Tajniki tej sztuki poznał w Stambule u ostatniego żyjącego mistrza tego teatru – Tacettina Dikera. Umut tradycyjną techniką wykonuje płaskie skórzane lalki i dekoracje do nowych sztuk oraz opracowuje ich scenariusze.
- Albert Kwiatkowski –tłumacz literatury perskiej i podróżnik, doktor iranistyki. W Teatrze Ka jest pomocnikiem animatora i przygotowuje polskie adaptacje sztuk teatru Karagöz. Orientem zajmuje się od ponad 15 lat, pisząc, tłumacząc, podróżując i opowiadając.
Na tegorocznym festiwalu Teatr Ka zaprezentuje autorską adaptację starej tureckiej sztuki Wiedźmy (tur. Cadılar). Historia opowiada o czarownicach, które zwabione do parku ludzką złością i nieporozumieniem plączą ludzkie losy.
Spektakl w języku tureckim i polskim, dla dzieci i dorosłych.
Dwaj bracia, trzydziestu towarzyszy. Albańskie pieśni epickie
Isë Elezi, Albania
17 listopada, g. 19.00
Isë Elezi to pieśniarz z zanikającej już na Bałkanach tradycji ustnych pieśni epickich. Urodził się w 1947 roku we wsi Koshutan, w Dolinie Rugowej, w Kosowie. Jest synem Eleza, stąd, zgodnie z tradycją jeszcze do dziś pielęgnowanej w Kosowie, jego codzienne imię to Isë Elezi.
Ponieważ dziadek i ojciec zajmowali się murarstwem, władze serbskie, kiedy po raz pierwszy dokonały spisu ludności w Kosowie, nazwali rodzinę Murić, co po albańsku występuje dziś jako Muriqi.
Trzonem reprezentowanej przez niego tradycji są pieśni epickie o czynach dwóch braci – Gjeto Basho Muji oraz Sokol Halili – oraz ich drużyny 30 towarzyszy. Pieśni oraz gry na lahucie – jednostrunowym i bębnowo-smyczkowym instrumencie podobnym do południowosłowiańskich gusli, który towarzyszy podczas wykonania pieśni, Isë uczył się najpierw od swojego ojca i wuja, a potem od innych znanych pieśniarzy z okolicy. Całe swoje życie zajmował się pracą na roli.
Isë Elezi to nie tylko wielki pieśniarz o bogatym repertuarze, ale także wspaniały opowiadacz i gawędziarz, pielęgnujący dawne tradycje.
Pieśni w języku albańskim. Wprowadzenie i tłumaczenia na żywo Rigels Halili.
Zurma Reka — na polskie słońce karaibski deszcz
Magda Lena Górska i Serge Tamas
17 listopada, g. 21.00
On pochodzi z Gwadelupy, małej wulkanicznej wyspy na morzu Karaibskim, gdzie od dziecka przyswajał różnorodny repertuar kreolskich rytmów, by potem studiować w Paryżu gitarę klasyczną i jazzową.
Ona, rodem z PRL-owskiego Mazowsza, z zachwytem poznaje wielokulturowe tradycje Europy Środkowej i Wschodniej, śpiewa w grupach folkowych i rokowych, recytuje poezję, odkrywa sztukę opowiadania…
Razem tworzą muzykę, która sięga głębiej niż ich geograficzne korzenie. Tumblak, yanvaloo, mazurek, beguine… tradycyjne motywy stają się punktem wyjścia, przejściem do wielowymiarowego pejzażu oryginalnych aranżacji i kompozycji.
Zurma Reka to fuzja dwóch głosów, gitary i instrumentów perkusyjnych. Groove, humor, poezja… po polsku, po francusku, po kreolsku.
Opowieści dla dzieci i ich opiekunów
Kokijoko, opowieści z wysp Morza Karaibskiego — po polsku i po kreolsku
Opowieści i muzyka: Magda Lena Górska i Serge Tamas
13 listopada, g. 10.00 oraz 11.30
dla dzieci od 5 lat
Kokijoko — na palmie kokosowej śpiewa kogut — o tym, jak mały Malanga pokonał złego króla, co zajadał ludzkie uszy, i trzech innych olbrzymów; Kokijoko o dziewczynce z morza; Kokijoko o chłopcu, co nikogo nie słuchał, i wężu o ognistych oczach…
Dziwny, straszny i zabawny świat kreolskiej wyobraźni. Projekt zrodził się ze spotkania polskiej opowiadaczki Magdy Leny Górskiej z karaibskim gitarzystą i perkusjonistą Sergem Tamasem.
Powrót Bazyliszka. Nowe legendy warszawskie
Opowieści: Jarosław Kaczmarek i Małgorzata Litwinowicz
Muzyka: Robert Lipka
- 14 listopada g. 10.00
- 17 listopada, g. 11.00
dla dzieci w wieku 7–12 lat
Opowieść, której akcja toczy się w warszawskich autobusach, tramwajach, na przystankach i stacjach metra. To właśnie tam pojawił się Bazyliszek, który powrócił znów do Warszawy w nowej, zaskakującej postaci. Poszczególne przystanki otworzą szkatułki z warszawskimi opowieściami, zadaniami i zagadkami dla wszystkich uczestników. Sojusznikami, a być może przeciwnikami smoka, będą fantastyczni i historyczni mieszkańcy Warszawy: Syrenka, która śpiewa po afrykańsku, Złota Kaczka and Mr. Lindley I presume…
Warszawski tabor
Muzyka: Robert Lipka
14 listopada, g. 11.30
Był sobie cygański tabor. Wędrował dzień po dniu po drogach i bezdrożach, po borach i po lasach, z miasta do miasta, ze wsi do wsi. Bo, jak mówi cygańskie przysłowie: Nogi nie chodzą, usta nie jedzą!. Aż zatrzymał się w Warszawie, na Pradze. Kura w kociołku się gotuje, konie nakarmione, można niejedną historię opowiedzieć. O łzach cygańskich i dwunastu braciach zaklętych. O Ciotce Farfurce, co na ulicy Targowej przyszłość widziała. O listkach, kolczykach pieśń Papuszy wyśpiewać. Dobranocki dziadka o wędrowaniu posłuchać… Opowieści na podstawie Baśni cygańskich Jerzego Ficowskiego, książki Chyba za nami nie traficie Jacka Milewskiego i Papuszy Angeliki Kuźniak.
Widowisko z udziałem dzieci pochodzenia romskiego z Zespołu Szkól Specjalnych nr 91 w Warszawie jest częścią projektu Mali ambasadorowie. Opowiedz swoją Warszawę.
Tashi dello – Bądź zdrów! Opowieści tybetańskie
Opowieści: Paweł Górski
Muzyka: Bart Pałyga
15 listopada, g. 10.00 oraz 11.30
dla dzieci w wieku 7–10 lat
Pomysł opowieści tybetańskich zrodził się w czasie mojej podróży do Tybetu wschodniego. Spotkania z Tybetańczykami, pasterzami i mnichami na drogach, pastwiskach, w jurtach i klasztorach zainspirowały mnie do zapamiętania zasłyszanych historii, odnalezienia tych nieznanych i opowiedzenia o tym, co tam widziałem, słyszałem i jadłem.
Tsampa, tradycyjna potrawa tybetańska pojawi się w historii o księżniczce Wen-czeng i mądrym księciu tybetańskim, będzie można jej także spróbować. Jedyny człowiek, który nigdy nie kłamie, prawdomówny Tadzy, opowie, dlaczego w Tybecie herbata jest słona, i jej także nie zabraknie. Tybetańskie historie przeplatane będą opowieściami z podróży i pokazem slajdów.
Opowieści ziemi
Opowieści: Beata Frankowska
16 listopada, g. 11.00
Wszystkie opowieści, inspirowane książką Earth Tales, łączy tematyka ekologiczna, podejmowana w rdzennych kulturach z całego świata. Każda z historii będzie poprzedzona krótkim wstępem na temat danej społeczności tradycyjnej i jej relacji z Ziemią. Będzie można usłyszeć afrykański mit początku, tłumaczący, dlaczego Niebo oddaliło się od Ziemi i co możemy zrobić, aby znów je ze sobą połączyć; hinduską opowieść, będącą inspiracją dla Mahatmy Gandhiego i jego filozofii non violence – o dziewczynce, która uratowała prastary las; indiańską baśń o przekraczaniu samotności i potrzebie wspólnotowego działania, by Matka Ziemia dalej mogła rodzić swoje owoce, a także walijską historię o śmieciach, recyclingu i szacunku wobec innych istot.
Waleczny Nazar i inne opowieści z ormiańskiej Warszawy
17 listopada, g. 15.00
Na staromiejskim rynku w Warszawie ormiańscy kupcy rozstawili kolorowe kramy i zachwalają swój towar: kobierce pstre i purpurowe, kilimy gładkie atłasowe, kitajki, pasy kontuszowe. W tłumie przechodniów spotkać można niejednego skrybę, tłumacza i wędrowca z dalekiej Armenii, co opowie historie o Zagadkowym Kikosie i Walecznym Nazarze. Wystarczy tylko wskoczyć w bambosze Abu Hasana i posmakować magicznego lawasza…
Widowisko z udziałem dzieci pochodzenia ormiańskiego z Międzyszkolnego Zespołu Nauczania Mniejszości Ormiańskiej, działającym przy Szkole Podstawowej nr 210 im. Bohaterów Pawiaka w Warszawie, jest częścią projektu Mali ambasadorowie. Opowiedz swoją Warszawę.
Imprezy towarzyszące
Opowieść o wędrówce – spotkanie i warsztat z Jess Smith
14 listopada, g. 17.00 (kawiarnia)
Spotkanie w duchu ceilidh – zgromadzenia, w czasie którego ludzie dzielą się pieśniami, opowieściami, historiami z życia. Będzie można nie tylko posłuchać niezwykłych historii z życia szkockich wędrowców, ale też porozmawiać i wspólne śpiewać pieśni.
Prosto z Meksyku – spotkanie z Anetą Cruz-Kąciak
16 listopada, g. 15.30
Aneta Cruz-Kąciak jest opowiadaczką z Poznania, związaną ze Stowarzyszeniem Jeden Świat i grupą Opowiadacze Świata. Opowiada, zbiera historie i sama je pisze. W tym roku razem z córeczką wyruszyła na wyprawę do Meksyku. Zawiozła tam historie z Polski, zbierała historie stamtąd. Będzie to spotkanie-opowieść o doświadczeniu podróży, sytuacji opowiadania, historii, które dziś opowiada się w Meksyku.
Międzynarodowy Festiwal Sztuki Opowiadania Średniowiecz(e)
Od 13 do 17 listopada 2013 roku
Warszawa
