Efekt Φ to wystawa, której autorem, łączącym równocześnie funkcje artystyczne, kuratorskie oraz badawcze jest Janek Simon, jeden z najciekawszych współczesnych polskich artystów. Do kluczowych idei poruszanych przez autora ekspozycji i jednocześnie wpisujących się we współczesną refleksję nad kulturą wizualną należą problemy relacji pomiędzy historią idei projekcji ruchu a jej społecznym funkcjonowaniem, rozwojem technologii i zmieniającymi się indywidualnymi potrzebami.
Tytułowy efekt Φ to iluzja płynnego ruchu pojawiająca się w momencie wyświetlania serii nieruchomych obrazów z częstotliwością co najmniej 16 klatek na sekundę. Wykorzystanie tego, wynikającego z percepcyjnej niedoskonałości ludzkiego oka, efektu otworzyło drogę do powstania jednego z najbardziej znaczących zjawisk współczesnej kultury czyli kinematografii. Możliwość przedstawienia świata przy pomocy ruchomego obrazu pozwoliła stworzyć nowe narzędzia i języki dla opowiadania historii, tworzenia mitów, komunikacji międzyludzkiej, budowy i krystalizacji tożsamości czy wreszcie zmian społecznych, a nawet politycznych rewolucji.
Autor wystawy próbuje przyjrzeć się historii tego zjawiska z kilku perspektyw. Interesuje go historia obiektów i ich materialność, to jak wyglądają i z czego są zrobione. Analizuje także społeczne znaczenie poszczególnych wynalazków, ich popularyzację i przenikanie przez różnego rodzaju bariery klasowe i profesjonalne. Zastanawia się jak kinematografia i jej aparaty zmieniły sposoby komunikowania się i wpłynęły na rolę obrazu w polityce. Janek Simon patrzy także na rozwój filmowej technologii, na konkretne momenty innowacji, które pozwalały na rozwój tego pola i jego narzędzi.
Efekt Φ to wystawa poświęcona fenomenowi kina i jednocześnie pierwsza duża prezentacja kolekcji sprzętu kinematograficznego znajdującego się w zbiorach MHF. Jak prawdopodobnie każda kolekcja, także i ta nieustannie się wzbogaca pozostając jednocześnie ciągle niekompletną. Ponieważ pokaz jest tworzony przez artystę wizualnego, a nie kuratora czy historyka dizajnu, pozwolił on sobie na użycie pewnej licentia poetica – niektóre obiekty na wystawie zostały odtworzone stając się rekonstrukcją konkretnych urządzeń lub rekonstrukcją fantazji na temat przełomowych dla historii kina artefaktów.
Wystawa Efekt Φ zorganizowana jest w ramach projektu Klucz do magazynu, strategicznego zadania w działalności MHF w roku 2013.
Klucz do magazynu to kompleksowy projekt różnorodnych działań bazujących w całości na zbiorach MHF, wpisany w konsekwentnie realizowany plan rozwoju Muzeum, obejmujący wystawy, publikacje, badania naukowe, warsztaty dla różnych grup wiekowych i środowisk. Projekt Klucz do magazynu stanowi ważny element realizowanej od kilku lat linii rozwojowej MHF zakładającej, obok innych podstawowych zadań instytucji muzealnej, maksymalne otwarcie na odbiorcę, przebiegające kompleksowo na różnych poziomach działalności instytucji.
Zasadniczą/bazową częścią projektu Klucz do magazynu, wpisującą się w misję i strategię Muzeum, jest postawienie na współpracę z autorytetami i stałe podnoszenie poziomu merytorycznego naszych działań. Działania te, skupione są na nowoczesnym myśleniu o Muzeum i interpretacjach Fotografii, jako znaczących zjawisk współczesnej kultury.
Janek Simon (ur. 1977) – artysta multimedialny, twórca instalacji interaktywnych, filmów video, programów komputerowych, obiektów i akcji artystycznych. Studiował psychologię i socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. Karierę artystyczną zaczynał jako VJ Jansi tworząc wizualizacje do muzyki klubowej. W 2002 roku zadebiutował na Festiwalu Młodej Sztuki NOVART.PL w Krakowie, gdzie pokazał swoją pracę Carpet Invaders. Jego postawę krytycy określają mianem anarchistyczno-indywidualistycznej. Artysta chętnie sięga do swoich wspomnień i doświadczeń z dzieciństwa oraz przyznaje się do inspiracji Fluxusem oraz sztuką konceptualną.
Nominowany do Paszportów Polityki (2006), Laureat konkursu Spojrzenia (2007) organizowanego przez Fundację Deutsche Bank i Zachętę Narodową Galerię Sztuki. Związany z warszawską galerią Raster. Współzałożyciel spółdzielni Goldex Poldex.
Koncepcja i aranżacja wystawy: Janek Simon
Koordynacja wystawy: Aneta Kopczacka, Monika Kozień
Projekt graficzny: Jakub de Barbaro
Janek Simon, Efekt Φ
Wernisaż: 4 grudnia 2013 roku, godz. 18.00
Wystawa potrwa do 30 marca 2014 roku
Muzeum Historii Fotografii im. Walerego Rzewuskiego
ul. Józefitów 16
Kraków
