Rzecz o Brunonie Jasieńskim – genialnym chłopcu, który zszedł na manowce – zostanie wystawiona w Krakowie. Już 21 lutego w Narodowym Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej w reżyserii Ewy Wyskoczyl odbędzie się premiera spektaklu Jasieński.
Poezo-koncerty Brunona Jasieńskiego były przerywane przez policję, teksty cenzurowane za bluźnierstwo, pornografię i nihilizm. W pierwszych latach Drugiej Rzeczpospolitej Jasieński dał się poznać jako obrazoburczy futurysta, potem – komunista polski i francuski, a wreszcie – bolszewicki pisarz, którego rozstrzelano w Związku Radzieckim w okresie Wielkiej Czystki. Spektakl nie jest dokumentem z epoki czy ilustracją biograficznych zawiłości, lecz współcześnie przepisanym portretem poetyckiego nowatora i chuligana, jego młodzieńczego, drapieżnego buntu, ale przede wszystkim – zobrazowaniem tragicznego uwikłania w ideologie i utopie.
Sam Jasieński wspominał:
Kiedy w sierpniu roku 1921 w Zakopanem wracałem z wieczoru, na którym czytałem swoje najlepsze wiersze, odprowadzany przez słuchaczów przez całą długość Krupówek gradem kamieni, dostatecznie dużych, aby rozpłatać głowę przeciętnego, a nawet nieprzeciętnego śmiertelnika, myślałem o tym, że opinia elity publicznej naszej, wyrażona doraźnie po tym wieczorze, była dla mnie na ogół… zbyt pochlebna. Ukamienowanie w r. 1921 nie wchodziło bynajmniej w zakres moich ambicji – Bruno Jasieński, Nogi Izoldy Morgan i inne utwory, Warszawa 1966.
Twórcy spektaklu sięgając po twórczość Jasieńskiego przypominają jedną z najważniejszych postaci polskiej awangardy, często dziś pomijanej, a noszącej w sobie potencjał fundacyjny dla polskiej kultury, która wychodzi poza ograniczenia rodzimego podwórka. Przywołanie postawy Jasieńskiego wydaje się też ważne w obliczu konfliktów kulturowych dzisiejszej wojny polsko-polskiej, niestety bardzo podobnej do tych z lat dwudziestych ubiegłego wieku. Last but not least, Jasieński to również figura artysty zaangażowanego, pełnego wiary w możliwość zmiany rzeczywistości społeczno-politycznej. Warto spojrzeć na niego przez pryzmat skomplikowanej przeszłości bez potępiającego tonu charakterystycznego dla apriorycznych wyroków dzisiejszych inkwizytorów i moralizatorów historii.
W scenariuszu wykorzystano wiersze i teksty Brunona Jasieńskiego oraz fragmenty książek m.in. Kawior i popiół Marci Shore i Rozmowy z diabłem Leszka Kołakowskiego.
Jasieński
reżyseria: Ewa Wyskoczyl
obsada: Michał Majnicz
scenariusz: Ewa Wyskoczyl
opracowanie muzyczne: Stanisław Ruksza
projekcje wideo: Robert Mleczko
aranżacja przestrzeni: Ewa Wyskoczyl
Premiera: 21 lutego 2014 roku
Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie
