Beton Film Festival jest nowym festiwalem filmowym w całości poświęconym architekturze. Na pierwszą edycję składa się dziewięć filmów pełnometrażowych i trzy filmy artystyczne. Każdy seans poprzedzony będzie krótką prelekcją. Dodatkowo w czasie trwania festiwalu odbywać się będą dyskusje związane z tematyką danego dnia, w których udział wezmą zaproszeni goście. Większość z wyświetlanych filmów będzie miała swoją polską premierę na festiwalu. Widzowie będą mogli zapoznać się z uznanymi dziełami fabularnymi, jak i dokumentalnymi. Organizatorzy z dumą zaprezentują także filmy krótkometrażowe wiodących przedstawicieli współczesnej sceny artystycznej na świecie.
Wydarzeniu towarzyszyć będzie katalog, w którym znajdą się opisy filmów i teksty krytyczne, a także informacje o twórcach i artystach, których dzieła pokazywane były w czasie festiwalu.
Pierwsza edycja festiwalu bierze na warsztat temat utopii w jej praktycznym wymiarze. Poprzez filmy i dyskusje kuratorzy festiwalu pragną sprowokować refleksję na temat współczesnego życia w architekturze. Wychodząc od historycznego wymiaru projektów utopijnych, z modernizmem na czele, położymy nacisk na współczesny kryzys utopii i jej redefinicje poprzez jednostkowe działania. Beton Film Festival, proponując autorskie połączenia filmów fabularnych, dokumentalnych i artystycznych, ma stanowić ważne odniesienie dla dyskursu współczesnej polityki przestrzennej i architektury, a także w interesujący sposób wprowadzać w problematykę tych dziedzin. Każdy dzień festiwalu przedstawia autonomiczne ujęcie tematu utopii, które za każdym razem zostanie poddane dyskusji, a także opatrzone tekstem w katalogu.
Program:
14 marca – Zbudujmy ten świat na nowo
- godz. 15.00 – prelekcja (10 min.) – Unfinished Spaces, reż. Bejnamin Murray, Alysa Nahmias, USA 2011 / 86′. Po kubańskiej rewolucji, władza, reprezentowana przez Fidela Castro i Che Guevarę, postanawia zamanifestować przywiązanie do swoich ideałów, wznosząc budynek, którym zachwyci się cały świat. By zrealizować swój plan, zaprasza trzech młodych architektów, dając im wolną rękę i ogromne środki na wybudowanie monumentalnej Kubańskiej Akademii Sztuk Pięknych. Zaczyna się budowa, ale nastroje rewolucyjne szybko opadają, a finansowanie zostaje przerwane — architekci popadają w niełaskę. Okazuje się jednak, że mit budynku obiegł już cały kraj, w związku z czym, mimo przerwania budowy, szkoła zaczyna działać. Dokument ilustruje historię trzech odpowiedzialnych za Akademię architektów, którzy po 40 latach zostają zaproszeni przez Castro, by dokończyć swoją radykalną i rewolucyjną wizję, a także skonfrontować się z awangardową utopią w jej wernakularnym działaniu.
- godz. 18.00 – prelekcja (10 min.) – Drop City, reż. Joan Grossman, USA 2012 / 82′. Połowa lat 60. XX w. W Stanach Zjednoczonych, w opozycji do dyskursu publicznego i zimnej wojny, rodzi się powoli subkultura, która odbije się szerokim echem po całym świecie i odciśnie piętno na wszelkich przejawach sztuki – subkultura hipisowska. W Drop City śledzimy losy awangardowego ruchu – piątki studentów Akademii Sztuk Pięknych w Lawrence (Kansas), którzy postanawiają wykupić kawałek ziemi na odludziu i założyć pierwszą wiejską komunę hipisowską. Czerpiąc garściami z architektury i sztuki tamtych lat, realizują swój plan, utopijnie łącząc estetykę i sztukę z etyką i życiem. Dzięki pieczołowitej rekonstrukcji wydarzeń, wywiadom z inicjatorami i uczestnikami Drop City, można poczuć na własnej skórze energię i witalność artystycznej kontrkultury, a także spojrzeć krytycznie na utopię, która mimo silnej wiary i zaangażowania jej twórców, upadła po niespełna 5 latach działania.
- godz. 19.30 – dyskusja z udziałem zaproszonych gości
- godz. 21.00 – Eames – The Architect and the Painter, reż. Jason Cohn, Bill Jersey, USA 2011 / 84′. Dokument oparty na materiałach archiwalnych, wywiadach z przyjaciółmi i współpracownikami, opowiadający historię Charlesa i Ray Eamsów – najbardziej wpływowego amerykańskiego duetu projektowego XX wieku. W rozbudowanym, przepełnionym kolorami obrazie przyglądamy się małżeństwu, którego pracy nie sposób zaszufladkować, czy wcisnąć w ramy konkretnych dyscyplin. Charles i Ray wzięli ślub w 1941 roku i od tamtego czasu działali wspólnie, projektując zarówno na polu architektury, jak i designu. Ich historia, pełna energii i miłości, pokazuje nie tylko, jak rodziły się ikony, takie jak Eames chairs czy Eames house, ale, co ważniejsze, przedstawia nastawienie obojga projektantów do swojej pracy, a także wizję nowoczesnego człowieka, który na nowo musi zdefiniować swoje miejsce w przestrzeni, pośród przedmiotów.
15 marca – Nasze miasta porośnie trawa
- godz. 15.00 – prelekcja (10 min.) – Wasze miasta trawą zarosną (Over Your Cities Grass Will Grow), reż. Sophie Fiennes, Francja, Holandia, UK, 2010 / 105′. Hipnotyzujący portret jednego z czołowych, współczesnych niemieckich artystów – Anselma Kiefera. Reżyserka Sophie Fiennes (Zboczona historia kina; Perwersyjny przewodnik po ideologiach) śledzi artystę, który na terenie opuszczonej fabryki jedwabiu we Francji buduje swój Gesamtkunstwerk. Fiennes używa techniki cinemascope (dającej panoramiczny, dwukrotnie dłuższy obraz niż normalnie), aby za pomocą kamery wędrować po świecie Kiefera. Artysta niczym dyrygent zarządza swoimi pracownikami w tworzeniu kolejnych części dzieła – dzieła, które w równej mierze opiera się na tworzeniu, co na akcie destrukcji. Czy Kiefera można nazwać architektem? Jeśli tak, to dla kogo buduje? W przeciwieństwie do architekta nie tworzy według planu, a ciągle improwizuje. Buduje dla siebie, nie zaprasza gości. Brak mu też, charakterystycznego dla architektów, optymizmu. Nie chce budować fundamentów nowego świata, lecz jego ruiny. Czy Kiefer jest więc antytezą architekta, posępnym prorokiem upadku naszej cywilizacji? Jak sam podkreśla w filmie, na (będącą jednocześnie tytułem filmu) biblijną obietnicę upadku ludzkich miast patrzy z nadzieją.
- godz. 18.00 – prelekcja (10 min.) – Koyaanssqatsi, reż. Godfrey Reggio, USA 1982 / 87′. Debiut Godfreya Reggio i zarazem pierwsza część Trylogii Qatsi. Pozbawiona dialogów rewia obrazu – kontemplacja nad losem człowieka i odwiecznej dychotomii natura/kultura z genialną muzyką Philipa Glassa w tle. Praca nad filmem trwała 7 lat, a końcowy efekt jest powalający. Klasyka kina, warta przypomnienia – zwłaszcza w kontekście utopii architektonicznej. Reggio nie jest optymistą – sam tytuł filmu oznacza w języku Indian Hopi m.in. dążenie do katastrofy. Architektura jest tu sportretowana jako siła równie autonomiczna i niezależna od człowieka, co przyroda. W konfrontacji z naturą jest jednak bez szans, co symbolizują np. ujęcia burzonego osiedla Pruitt-Igoe. Chociaż wnioski nie są budujące, to seans stanowi prawdziwą ucztę dla zmysłów.
- godz. 19.30 – dyskusja z udziałem zaproszonych gości
- godz. 21.00 – The Pruitt-Igoe Myth, reż. Chad Freidrichs, USA 2011 / 83′. Pruitt-Igoe, zaprojektowane przez Minoru Yamasakiego (odpowiedzialnego m.in. za projekt World Trade Center), zostało wzniesione w połowie lat 50. według reguł wyznaczonych przez Międzynarodowy Kongres Architektury Nowoczesnej (CIAM). Zburzenie osiedla nastąpiło 15 lipca 1972 roku, czego powodem były liczne problemy, z którymi borykali się zarówno mieszkańcy (przestępczość i wandalizm), jak i władze (brak chętnych do zamieszkania i kosztowna rewitalizacja). Freidrichs w swoim mrocznym dokumencie rekonstruuje historię osiedla od jego początków – wielkich nadziei na lepszą przyszłość, aż do zburzenia — symbolicznej klęski modernizacji spod znaku CIAM
