Spektakl Towiańczycy, królowie chmur opowiada o bardzo burzliwym momencie w dziejach Wielkiej Emigracji, a konkretnie dotyczy dnia 30 lipca 1841 roku, gdy na progu domu Adama Mickiewicza na ulicy Amsterdam 1 w Paryżu pojawia się Andrzej Towiański.
Towiański był twórcą Koła Sprawy Bożej, do którego należało wielu wybitnych polskich emigrantów: Adam Mickiewicz, Seweryn Goszczyński, Celina Szymanowska itd. W przedstawieniu pojawiają się także postaci Władysława Mickiewicza, Ksawery Deybel, Rama Gerszona oraz Konrada, który mierzy się z losami swoich poprzedników z Dziadów i Wyzwolenia.
Towiański jest postacią inspirującą, zupełnie nieuchwytną, wymyka się opisom. Może był manipulantem, hochsztaplerem, może świętym, może jedno i drugie naraz. Może naprawdę chciał powołać system etyczny, który pochyla się nad ludzką biedą emocjonalną, duchową. Może ze słabości i błędów próbował budować wartość. Czy mu się udało? Czy jest komuś dzisiaj potrzebny taki czarodziej? Twórcy spektaklu odnajdują w postaci Towiańskiego kogoś, kto likwiduje czarno-białe oceny ludzi, ich doświadczeń, który rozsadza społeczne schematy, konwencje, kategorie normy, dobra i zła. Który w zachowaniach niegodnych, niemoralnych, słabych widzi raczej rozpacz i biedę ludzką niż zło. Dla którego najgorsze winy są najdotkliwszymi krzykami rozpaczy.
Przedstawienie to forma rozliczenia się ze sobą, ze swoim mitem, ze swoją historią osób związanych z Kołem Sprawy Bożej. Twórcy spektaklu próbują odpowiedzieć na pytanie, kim mogą być dla nas dziś ci ludzie, ile z ich myślenia, czucia, tworzenia zostaje w nas? Jak silnie żyją w nas romantyczne mity, których członkowie Wielkiej Emigracji byli poniekąd twórcami i dystrybutorami? Do czego dzisiaj służą idee romantyzmu? I najważniejsze pytanie – czy można spojrzeć na polski romantyzm inaczej, czy polski romantyzm może przestać być ideologiczną tarczą antyrakietową? Spektakl podejmuje wielokierunkową próbę zdemilitaryzowania takich pojęć jak naród, Bóg, ojczyzna, honor, które w romantyzmie rozstały uzbrojone i które rozpędzone biegną przez miliony ciał do dziś.
Towiańczycy, królowie chmur
Jolanta Janiczak
reżyseria:
Wiktor Rubin
obsada:
Adam Mickiewicz- Roman Gancarczyk
Andrzej Towiański – Krzysztof Zarzecki
Celina Mickiewicz – Katarzyna Krzanowska
Konrad – Michał Majnicz
Ksawera Deybel – Ewa Kaim
Rram Gerszon – Juliusz Chrząstowski
Seweryn Goszczyński – Zygmunt Józefczak
Władysław Mickiewicz – Bogdan Brzyski
Karolina Towiańska – Marta Ścisłowicz (gościnnie)
dramaturgia: Jolanta Janiczak
opracowanie muzyczne: Wiktor Rubin
scenografia, video, światła: Mirek Kaczmarek
kostiumy: Bracia
choreografia: Cezary Tomaszewski
asystent reżysera: Lucy Sosnowska
inspicjent: Zbigniew S. Kaleta
sufler: Iwona Gołębiowska
Premiera: 14 marca 2014 r., godz. 19.15
ul. Starowiślna 21, Scena Kameralna #KOLONIA
Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie
