Cmentarz wojskowy nr 192 w Lubince
gmina Pleśna, powiat tarnowski
Ukryty w leśnej gęstwinie cmentarz wojskowy nr 192 w Lubince to jeden z piękniejszych przykładów żołnierskich nekropolii w powiecie tarnowskim. Upamiętniono tu żołnierzy, którzy zginęli w krwawych walkach toczących się w okolicach Łowczówka na przełomie 1914 i 1915 roku. Centralnym miejscem cmentarza jest neorenesansowa kaplica otoczona lasem kamiennych grobów żołnierzy armii austro-węgierskiej i rosyjskiej. Kaplica projektu Gustava Rossmanna w sposób niezwykle harmonijny łączy w sobie elementy klasyczne, jak szerokie schody czy kolumny, i lokalne, jak dach kryty gontem. Uwagę przykuwa rozmach oraz precyzja wykonania. W Lubince można zobaczyć, jak w latach I wojny światowej realizowano ideę pięknego odpoczywania.
Poza Dniami Dziedzictwa 2014 obiekt dostępny.
24–25 maja 2014
Pałac Larischa w Krakowie
pl. Wszystkich Świętych 6, Kraków
Sześcioletni Tadek Boy-Żeleński zapytany przez któregoś z krewnych, do jakiej szkoły uczęszcza, odparł: do świętego Larysza. To było oczywiste, że wszystkie krakowskie szkoły noszą imię jakiegoś świętego. Ta, mieszcząca się u wylotu ulicy Brackiej, w pałacu barona Larischa, świecka placówka była poligonem doświadczalnym dla początkujących nauczycieli-seminarzystów. Pałac w XIX wieku służył też wielu innym krakowskim instytucjom – miał tu siedzibę krakowski magistrat, a od 1906 roku mieszkał w nim sam prezydent Juliusz Leo. Reprezentacyjne apartamenty zostały zaprojektowane przez znanych krakowskich artystów – Ludwika Wojtyczkę i Józefa Czajkowskiego.
Poza Dniami Dziedzictwa 2014 obiekt niedostępny.
Klub Garnizonowy w Krakowie
ul. M. Zyblikiewicza 1, Kraków
Kasyno Oficerskie kilkudziesięciotysięcznego garnizonu austriackiej Twierdzy Kraków to obecnie Klub Garnizonowy 6. Brygady Powietrznodesantowej w Krakowie. Kasyno było pierwszym budynkiem w mieście, który powstał przeznaczony na cele klubowe. W 1911 roku gmach przebudowano, co łączyło się bezpośrednio ze zmianą koncepcji urbanistycznej Krakowa, który rozrastał się i potrzebował nowych ulic. Zlikwidowano więc ogród otaczający kasyno i wytyczono ulicę Mikołaja Zyblikiewicza. Budynek został wówczas wyposażony w niezwykle nowoczesne stropy żelbetowe i zyskał wystrój secesyjny.
Poza Dniami Dziedzictwa 2014 obiekt dostępny tylko po zarezerwowaniu.
Muzeum Regionalne PTTK w Gorlicach
ul. Wąska 7–9, Gorlice
Muzeum mieści się w dwóch połączonych ze sobą zabytkowych kamienicach, w których zgromadzono bogatą kolekcję eksponatów etnograficznych, rzemiosła artystycznego, starodruków, kronik, widokówek, fotografii przybliżających dzieje regionu, zbiory dotyczące przemysłu naftowego, a przede wszystkim pamiątki z okresu działań wojennych lat 1914–1918. Trwające prawie pół roku walki pozycyjne, a szczególnie bitwa pod Gorlicami tocząca się od 2 do 5 maja 1915 roku, przyniosły miastu i regionowi ogromne spustoszenia.
W kilku salach wystawienniczych gorlickiego muzeum można zobaczyć militaria, umundurowanie, odznaczenia wojskowe, przedmioty wykonane z łusek pocisków, pamiętniki, pocztówki i zdjęcia archiwalne z tego okresu. Zbiory pamiątek wojennych w Gorlicach są unikatowe i stanowią jedyną tego typu kolekcję w Polsce.
Poza Dniami Dziedzictwa 2014 obiekt dostępny od wtorku do piątku w godz. 9.00–16.00, od soboty do poniedziałku tylko po rezerwacji.
Pałac Długoszów w Siarach
ul. Węgierska 140, Siary
Leżąca w sąsiedztwie Gorlic, malowniczo położona nad Sękówką niewielka miejscowość Siary zyskała na znaczeniu na początku XX wieku, po tym jak tutejszy dwór wraz z otaczającym go parkiem i zabudowaniami gospodarczymi zakupił Władysław Długosz. Na przełomie XIX i XX wieku dorobił się on fortuny w przemyśle naftowym, jednocześnie stał się jedną z ważniejszych figur politycznych w Galicji. Około 1898 roku Długosz odkupił majątek od swojego teścia, Władysława Dembowskiego, i przeprowadził gruntowną przebudowę założenia, które zyskało wówczas reprezentacyjny charakter. Neobarokowy pałac otoczony jest efektownie zakomponowanym parkiem z kamienną pergolą, fontanną, stawem i licznymi rzeźbami.
Poza Dniami Dziedzictwa 2014 obiekt dostępny tylko po zarezerwowaniu.
Cmentarz wojskowy nr 60 na Przełęczy Małastowskiej
gmina Sękowa, powiat gorlicki
Położony na Przełęczy Małastowskiej cmentarz wojskowy nr 60 uważany jest za jedno z najbardziej udanych założeń zaprojektowanych przez słowackiego architekta Dušana Jurkoviča, czerpiącego inspiracje z architektury ludowej. Cmentarz powstał w miejscu stanowisk bojowych z maja 1915 roku. Tak jak w przypadku innych żołnierskich nekropolii z okresu Wielkiej Wojny, centralne miejsce zajmuje kapliczka – tu drewniana i pokryta gontem. Cmentarz wielokrotnie remontowany, nie odzyskał dotąd pierwotnego wyglądu. Małastowską nekropolię, podobnie jak pozostałe, warto odwiedzić zarówno ze względu na walory architektoniczne, jak i umiejętne wkomponowanie jej w otaczającą przyrodę.
Poza Dniami Dziedzictwa 2014 obiekt niedostępny.
XVI Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego
Wielki wybuch 1914–1918
17 i 18 maja, 24 i 25 maja 2014 roku
Małopolska
