Edward II w spojrzeniu Christophera Marlowe’a jest władcą, dla którego sposobem panowania staje się prowokacja: szafuje majątkiem królestwa, eksponuje swój homoseksualizm, a mówiąc otwarcie o własnym ateizmie, szydzi z hipokryzji dworu. Za odwagę odsłonięcia prawdziwej ludzkiej twarzy Edward II zapłaci życiem. Zniszczy go społeczeństwo, połączone więzami nienawiści i zmową nietolerancji.
Edward II stworzy swoisty teatr, w którym poddani przestają chcieć uczestniczyć, ponieważ odkrywa trudną do przyjęcia prawdę o ich kondycji, nie pomijając samego siebie. Marlowe przy pomocy metafory aktora-człowieka odsłania świat graczy, w którym poziom gry wyznacza hipokryzja. Wielki prowokator nie przypadkiem zostanie bohaterem dramatu na wskroś współczesnego: świadomość tragiczna staje się tutaj świadomością egzystencji. Edward II w obliczu śmierci jest gotów zaświadczyć własnym życiem. Poprzez akt odsłonięcia prawdy uwalnia człowiecze piękno. W grze powoduje nim namiętność, ale i pasja, która nie pozwoli się wycofać, i pomimo że partnerzy wytrącają mu wszystkie karty, jako jedyny uczciwie gra do końca. Co dla współczesnego człowieka może być stawką w tej grze? – Anna Augustynowicz.
Tragedia The Troublesome Reign and Lamentable Death of Edward the Second Christophera Marlowe’a przywołuje losy autentycznej postaci nieszczęsnego króla Edwarda II, panującego w Anglii w latach 1307-1327. Brak zainteresowania sprawami państwa, nieudolność w rządzeniu, a także homoseksualizm i – co gorsza – forowanie swojego kochanka Gavestona na dworze doprowadziły do konfliktu władcy z lordami i klerem, a w efekcie – do jego sromotnego upadku. Prawdziwy Edward II panował 20 lat, w sztuce Marlowe’a okres jego władzy uległ znacznej kondensacji, co sprawiło, że akcja tragedii rozwija się z szaloną dynamiką. Wydarzenia zmieniają się jak w kalejdoskopie, bohaterowie w jednej chwili wyniesieni na wyżyny, niebawem doznają bolesnego upadku. Karuzela wypadków wiruje, aż do krwawego końca: Przeznaczeniem człowieka jest żyć w rozpaczy – czytamy u Marlowe’a – a Wszyscy żyją, by umrzeć.
Christopher Marlowe – jeden z głównych przedstawicieli teatru elżbietańskiego, żył w latach 1564-1593. Uzdolniony dramaturg, z pochodzenie syn szewca z Canterbury, był znanym awanturnikiem, podobno nawet agentem angielskiego wywiadu. Jego pomysłem było potraktowanie panowania historycznego władcy jako kanwy dramatu. Marlowe zmarł przed trzydziestką w niewyjaśnionych do końca okolicznościach, zasztyletowany w bójce w tawernie. Zagadkowość tej śmierci do dzisiaj stanowi pożywkę dla teorii o sfingowaniu całego zdarzenia. Zwolenników ma nawet teoria, że po upozorowanej śmierci Marlowe przedostał się do Włoch, gdzie przez lata tworzył sztuki, które swym nazwiskiem firmował niejaki Shakespeare… Dramatami, co do których autorstwo Marlowe’a jest bardziej pewne, są – poza Edwardem II – Tamerlan Wielki czy Tragiczne dzieje doktora Fausta. Pisał też wiersze.
Twórcy spektaklu:
Anna Augustynowicz – absolwentka teatrologii UJ oraz reżyserii w PWST w Krakowie (1989). Od 1991 roku związana jest ze szczecińskim Teatrem Współczesnym, w którym debiutowała Klątwą Wyspiańskiego. Od września 1992 roku jest jego dyrektorem artystycznym. Do jej najważniejszych realizacji należą polskie prapremiery sztuk Stiga Larssona Naczelny (1993; Teatr Telewizji – 1999), Siostry, bracia (1995), Powrót skazańca (1998) czy Bez czułości (1995) Clare McIntyre – przygotowane na małej scenie teatru – Malarni, którą uruchomiła w 1992 roku. Tam zrealizowała również prapremiery dwóch jednoaktówek Marka Koterskiego Kocham. Nas troje (1998) oraz Pasożytów Mariusa von Mayenburga (koprodukcja z Teatrem Polskim w Poznaniu, 2001). Na dużej scenie wyreżyserowała m.in. takie spektakle, jak: Magnifikat Szturca (1995), Moja wątroba jest bez sensu albo zagłada ludu Schwaba (1997), Popcorn Eltona (1999), Polaroidy Ravenhilla (2002 – nagroda za reżyserię na Festiwalu Rzeczywistość przedstawiona 2002 w Zabrzu), Komiczna siła Ayckbourna (2003), Iwona, księżniczka Burgunda Gombrowicza (1996), Balladyna Słowackiego (1998), Sen nocy letniej Szekspira (2000), Miłość na Krymie Mrożka (2001), Wyzwolenie Wyspiańskiego (2003), Samobójca Erdmana (2005), Wesele Wyspiańskiego (2007). W następnych sezonach przygotowała m.in.: spektakl dyplomowy krakowskiej PWST – Zatopiona katedra Jonkego (2008) oraz premiery sztuk: Rowerzyści Schmidta (koprodukcja z Teatrem Jaracza w Łodzi, 2009), Migrena Grzegorzewskiej (2010), Getsemani Hare’a (koprodukcja z Teatrem w Kaliszu, 2010), Mały rodzinny interes Ayckbourna (2012) czy Greta Garbo przyjechała McGuinnessa (2013).
Poza Szczecinem wyreżyserowała m.in.: Życie wewnętrzne wg Koterskiego w Kaliszu (1989, debiut), Agnes Anne w Toruniu (prapremiera 1997; Teatr Telewizji: 2000), a także Powrót na pustynię Koltesa (2004) i Miarkę za miarkę Szekspira w Teatrze Powszechnym w Warszawie (2006), Norę Ibsena w Poznaniu (2008), Pieszo Mrożka w Gdańsku (2009), W małym dworku Witkacego w OCH-Teatrze w Warszawie (2011), Na początku był dom Lessing w Gdańsku (2011) czy Kaligulę Camusa w Łodzi (2012). Wypracowała własny, rozpoznawalny styl inscenizacyjny oparty na wnikliwej analizie tekstu i precyzyjnej pracy z aktorem.
W 1995 roku krytycy teatralni Szczecina wyróżnili ją Okiem Recenzenta za promowanie dramaturgii współczesnej, w 1996 roku dostała nagrodę za reżyserię Iwony, księżniczki Burgunda na Opolskich Konfrontacjach Teatralnych, a w 1998 – Paszport Polityki za mądre i odważne przedstawienia oraz kształt artystyczny Teatru Współczesnego w Szczecinie. Zdobyła także Laur Konrada na Festiwalu Sztuki Reżyserskiej Interpretacje w Katowicach za spektakl Moja wątroba jest bez sensu albo zagłada ludu (1998). W jubileuszowym 2007 roku jej Wesele dostało nagrodę główną Konkursu na inscenizację utworów Stanisława Wyspiańskiego; a w 2008 – nagrodę specjalną na Festiwalu Boska Komedia w Krakowie oraz nagrodę zespołową na Opolskich Konfrontacjach Teatralnych Klasyka polska. W 2014 Anna Augustynowicz została uhonorowana nagrodą Człowiek Teatru im. Zygmunta Hübnera.
