Druga część wystawy poświęcona jest żydowskim działaczom, przemysłowcom i finansistom, zasiadającym w krakowskiej Izbie Handlowo-Przemysłowej. Do głównych zadań Izby należało prowadzenie działalności informacyjnej dotyczącej handlu, rzemiosła i przemysłu, opiniowanie projektowanych ustaw w tych dziedzinach, sporządzanie raportów, ocena instytucji i zakładów powstających na rzecz rozwoju gospodarki. Inicjatywą krakowskiej Izby było dbanie o uczciwą konkurencję pomiędzy przedsiębiorcami z własnego okręgu a tymi z innych regionów monarchii, popieranie rozwoju komunikacji drogowej i kolejowej oraz żeglugi śródlądowej.
Trzeci segment opowiada o wywodzących się ze środowisk żydowskich działaczach Kasy Oszczędności Miasta Krakowa. Instytucja ta, w 1873 roku przejęta przez miasto, przyjmowała wkłady oszczędnościowe, które poręczało miasto, udzielała kredytów przedsiębiorstwom oraz miastu na cele inwestycyjne, prowadziła działalność charytatywną, uczestniczyła w przedsięwzięciach kulturalnych i patriotycznych, np. przeznaczyła 800 tys. koron na wykupienie zamku królewskiego na Wawelu z rąk austriackich.
Na wystawę składają się przede wszystkim materiały i zdjęcia archiwalne: portrety fotograficzne i malarskie samorządowców, mapy i plany Krakowa, afisze wyborcze, zawiadomienia o posiedzeniach, protokoły posiedzeń. Stanowią one dokumentację o samorządowej działalności Żydów krakowskich. Materiały i zdjęcia archiwalne, eksponaty muzealne na tę wystawę MHK pozyskało dzięki współpracy z Muzeum Narodowym w Krakowie, Archiwum Narodowym w Krakowie, Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie i Narodowym Archiwum Cyfrowym w Warszawie.
Owocem współpracy MHK z historykami zajmującymi się dziejami Krakowa, jak również wzbogaceniem i uzupełnieniem wystawy jest publikacja. Po raz pierwszy z punktu widzenia badań nad dziejami Krakowa prezentowane są artykuły omawiające zagadnienia prawne i ustrojowe zmieniające sytuację Żydów w samorządzie miejskim i własnym – w gminie wyznaniowej. Pierwszy raz też autorzy skupili się na działalności Żydów w samorządach i na przedstawieniu ich roli w funkcjonowaniu miasta. Wydawnictwo jest ilustrowane materiałami archiwalnymi i zdjęciami eksponatów, które znalazły się na wystawie, oraz uzupełnione o ich spis.
Samorząd odgrywał i odgrywa do dziś ważną rolę w polskim krajobrazie politycznym jako lokalne forum reakcji na wytyczne aktualnej polityki państwowej. Dziś na stronach internetowych nawet niewielkie miasta chwalą się swoimi tradycjami samorządowymi i wybitnymi samorządowcami. Wystawa Budowali nowoczesny Kraków w Starej Synagodze przyczynia się do poszerzenia wiedzy o mieście i o wybitnych działaczach samorządowych, którzy przed laty budowali jego wizerunek, a jednocześnie upamiętnia ich starania o wprowadzenie Krakowa do grona metropolii, dziś liczącego się ośrodka artystycznego i naukowego, którego historia, zabytki i wybitni mieszkańcy przyciągają co roku miliony turystów.
Muzeum zaprasza także na wydarzenia towarzyszące wystawie. W programie m.in. panel dyskusyjny z udziałem krakowskich historyków, kuratorskie oprowadzania po ekspozycji i wykłady połączone ze spacerem na cmentarz żydowski przy ulicy Miodowej. Podczas tych spotkań organizatorzy spróbują również znaleźć odpowiedzi na pytania:
- W jaki sposób i z jakim rezultatem Żydzi krakowscy zaistnieli jako pełnoprawni obywatele miasta?
- Czy Żydzi krakowscy w samorządzie miejskim, gospodarczym i finansowym Krakowa reprezentowali partykularne interesy środowisk żydowskich, czy ogółu mieszkańców?
- Czy w Krakowie pozostały jakieś ślady po przejawach działalności samorządowców żydowskich?
Muzeum Historyczne Miasta Krakowa od wielu lat propaguje wiedzę o historii miasta, jego mieszkańcach, kulturze i sztuce poprzez wystawy, wykłady, sesje naukowe i publikacje. W Starej Synagodze, oddziale Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, raz w roku otwierana jest wystawa czasowa, która przedstawia wyniki prac badawczych pracowników Muzeum Historycznego koncentrujące się wokół dziejów Żydów w Krakowie oraz ich dziedzictwa historycznego i kulturowego. Celem ekspozycji przygotowywanych w oparciu o te badania jest między innymi pokazanie wyjątkowości Krakowa – miasta dwóch kultur.
Budowali nowoczesny Kraków. Żydzi w samorządzie miejskim, gospodarczym i finansowym miasta (1866–1939)
Kurator: Anna Jodłowska-Dziedzic
Wernisaż: 18 marca 2015 roku, godz. 17.00
Wystawa czynna od 19 marca do 25 października 2015 roku
Stara Synagoga w Krakowie
