Wystawa Zwierzyniec zaprasza: Grzegórzki jest kolejną z cyklu poświęconego poszczególnym dzielnicom przyłączonym do Wielkiego Krakowa w 1910 r. Będzie prezentowana w Domu Zwierzynieckim, oddziale Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.
Dzieje Grzegórzek od średniowiecza łączą się z losami Krakowa. Od 1388 r. były wsią należącą do miasta, zapleczem żywnościowym i surowcowym Krakowa. Znajdowały się tam sadzawki rybne i pola uprawne. Z Grzegórzek sprowadzano materiały budowlane np. do wznoszenia zamku wawelskiego. Mieszkańcy Grzegórzek wreszcie w ramach posług feudalnych zajmowali się oczyszczaniem Krakowa. Również w okresie zaborów Grzegórzki były mocno związane z Krakowem, jako część Wolnego Miasta lub samodzielna gmina. W 1910 r. zostały przyłączone do Krakowa jako jego dziewiętnasta dzielnica.
Od połowy XIX wieku na Grzegórzkach rozwijał się przemysł. To on zdefiniował specyfikę tej gminy, a później dzielnicy, aż do końca XX wieku. Działały tutaj tak znaczące zakłady jak Rzeźnia Miejska, Zakłady Zieleniewskich, produkujące np. mosty, wagony kolejowe, statki rzeczne, fabryka „Suchard”, wytwarzająca słodycze, w tym słynną czekoladę „Milkę” czy też „Semperit” zakład produkujący wyroby gumowe. W dwudziestoleciu międzywojennym na Grzegórzkach funkcjonowały także Zakłady Reprodukcyjne „Akropol”, jedna z największych drukarni w Krakowie. W tym czasie na Grzegórzkach miały miejsce liczne wystąpienia strajkowe i walki robotników o poprawę warunków pracy. Do najsłynniejszych należały wystąpienia w „Sempericie” w 1936 roku.
Po drugiej wojnie światowej Grzegórzki zachowały swoją specyfikę robotniczej dzielnicy Krakowa. Jednakże równolegle z rozwojem Nowej Huty, jako centrum przemysłowego, Grzegórzki zaczęły zmieniać swój charakter – oprócz funkcji przemysłowych, rozrastały się tutaj osiedla mieszkaniowe oraz nowe centrum administracyjne. W latach dziewięćdziesiątych XX w. z Grzegórzek prawie w całości znikł przemysł, zaś w jego miejsce powstały nowe osiedla i obiekty usługowo handlowe.
Znaczenie nazwy „Grzegórzki” także przeszło dość znaczną metamorfozę. Grzegórzki z folwarku z młynem położonego za przedmiejskim kościołem św. Mikołaja, rozrosły się w dużą dzielnicę pomocniczą Krakowa, obejmującą kilka innych historycznych osad ludzkich.
O tych oraz innych aspektach historii i teraźniejszości Grzegórzek opowiada wystawa. Pokazuje, jak bardzo zmieniły się Grzegórzki na przestrzeni kolejnych dekad. Przybliża mieszkańcom dzielnicy historię terenu na którym żyją i dzieje ich przodków. Wystawa ma być swoistym obiektywem fotograficznym, utrwalającym coraz szybciej ulatującą przestrzeń.
Zwierzyniec zaprasza: Grzegórzki
Od 23 września 2016 roku do 26 lutego 2017 roku
Dom Zwierzyniecki
Muzeum Historyczne Miasta Krakowa
Kraków
