Wystawa w krakowskim Bunkrze Sztuki prezentuje najnowsze prace Łukasza Skąpskiego. Koncentruje się na wątkach obecnych w jego sztuce od początku, zyskujących jednak na znaczeniu w ostatnich latach. Twórczość Skąpskiego cechuje ironicznie zabarwiony minimalizm, subtelne poczucie humoru i żywe zainteresowanie rzeczywistością społeczno-polityczną, zwłaszcza w ujęciu najbliższym artyście, poprzez ludzi i zdarzenia w miejscach, w których żyje lub które odwiedza. W sztuce Skąpskiego spotykają się zainteresowanie formą, zagadnieniami języka i medium, problematyką prawdy i funkcji obrazu, kwestią widzenia, percepcji, zjawisk świetlnych, optycznych, prawami kosmosu i natury, z drugiej zaś – temperament komentatora dzisiejszej kultury. Wiele z jego działań przywodzi na myśl minimalizm (jego ulubionym artystą jest Richard Serra) czy konceptualizm, wszystkie noszą na sobie ślad krytycznego, lecz i afirmatywnego spojrzenia na rzeczywistość w wielu jej wymiarach. Poczucie humoru i duch rewolty przypominają o sympatii Skąpskiego dla dadaizmu. Artysta ten nie zamyka swojej twórczości w ramach jednego medium, wykorzystuje performance, wideo, fotografię, malarstwo, rzeźbę, a także realizacje dźwiękowe.
Wystawa Szara strefa składa się z filmów, w większości premierowych, uzupełnionych cyklami malarskim i fotograficznym, a także pracami audio. Całość charakteryzuje się zabarwieniem politycznym, dalekim jednak od łatwych diagnoz. Filmy „polityczne” posiadają lekką i humorystyczną formułę, jak w pracy Und…?, gdzie absurdalna wymowa została uzyskana przez zderzenie pocztówkowego krajobrazu alpejskiego z prawdą o sytuacji w Polsce, a właściwie o tym, jak Polacy widzą samych siebie i własny kraj. Praca w prosty i trafny sposób nawiązuje też do tradycji humoru politycznego, jaka u nas kwitnie. Sam artysta uważa, że „Sztuka nie jest właściwym medium dla głębokich analiz społecznych czy politycznych. Bardzo trudno nadać taką formę politycznym pracom, żeby były one lekkie i nie konkurowały z prasą i telewizją, które są właściwym polem dla informacji politycznej”; wydaje się jednak, że twórczość Łukasza Skąpskiego potrafi tę trudność pokonać.
Seria Filmów Tautologicznych, również prezentowanych w ramach wystawy, odwołuje się do filmu eksperymentalnego, skupiającego się na analizie własnego języka. Kilkudziesięciosekundowe filmy, w których sam artysta wygłasza proste komunikaty o tym, że jest ciemno lub wieje wiatr, stanowią delikatną kpinę z traktowania medium jako najważniejszego elementu dzieła i artysty jako nieomylnego kreatora wartości. Z drugiej jednak strony, dzisiaj, gdy tempo życia nie pozwala przystanąć choćby na chwilę, te krótkie komunikaty zwracają uwagę na pozornie oczywiste składniki codzienności, które coraz częściej nam umykają.
Wystawa przynosi ocenę możliwości dzisiejszej sztuki. To testowanie tego, jak oczyszczone i proste środki formalne mogą tworzyć sztukę „zaangażowaną”, poszukiwanie drugiego dna ukrytego w banalnym zdarzeniu, analiza mechanizmów kultury popularnej, konsumpcyjnej oraz mediów, a także obraz zmęczenia zwykłych obywateli klasą polityczną. Sam tytuł – Szara strefa – wzbudza skojarzenia z zaradnością ludzi, ale też z przekraczaniem prawa, by obchodząc nieżyciowe ograniczenia manifestować opór wobec niezaspokojającego aspiracji systemu władzy. To dobre określenie na miejsce, jakie dzisiaj zajmuje sztuka i sposób, w jaki działają artyści gdy muszą prowadzić grę z „systemem”, czyli z zasadami funkcjonowania sztuki, bo – jak powszechnie wiadomo – wyjść się z niego nie da.
Tekst: informacja prasowa Bunkra Sztuki.
kuratorka: Magdalena Ujma
wernisaż: czwartek, 06 lipca 2006, godz. 18.00
wystawa otwarta od 07 lipca 2006 do 27 sierpnia 2006 w godz. 11.00-18.00
