23 października 2009 roku o godzinie 19.00 w Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu odbędzie się uroczyste otwarcie wystawy Andrzeja Tobisa A-Z Gabloty edukacyjne. W 1954 roku, w Lipsku, wydany został Bildwőrterbuch Deutsch und Polnisch / Słownik ilustrowany języka niemieckiego i polskiego. Książka ta stanowi kompendium wiedzy o ówczesnej rzeczywistości, będąc jednocześnie karkołomną próbą sklasyfikowania i opisania świata w postaci haseł, indeksów oraz tablic rysunkowych. Autorzy słownika wprowadzają dla porządku 15 części obejmujących różne gałęzie wiedzy: od systemu politycznego, poprzez gospodarkę, kulturę, ciało ludzkie i botanikę. Słownik zawiera liczne pułapki językowe i niedociągnięcia w tłumaczeniach, będąc dla uważnego czytelnika źródłem zaskakujących informacji.
Wydawnictwo stało się dla Andrzeja Tobisa punktem wyjścia do budowy szczególnego archiwum obrazów. Artysta poszukuje słownikowych haseł w terenie, żeby je potem sfotografować, a za główny obszar swoich artystycznych wędrówek wybrał Górny Śląsk. Cykl A-Z (Gabloty edukacyjne) w chwili obecnej liczy 187 fotografii i ciągle się powiększa. W dwa lata od rozpoczęcia projektu artysta natknął się na trzecie wydanie słownika z 1967 roku, które stało się dodatkowym źródłem artystycznych analiz. Wydanie poprawione to rodzaj uzupełnienia, w którym, jak twierdzi artysta, widoczny jest również postęp cywilizacyjny i złagodzenie linii ideologicznej, chociaż w zawartość książki pozostaje w dużej mierze ta sama.
Każdej fotografii z cyklu A-Z (Gabloty edukacyjne) przyporządkowane zostaje słownikowe hasło w języku polskim oraz niemieckim, wraz z numerem pochodzącym z indeksu. Słownik jest tylko pretekstem do kontynuowania poszukiwań kolejnych haseł i opisywania otaczającego artystę świata. Fotografie Andrzeja Tobisa powstają z niezwykłym namysłem i dużą dozą poczucia humoru, ujawniając pułapki zawarte w słowach i znaczeniach, w fotografowanych obrazach i przyporządkowanych im pojęciach. Zadziwiająca bywa też melancholia zawarta w przedstawionych obrazach, które przywołują nostalgiczne wspomnienia minionego czasu – spacery po mieście, zakupy w osiedlowym sklepie czy dziecięce zabawy w parku.
Andrzej Tobis urodził się w 1970 roku, jest absolwentem katowickiego wydziału ASP w Krakowie. Znany jest przede wszystkim jako malarz posługujący się tradycyjnymi metodami. W swojej twórczości poruszał tematykę dotyczącą specyfiki śląskiej przestrzeni, przedstawiając elementy architektury, portrety kobiet podróżujących samotnie tramwajami, pejzaże opuszczonych miast. W 2006 roku artysta rozpoczął projekt fotograficzny A-Z (Gabloty Edukacyjne), realizowny przez kilka następnych lat. Cykl ten jest swego rodzaju pracą w procesie; liczy obecnie 187 gablot. Pierwsza odsłona projektu miała miejsce w 2007 roku w Galerii Kronika w Bytomiu.
A-Z (Gabloty edukacyjne)
Andrzej Tobis
23.10.2009 – 03.01.2010
kurator: Joanna Zielińska
Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu
