16 grudnia 2009 roku o godzinie 19.00 w BWA Wrocław – Galerie Sztuki Współczesnej odbędzie się wernisaż wystawy KwieKulik. Forma jest faktem społecznym. Prezentowana w galerii Awangarda we Wrocławiu wystawa jest pierwszą poważną próbą ukazania jednego z najważniejszych fenomenów artystycznych polskiej sztuki XX wieku jakim był duet tworzony przez Zofię Kulik i Przemysława Kwieka (KwieKulik) w latach 1971 – 1987.
Dorobek artystów ujęty został poprzez pryzmat ich społeczno-politycznego zaangażowania i podejmowanej przez nich bezkompromisowej, otwartej krytyki otaczającej rzeczywistości, nie mających precedensu w dziejach powojennej środkowoeuropejskiej awangardy. KwieKulik, studenci Oskara Hansena na przełomie lat 60. i 70., byli pierwszymi, którzy nadali jego Formie Otwartej radykalnie polityczny zwrot. Od początku lat 70. byli pionierami procesu zamiany pola sztuki w laboratorium społecznej samoorganizacji, partycypacji, oddolnego tworzenia grup i wspólnot zdolnych realizować złożone cele, niezależne od intencji dominującej władzy politycznej. Programowo łączyli działalność artystyczną z życiem codziennym.
Symultanicznie do tego typu działań, szczególnie bezlitośnie piętnowali konformizm, bezideowość, cynizm i hipokryzję, które to jakości były podstawowym lepiszczem życia wspólnotowego PRL-u. Tytuł wystawy Forma jest faktem społecznym odnosi się do tych ciągle obecnych w działalności KwieKulik prób wzajemnej stymulacji artystycznego języka i form społecznej organizacji. Prób, które przypomniane dzisiaj, inicjują bardzo aktualny współcześnie namysł nad zagadnieniami: co tworzy społeczeństwo, jakie formy wyznaczają jego funkcjonowanie, jak można użyć form artystycznych do budowy demokratycznej wspólnoty?
Spojrzenie w ten sposób na dorobek KwieKulik, w dwadzieścia lat po transformacji ustrojowej, pozwala również na ponowne przemyślenie naszego stosunku do socjalistycznej przeszłości. Pozwala oddzielić niedemokratyczne i represyjne państwo komunistyczne od emancypacyjnego wymiaru wspólnotowych i socjalistycznych idei reprezentowanych przez KwieKulik. Pozwala je ocalić i użyć ich krytycznego potencjału współcześnie. Wystawa podkreśla prekursorstwo i oryginalność w podejściu KwieKulik do filmu, fotografii i wieloekranowych projekcji, które stanowiły ich wyjątkową odmianę expanded cinema. Jak również w zakresie zastosowania fotografii i filmu do dokumentacji procesualno-efemerycznych działań i wynajdywania oryginalnych awangardowych strategii tworzenia sztuki: współdziałań intuicyjnych, gier wizualnych, działań dokamerowych, sztuki pasożytniczej, zarabiania i tworzenia, sztuki świadomie złej etc.
Wystawa powstała w wyniku półtorarocznego projektu badawczego zainicjowanego przez BWA we Wrocławiu i polegającego na systematycznym opracowywaniu Archiwum KwieKulik. Kulminacją tego procesu będzie pierwsza monografia KwieKulik powstająca przy współpracy z Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie i Fundacją Erste Stiftung w Wiedniu, pod redakcją Georga Schöllhammera i Łukasza Rondudy, planowana na rok 2010 przez szwajcarskie wydawnictwo JRP Ringier i projektowana przez Ludovica Ballanda i Błażeja Pindora. Częścią wystawy jest również czytelnia gdzie można się zapoznać z wynikami pracy zespołu opracowującego archiwum. Teksty do czytelni, ich wybór i układ, przygotowuje Natalia Sielewicz. Tekst: Łukasz Ronduda
KwieKulik – Przemysław Kwiek i Zofia Kulik. Jako duet artystyczny praktycznie zaczęli działać od 1971 roku, wcześniej jednak (i później) artyści uczestniczyli wspólnie w grupowych wydarzeniach. Za datę końcową twórczej współpracy przyjmują rok 1987. Swoją sztukę KwieKulik określali jako Działania Dokumentowane (dokamerowe). Przez Działanie rozumieli poddawanie materiałów, postaci i sytuacji transformacjom (proces), których etapy (fazy) rejestrowali za pomocą mediów mechanicznych (aparat fotograficzny, kamera filmowa, magnetofon), ale także często posługiwali się opisem i komentarzem słownym (notatki), które są bogatym źródłem informacji na temat kontekstów ich działań.
Za pierwszą realizację, jako Działanie Dokumentowane, uznają pracę Przemysława Kwieka z 1967 roku. Było to studium postaci (leżącej pod horyzontem) w pracowni rzeźby ASP (sześć udokumentowanych faz (odmian) w glinie i trzy udokumentowane fazy w gipsie). Od tego momentu zaczyna się (potem z Zofią Kulik) rozwijanie tej metody tworzenia dzieł, a także budowanie aparatu pojęciowego, którym artyści posługiwali się w swojej praktyce artystycznej. Dokumentując swoją sztukę programowo, niejako przy okazji dokumentowali sztukę efemeryczną innych artystów (głównie w latach 70.).
W swoim domu stworzyli Pracownię Działań, Dokumentacji i Upowszechniania (PDDiU). Archiwum PDDiU, na które składają się negatywy, diapozytywy, filmy, nagrania, druki artystyczne, jest w Polsce jednym z największych zbiorów sztuki procesualnej i kontekstualnej. Od roku 1987 Kwiek i Kulik pracują indywidualnie, a także indywidualnie prezentują swój wspólny dorobek z lat 1970-1987 oraz z lat wcześniejszych. Takie stanowisko pozwala zarówno Zofii Kulik jak i Przemysławowi Kwiekowi w sposób otwarty, twórczy i subiektywny traktować historię swojej sztuki.
Wystawie towarzyszyć będzie bogaty program edukacyjny, w skład którego wejdą: oprowadzenia, wykłady i pokazy filmowe, skoncentrowane na poszczególnych aspektach działalności duetu KwieKulik i społecznym kontekście jego funkcjonowania.
BWA Wrocław – Galerie Sztuki Współczesnej
dyrektor: Marek Puchała
kuratorzy: Georg Schöllhammer, Łukasz Ronduda
współpraca kuratorska: Maud Jacquin
koordynacja projektu i produkcja: Partycja Sikora
konsultacja architektoniczna: Robert Rumas i Johannes Porsch
koordynacja projektu: Patrycja Sikora
KwieKulik. Forma jest faktem społecznym
16.12.2009-7.02.2010
BWA Awangarda
ul. Wita Stwosza 32
50-149 Wrocław
