5 i 6 maja 2012 o godz. 19.00 w Teatrze Współczesnym w Szczecinie zaprezentowany zostanie spektakl Jona Fosse’a Dziewczyna na kanapie.
Jon Fosse – urodzony w 1959 w Vestlandii (Norwegia). Autor sztuk teatralnych, powieści, poezji, esejów, książek dla dzieci, tłumacz. Uznawany za jednego z najwybitniejszych współczesnych dramatopisarzy europejskich. Niemiecki tygodnik Die Woche napisał: Na początku był Henryk Ibsen, następnie nie było nic, a teraz mamy Jona Fossego.
Jako pisarz zadebiutował w 1983 roku powieścią Czerwone, czarne. Jego pierwsza sztuka teatralna I nigdy się nie rozstaniemy miała swoją prapremierę w roku 1994 w Den Nationale Scene w Bergen. Obecnie Fosse ma w swoim dorobku trzydzieści dramatów, z których najbardziej znane to Imię (1995) i Dziecko (1997). Jego utwory przetłumaczono na ponad czterdzieści języków i grano na ponad stu dwudziestu scenach na całym świecie. Za swoją twórczość otrzymał wiele prestiżowych nagród, m.in. Nagrodę Ibsena (1996), Nordycką Nagrodę Dramatopisarską (2000) i Nagrodę Nestroy (2000). W 2002 został uznany przez niemiecki miesięcznik Theater Heute za najlepszego autora zagranicznego. Brytyjski The Daily Telegraph zaliczył go do 100 żyjących geniuszy.
Fosse pisze po nowonorwesku (nynorsk), w języku uznawanym za bardziej dźwięczny i tym samym bardziej poetycki niż dominujący w Norwegii bokmal. Uważa się go za minimalistę słowa – jego postacie mówią oszczędnie, często powtarzają swoje kwestie. Źródła swoistej melodyjności dialogów krytycy upatrują w tym, iż w młodości Fosse grał na gitarze.
Fosse jest inny niż wszyscy. Esencją jego dramaturgii jest sama obecność bohaterów i trwanie – istota bytu. To spycha na dalszy plan tradycyjny konflikt i akcję. Stanowi też wyzwanie dla wykonawców i publiczności. Odbiór tych sztuk wymaga najwyższej uwagi. Pod ich pozornym smutkiem, mrokiem, traumatycznymi wydarzeniami, odnajduję coś zupełnie przeciwnego. Wiem bowiem, że w powietrzu wisi zawsze fundamentalna zmiana. Nic nie jest dane raz na zawsze, ciemność może zawsze ustąpić miejsca jasności. Owa szansa świadczy o wyjątkowości dramaturgii Fossego i dodaje jej atrakcyjności.
Lief Zern, biograf pisarza
W języku polskim ukazało się do tej pory 10 sztuk Jona Fossego. Napisana w 2002 Dziewczyna na kanapie miała swoją światową prapremierę w Royal Liceum Theatre w Edynburgu, w ramach odbywającego się tam międzynarodowego festiwalu (reżyseria Thomas Ostermeier). Angielski przekład dramatu autorstwa Davida Harrowera został opublikowany przed jego wydaniem w języku norweskim. Dziewczyna na kanapie w reżyserii Natalii Sołtysik w Teatrze Współczesnym jest polską prapremierą sztuki.
Natalia Sołtysik – w 2008 roku ukończyła Wydział Reżyserii Dramatu Akademii Teatralnej w Warszawie. Jest również absolwentką filmoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim i Szkoły Aktorskiej Machulskich w Warszawie. Wyreżyserowała wiele spektakli w znanych polskich teatrach (m.in. Teatr Współczesny w Warszawie, Teatr Ateneum im. S. Jaracza w Warszawie) – ma na swoim koncie również wiele prób czytanych i asystentur.
Przekład: Ewa Partyga
Reżyseria: Natalia Sołtysik
Scenografia: Anna Czarnota
Kostiumy: Katarzyna Pielużek
Muzyka: Daniel Szwed
Reżyseria światła: Ewa Garniec
Wyspępują:
Kobieta – Anna Januszewska
Dziewczyna – Barbara Biel
Mężczyzna – Michał Lewandowski
Matka – Krystyna Maksymowicz
Siostra – Ewa Sobczak
Wujek – Konrad Pawicki
Starsza Siostra – Magdalena Myszkiewicz
Stary Ojciec – Jacek Piątkowski
Ojciec – Grzegorz Młudzik
5 i 6 maja, godz. 19.00
Teatr Współczesny w Szczecinie
Wały Chrobrego 3
Szczecin