20 sierpnia w wieku 93 lat zmarł Wiktor Pental, twórca legendarnych fotografii dokumentujących pierwsze lata Nowej Huty. Ceremonia pogrzebowa odbędzie się 23 sierpnia 2013 roku, o godz. 13.00 na Cmentarzu Batowickim w Krakowie – informuje na swojej stronie Fundacja Imago Mundi współpracująca z artystą przy opracowaniu archiwum jego prac, przygotowaniu ich ekspozycji i publikacji.
Wiktor Pental urodził się 18 stycznia 1920 roku na Ziemi Nowogródzkiej we wsi Woroniszki. W czasie wojny był żołnierzem Wojska Polskiego i Armii Krajowej, w 1950 r. został uwięziony i uznany za wroga Polski Ludowej. Był jednym z budowniczych Nowej Huty, dzięki czemu posiadał rzadki przywilej fotografowania dzisiejszej dzielnicy Krakowa, stanowiącej w latach 50-tych nieustający plac budowy. Wspólnie z Henrykiem Makarewiczem, jest autorem unikalnego zapisu fotograficznego dokumentującego powstające miasto i jego kształtującą się społeczność.
Fotografie Wiktora Pentala równają się z dorobkiem największych klasyków światowej fotografii reportażowej, jednocześnie przez nieodmienną dozę abstrakcji wychodzą daleko poza kategorię dokumentu i funkcjonują w obszarze sztuki, dając możliwość do ponownych odczytań. Prace naznaczone są niezwykłym poczuciem humoru i dystansem do systemu, przez co ich spora część mogła zostać zaprezentowana dopiero pod koniec życia fotografa. Po raz pierwszy fotografie szeroko wyeksponowano w 2007 r., w ramach akcji wystawienniczej 802 procent normy w przestrzeni miejskiej Warszawy oraz Sali Marmurowej PKiN. Wtedy to wykonane przez Pentala w latach 50tych portrety nowohuckich przodowników pracy zawisły w formie gigantycznych powiększeń na budynku Pałacu Kultury i Nauki. Warszawską ekspozycję kontynuowała specjalnie projektowana prezentacja w budynku dawnego kina Światowid w Nowej Hucie oraz wydawnictwo albumowe 802 procent normy będące antologią twórczości Wiktora Pentala i Henryka Makarewicza.
Fotografie Pentala prezentowane były następnie m.in. na Fotofestiwalu w Łodzi (2012), Noorderlicht w Holandii (2008) i FotoFest w Wielkiej Brytanii (2011) oraz w ramach Paris Photo w 2012 r. Publikowane przez międzynarodowe media, stały się też punktem odniesienia dla wielu opracowań naukowych. Prace artysty znajdują się w prestiżowych kolekcjach prywatnych i instytucjonalnych na całym świecie.
(Źródło: Fundacja Imago Mundi)
