30 października o godz. 17.00 na Zamku Królewskim w Warszawie odbędzie się kolejny wykład z cyklu towarzyszącego wystawie Wersal Marii Leszczyńskiej. Temat Maria Leszczyńska i muzyka przedstawi dr Agnieszka Samsel.
Wystawa, zorganizowana we współpracy z pałacem w Wersalu, stawia sobie za cel nie tylko pokaz niezwykłych losów polskiej królewny, babki trzech królów Francji, ale także wysmakowanej sztuki dworskiej czasów Ludwika XV. Pokazanych zostanie przeszło sto obiektów, pochodzących niemal wyłącznie z kolekcji francuskich – publicznych i prywatnych. Pałac w Wersalu użyczył na wystawę sześćdziesięciu wyjątkowej klasy dzieł ze swoich stałych ekspozycji, a wśród nich ośmiu znakomitych płócien Jeana-Marca Nattiera, przedstawiających królewskie córki, w tym świetny Portret Madame Henrietty jako Flory. Spośród innych artystów trzeba wymienić Jeana-Baptiste’a Oudry’ego, Jeana-Baptiste’a Vanloo, Hyacinthe’a Rigauda, Alexandra Roslina, Pierre’a Goberta, Alexisa-Simona Belle’a, François-Huberta Drouais’a czy Josepha-Marie Viena.
Maria Leszczyńska na tronie Francji – to historia niemal jak z bajki. Któż mógł się spodziewać, że córka przebywającego na emigracji króla Stanisława, elekcyjnego władcy Polski, pozbawionego tronu i panowania, zostanie wybrana spośród dziewięćdziesięciu dziewięciu księżniczek krwi, kandydujących do łoża i ręki Ludwika XV, a tym samym do najbardziej pożądanej w Europie korony królestwa Francji? Prawnuk Ludwika XIV i jedyny męski potomek głównej linii Burbonów, młody Ludwik XV w wieku piętnastu lat nie cieszył się dobrym zdrowiem. Istniały poważne obawy o przyszłość dynastii, toteż należało szybko znaleźć dla niego żonę w wieku dającym nadzieję na potomstwo, aby zabezpieczyć trwanie Burbonów na tronie Francji. Wybór padł na starszą od niego o siedem lat Marię. Ślub odbył się 5 września 1725 roku w Fontainebleau. W ciągu pierwszych dwunastu lat małżeństwa Maria urodziła Ludwikowi i Francji osiem córek, w tym bliźniaczki, oraz dwóch synów. Przyszłość dynastii była zabezpieczona. Ludwik XV, początkowo zakochany i przywiązany do żony, z czasem odwrócił się od niej, nawiązując romanse z licznymi kochankami, z których najsłynniejsza była markiza de Pompadour. Maria Leszczyńska dobrowolnie odsunęła się w cień prywatności, ograniczając przyjemności życia towarzyskiego do kręgu najbliższych przyjaciół i poświęcając wiele czasu życiu religijnemu oraz dwóm zamiłowaniom, które odziedziczyła po ojcu: muzyce i uprawianiu malarstwa.
Ekspozycja otwiera perspektywę na kilka problemów i tematów, jak ślub Marii Leszczyńskiej i jej macierzyństwo, kochanki króla Ludwika XV, krąg najbliższych przyjaciół królowej Marii, jej zamiłowanie do muzyki i malarstwa, dekoracje i wyposażenie jej apartamentów, wreszcie życie codzienne i odświętne na dworze królewskim oraz jego przyjemności.
Na tę wielowątkową prezentację składają się starannie wyselekcjonowane, znakomite portrety, oryginalne fragmenty dekoracji apartamentu królowej – w tym cykl obrazów Pięć zmysłów pędzla Jeana-Baptiste’a Oudry’ego, a także inne płótna, które powstały według zamysłu królowej, a niektóre również przy jej udziale, jak Gabinet Chiński – wreszcie wyrafinowane dzieła rzemiosła, jak znakomita komoda znanego ebenisty Roberta-Antoine’’a Gaudreausa, zamówiona do jednego z jej salonów.
Poza pałacem w Wersalu swych dzieł na wystawę użyczyły następujące instytucje francuskie: Departament Malarstwa i Departament Grafiki w Luwrze, Zamek w Fontainebleau, Muzeum l’Ile-de-France w Sceaux, Państwowe Muzeum Ceramiki w Sèvres, Państwowe Muzeum Porcelany im. Adriena Dubouché w Limoges, Muzeum Cognacq-Jay, Biblioteka Narodowa Francji, Archiwa Państwowe, Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Biblioteka Miejska w Wersalu a także właściciele prywatni. Instytucje polskie reprezentują: Biblioteka PAN w Kórniku, Fundacja Książąt Czartoryskich w Krakowie, Fundacja Zbiorów im. Ciechanowieckich w Zamku Królewskim w Warszawie i Zamek Królewski w Warszawie.
Komisarze wystawy:
- Juliette Trey – Muzeum Państwowe Pałaców w Wersalu i Trianon
- Anita Chiron-Mrozowska – Zamek Królewski w Warszawie
Maria Leszczyńska i muzyka
Wykład dr Agnieszki Samsel
30 października 2013 roku, godz. 17.00
Zamek Królewski w Warszawie
Wystawa Wersal Marii Leszczyńskiej
Od 21 września 2013 roku do 5 stycznia 2014 roku
Zamek Królewski w Warszawie
