29 stycznia nakładem wydawnictwa słowo/obraz terytoria ukazał się tom I Dyskursywizowania Białoszewskiego pt. Teoria recepcji i recepcja krytycznoliteracka.
Książka podejmuje temat dobrze znany literaturoznawstwu – temat recepcji twórczości danego pisarza – ale w nowym ujęciu metodologicznym. Przenosi akcent z recepcji na dyskursywizowanie, a tym samym wykracza poza ramy literaturoznawstwa w stronę kulturoznawstwa oraz filozofii nauki. W pierwszym rozdziale została przedstawiona autorska teoria recepcji, uwzględniająca narratywizm Haydena White’a i jego koncepcję Metatropów, kognitywistyczną teorię prototypu, zastosowaną do opisu procesów paradygmatyzacyjnych w nauce, a także zasady psychologii społecznej. W tej części znajduje się także innowacyjne ujęcie kwestii szkolnej edukacji polonistycznej, odmienne od ujęć proponowanych przez metodykę nauczania języka polskiego. Rozdział drugi to szczegółowe omówienie tekstów krytycznoliterackich o Mironie Białoszewskim, zarówno tych najbardziej znanych, jak i zupełnie zapomnianych.
Piotr Sobolczyk – adiunkt w Pracowni Poetyki Historycznej IBL PAN. Absolwent polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie się doktoryzował. Autor książki komparatystycznej Tadeusza Micińskiego podróż do Hiszpanii (2005), około siedemdziesięciu rozpraw i esejów oraz blisko setki recenzji krytycznych. Tłumacz literatury pięknej i tekstów naukowych. Jest również autorem trzech tomów poezji i dwóch książek prozatorskich oraz reżyserem spektakli teatralnych. Dwukrotny stypendysta Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
Od początku pracy nad rozprawą poświęconą recepcji twórczości Mirona Białoszewskiego towarzyszyło mi przekonanie, iż dotychczasowe znane mi metodologie badania recepcji twórczości literackiej pomijają istotne dla mnie aspekty, są cząstkowe. Moja własna propozycja powstała na styku, czy poprzez wyszukanie pewnych miejsc wspólnych, czy w każdym razie miejsc, które można ze sobą połączyć w różnych propozycjach metodologicznych, a które praktycznie nigdy nie wchodziły ze sobą w relacje, nie próbowały ustalać podobieństw i różnic. Najważniejsze było dla mnie przekonanie, że o recepcji twórczości danego pisarza – Białoszewskiego w tym wypadku – dobrze jest mówić jako o narracji, w świetle mocnej narratywistycznej tezy, głoszącej, iż wszystko jest narracją. Opowieść o publikacjach kolejnych książek i towarzyszących im komentarzach, a także przemianach samych trybów mówienia i myślenia o literaturze, oparłem więc na tym przekonaniu, mając zarazem świadomość, iż jest to moja opowieść, opowieść o tym, jak te dzieje dochodzenia Białoszewskiego do sławy jawią się mnie; z przyjęcia narratywistycznej tezy wynika oczywiście subiektywizm, co oznacza, że gdyby ktoś inny zechciał opisać tzw. to samo, powstałaby inna opowieść.
(fragment Wstępu)
Piotr Sobolczyk Dyskursywizowanie Białoszewskiego. Tom I: Teoria recepcji i recepcja krytycznoliteracka
Premiera: 29 stycznia
słowo/obraz terytoria
