13 maja o godz. 10.00 w Warszawie przed Pałacem Prezydenckim zostanie otwarta wystawa plenerowa Na drodze do wolności. Wybory 4 czerwca 1989 roku do Sejmu i Senatu w zbiorach archiwów państwowych. Wystawa potrwa do 8 czerwca.
Na przykładzie ponad 200 dokumentów, fotografii i plakatów z zasobu archiwów państwowych oraz archiwum Kancelarii Prezydenta RP i archiwum Senatu wystawa przypomina wydarzenia związane z przełomowym rokiem 1989.
Wstęp stanowi opis sytuacji społecznej, politycznej i gospodarczej Polski w latach 80. XX wieku. Ekspozycja przypomina takie wydarzenia jak: wprowadzenie stanu wojennego, wizyta Jana Pawła II w roku 1987, strajki w roku 1988, w tym strajk w Stoczni Gdańskiej, po którym władze zgodziły się podjąć rozmowy z opozycją, a także powstanie Komitetu Obywatelskiego Solidarność, który po zakończeniu obrad Okrągłego Stołu i decyzji o umożliwieniu opozycji realnego udziału w wyborach parlamentarnych w 1989 r. przekształcił się w ogólnopolski ruch na rzecz zmian ustrojowych w Polsce.
W drugiej, najobszerniejszej części ekspozycji prezentowane są archiwalia pokazujące atmosferę i przebieg kampanii wyborczej zarówno od strony opozycyjno-solidarnościowej, jak i koalicyjno-rządowej. Obok znanego plakatu Tomasza Sarneckiego z sylwetką Gary’ego Coopera, odgrywającego w filmie W samo południe postać zdeterminowanego stróża prawa, na wystawie pokazano plakaty i ulotki z programami kandydatów do parlamentu oraz zachęcające, nieraz w satyryczny sposób, do udziału w wyborach. Interesujące są także zdjęcia ze spotkań i wieców przedwyborczych, które stanowiły najbardziej popularną formę kontaktu kandydatów opozycji z obywatelami z uwagi na wciąż ograniczony dostęp do państwowych mediów. W wiecach tych uczestniczyli między innymi ludzie kultury, wśród nich popularni aktorzy i reżyserzy, którzy wspierali przedstawicieli opozycji często debiutujących na szerokiej scenie politycznej. O niejednokrotnie wysokiej temperaturze tej kampanii świadczy zaś między innymi protest Komitetu Obywatelskiego Solidarność złożony do Państwowej Komisji Wyborczej w sprawie zrywania plakatów wyborczych, który wskazuje na szeroką skalę tego zjawiska.
W ostatniej części wystawy pokazano materiały dotyczące przebiegu głosowania i jego wyników. Do szczególnie interesujących należą zdjęcia z dnia wyborów, wykonane w lokalach wyborczych, ukazujące prace komitetów oraz udział Polaków w wydarzeniu, które okazało się najważniejszym na drodze ku powstaniu w pełni wolnej i demokratycznej Rzeczypospolitej.
Ekspozycja będzie czynna od 13 maja do 8 czerwca w Warszawie, przed Pałacem Prezydenckim (skrzydło północne), ul. Krakowskie Przedmieście 46/48. Wstęp wolny.
Wystawa została przygotowana w ramach projektu Archiwa Przełomu 1989−1991 i obchodów 25. rocznicy zwycięstwa obozu Solidarności w wyborach parlamentarnych. Wystawie towarzyszy katalog pod tym samym tytułem.
W dniu otwarcia ekspozycji naprzeciw, w budynku Kordegardy (ul. Krakowskie Przedmieście 15/17), w godz. 10.00−16.00 będzie czynny Archiwalny Punkt Konsultacyjny prowadzony przez Archiwum Akt Nowych. Archiwiści będą czekali tu na osoby, które posiadają zdjęcia, plakaty i ulotki wyborcze oraz inne materiały związane z historią Polski w latach 1989−1991 i chciałyby je przekazać Archiwum w formie oryginałów lub kopii cyfrowych. Dokumenty będzie można zeskanować na miejscu. Archiwum Akt Nowych czeka na dokumenty także w innych dniach w swojej siedzibie. Przekazane materiały zostaną zamieszczone między innymi na stronie internetowej. Osoby, które przekażą dokumenty, otrzymają album pt. Na drodze do wolności. Wybory 4 czerwca 1989 roku do Sejmu i Senatu w zbiorach archiwów państwowych.
O godz. 10.20 w Sali Kolumnowej w Pałacu Prezydenckim rozpocznie się IV Seminarium Archiwa Przełomu 1989−1991 pt. Przedsionek wolności − między Okrągłym Stołem a wyborami 4 czerwca 1989. Dwa miesiące, które zmieniły Polskę: 05.04.−04.06.1989 z udziałem Prezydenta RP. Wstęp z zaproszeniami.
Na drodze do wolności. Wybory 4 czerwca 1989 roku do Sejmu i Senatu w zbiorach archiwów państwowych
Otwarcie wystawy: 13 maja 2014 roku, godzina 10.00
Wystawa czynna od 13 maja do 8 czerwca 2014 roku
Pałac Prezydencki
Ul. Krakowskie Przedmieście 46/48
Warszawa
