Od 4 października w Galerii Sztuki Współczesnej we Włocławku będzie można oglądać wystawę zbiorową pt. Droga do wolności. Autorem scenariusza ekspozycji jest Jerzy Brukwicki.
Wystawa Droga do wolności jest rodzajem artystycznego świadectwa najnowszej historii Polski, wizją nieustępliwej walki Polek i Polaków o szansę życia w demokratycznym kraju oraz przypomnieniem ruchu kultury niezależnej z lat 80. ubiegłego wieku. Kultura niezależna odegrała ważną rolę w polskim procesie budowania wolności i demokracji. Stanowiła zjawisko różnorodne, obejmowała różne środowiska. Dochodziło do niecodziennych spotkań artystów z widzami, z publicznością. Niezależna od decyzji władz politycznych, od wszechobecnej cenzury pomogła społeczeństwu, związanego z ideami Solidarności, pokonanie trudnych, dramatycznych wydarzeń, ograniczeń i represji. W stanie wojennym i czasie późniejszym wzmacniała ducha narodu, tworzyła solidarność społeczną i obszary wolności w zniewolonym kraju. Bunt środowisk artystycznych przywrócił sztuce jej podstawową funkcję – pokazał jak ważne jest, aby trafiała swym przekazem do ludzkiej wyobraźni i wrażliwości; udowodnił, że wolne słowo, wolny obraz zawsze stanowi zagrożenie dla systemów totalitarnych. W sztuce ponownie najważniejszymi kryteriami stały się dobro, prawda i piękno, a nie ideologia. Obrazy, rysunki, rzeźby, grafiki, plakaty, ale i żłobki bożonarodzeniowe oraz groby wielkanocne mówiły o godności, sprawiedliwości, patriotyzmie i solidarności, dokumentowały i interpretowały nastroje i klimaty codzienności. Wyrażały sprzeciw wobec przemocy i nietolerancji. Przypominały o wydarzeniach historycznych ukrywanych i zakłamywanych przez kolejne komunistyczne rządy. Stały się sumą ludzkich przeżyć i pragnień. Poruszały serca i sumienia. Powstało coś niezwykłego i wartościowego.
Sztuka niezależna, niepokorna podejmowała trudne tematy, tworzyła nową ikonografię. Wykreowane proste, lapidarne symbole, znaki graficzne i gesty stały się powszechnie zrozumiałym językiem nie tylko sprzeciwu i buntu, ale także optymizmu i nadziei. Artyści rozważnie, otwarcie mówili o szczególnym czasie, w którym przyszło nam żyć, o teraźniejszości nie spełniającej ludzkich oczekiwań, o zagrożeniach cywilizacyjnych. Ukazywali różne strony represyjnego ustroju, zachęcali do walki z nim.
Na wystawie zgromadzono około 200 obrazów, rzeźb, rysunków, grafik, plakatów, filmów 81 twórców różnych pokoleń i przekonań artystycznych. Wspólnym mianownikiem zgromadzonych prac jest wrażliwość na istotę otaczającej nas rzeczywistości.
Biorą w niej udział: Sylwester Ambroziak, Jolanta Babicz, Kamil Banach, Krzysztof Baran, Grażyna Bartnik, Krzysztof M. Bednarski, Ryszard Beller, Czesław Bielecki, Emilia Bogucka, Jan Bokiewicz, Jerzy Brukwicki, Andrzej Budek, Krzysztof Burnatowicz, Henryk Cześnik, Jacek Ćwikła, Maciej Deja, Katarzyna Dobrowolska, Henryk Fajlhauer, Wiesław Gołuch, Jan Gordon, Monika Handke, Krystyna Janiszewska, Jerzy Janiszewski, Michał Jędrczak, Roman Kalarus, Arek Karapuda, Mikołaj Kasprzyk, Zbigniew Kołaczek, Wojciech Kołyszko, Mariusz Kozakiewicz, Bogdan Kraśniewski, Joanna Krzysztoń, Dorota Kuczma, Wacław Kuczma, Jan Kukuła. Jan Lebenstein, Gerard Lewandowski, Paweł Lewandowski-Palle, Krzysztof Mańczyński, Hanna Ewa Masojada, Jerzy Medyński, Piotr Młodożeniec, Marcin Mroszczak, Wojciech Műller, Leszek Nadstanny, Romuald Oramus, Waldemar Petryk, Janusz Petrykowski, Marcin Piotrowski, Wiesław Przyłuski, Sławomir Ratajski, Antoni Rodowicz, Stanisław Rodziński, Grzegorz Rogala, Jan Rylke, Marek Sapetto, Tomasz Sarnecki, Boris Schwencke, Jacek Sempoliński, Jarosław Skoczylas, Eugeniusz Skorwider, Maria Sochaniewicz, Jacek Staniszewski, Eugeniusz Get Stankiewicz, Marian Stępak, Rafał Strent, Ryszard Stryjecki, Sławomira Szkuta, Martyna Ścibior, Urszula Śliz, Ewa Trafna, Ireneusz Walczak, Jacek Waltoś, Waldemar Węgrzyn, Michał Więckowski, Grzegorz Witek, Krzysztof Wojciechowski, Krzysztof Wróblewski, Piotr Zaporowicz, Jacek K. Zieliński, Andrzej Zwierzchowski.
Część z nich to uczestnicy solidarnościowego ruchu kultury niezależnej lat 80., pozostali to artyści młodzi, którzy ze względu na wiek nie mieli sposobności wziąć w nim udziału, a ich poglądy oraz interpretacje ówczesnych wydarzeń są tak samo dociekliwe i pasjonujące. Ramy czasowe powstawania prac sięgają początku lat osiemdziesiątych i zamykają się dziełami powstałymi w ostatnich latach.
O wystawie Jerzy Brukwicki, autor jej scenariusza mówi:
Można by sądzić, że wystawa ma charakter historyczny, jednakże chodzi przede wszystkim o rozmowę o wolności i demokracji oraz o rekonstrukcję klimatu wydarzeń artystycznych czasów Solidarności. Zryw społeczny początku lat osiemdziesiątych był fenomenem, dotychczas nie spotykanym w krajach bloku wschodniego – 10 milionów ludzi zrzeszonych w zawodowym związku i drugie tyle sympatyków rozpoczęło budowanie nowych form życia politycznego i społecznego. Na dynamikę i istotę tego zjawiska polscy twórcy nie pozostali obojętni. Związek Polskich Artystów Plastyków jako pierwszy spośród stowarzyszeń kulturalnych podpisał porozumienie z NSZZ Solidarność o współpracy. Wolność to słowo, które składa się tylko z siedmiu liter, a tak dużo znaczy w ludzkim życiu.
Po wernisażu odbędzie się wykład Jerzego Brukwickiego pt. Przestrzenie wolności. Niezależna sztuka polska lat 80. XX wieku.
Droga do wolności
Wernisaż: 3 października 2014 roku, godz. 17.30
Wystawę będzie można oglądać do 2 listopada 2014 roku
Galeria Sztuki Współczesnej
ul. Miedziana 2/4
Włocławek
