Tegoroczna edycja Festiwalu Conrada wzbogacona zostanie o specjalne pasmo poświęcone twórczości Franza Kafki, którego 90. rocznica śmierci przypadła w tym roku. W programie Festiwalu znalazła się m.in. wystawa „K: KafKa w KomiKsie”.
Komiks i powieść graficzna przebojem zdobyły rynek książki i sympatie, szczególnie młodszych, czytelników. To gatunek idealnie pasujący do czasów współczesnych, zdominowanych przez kulturę obrazkową. Jego autorzy nie tworzą tylko nowych, oryginalnych opowieści, ale coraz częściej sięgają do światowej klasyki. W ostatnich latach pojawiło się coraz więcej tego typu adaptacji literackich, jak choćby trzytomowe wydanie The Graphik Canon – Światowa literatura, jako powieść graficzna, w którym zebrano 190 pozycji opracowanych z wykorzystaniem rysunku i dymkowych wypowiedzi. Znalazły się tam dzieła od Homera, poprzez Dantego, Szekspira, aż po Davida Fostera Wallace’a.
Bohaterem wystawy K: KafKa w KomiKsie i autorem książek, które stały się jej podstawą jest Franz Kafka, którego 90. rocznica śmierci przypada w tym roku. Będzie można obejrzeć fragmenty komiksowych interpretacji Procesu, w opracowaniu kuratora wystawy Davida Zane Mairowitza i francuskiej rysowniczki Chantal Montpellier, a także Zamku, który z kolei jest efektem współpracy z czeskim artystą Jaromirem 99. Autorem rysunków do biograficznej opowieści o autorze Ameryki jest nowojorski twórca Robert Crumb. Przygotowana przez Literaturhaus w Stuttgarcie wystawa została wyróżniona w tym roku nagrodą European Design Awards.
Oprócz wystawy w paśmie poświęconym Franzowi Kafce znajdzie się spektakl teatru Thalias Kompagnons z Norymbergi, zatytułowany Zamek Kafki. Gierki o władzę. Odbędzie się on 23 października o godz. 19.00.
Według twórców teatru i jego wykonawców praca z lalkami, w porównaniu z tradycyjną sceną, stwarza dużo więcej możliwości: można dokonać znacznych skrótów tekstu, dużo łatwiej jest operować metaforą, symbolem czy rekwizytem, otwierającym całe pokłady znaczeń, ograniczonych tylko wyobraźnią reżysera. I chociaż lalki nie mogą, tak jak aktor, zagrać wszystkiego, to ograniczenia te stają się wyzwaniem do poszukiwania inscenizacyjnego klucza i sposobu opowiedzenia historii, adekwatnych do możliwości wykreowanych wcześniej figur.
Lalkowa scena jest idealną przestrzenią, w którą można przenieść książkowy świat Kafki. Niewielkie drewniane figury z norymberskiego spektaklu doskonale odzwierciedlają jego postaci oraz ich ciągłą walkę z przeciwnościami losu, piętrzącymi się na drodze do osiągnięcia celu przeszkodami czy rozgrywanymi przez nie same intrygami. W Aforyzmach z Zürau Kafka zaleca, żeby nie wychodzić z domu, tylko pozostać przy stole i być posłusznym. W norymberskim spektaklu sceną, na której rozgrywa się historia geometry K., jest kuchenny stół. Pod stołem zaś znajduje się skrzynia, z której Tristan Vogt co rusz wydobywa różne przedmioty codziennego użytku i przemienia je w scenograficzne elementy swojego przedstawienia. Do tych dekoracji doskonale pasują małe drewniane kukiełki przypominające dziecinne klocki. Żaden element w ich sylwetce nie jest ruchomy, mogą być tylko przestawiane ręką aktora i zgodnie z jego wolą odtwarzać losy bohaterów niedokończonej książki praskiego pisarza. Opowiadając o tym, co przydarzyło się K., kiedy przybył do zasypanej śniegiem wioski, reżyser i lalkarz nie narzucają widzowi żadnej interpretacji. Dają mu raczej subtelne znaki, ironicznie przełamują narrację i z wdziękiem mrużą oko, gdzieniegdzie tylko wydobywając z tekstu kafkowską złośliwość. Redukcja, która w teatrze jest wielką zaletą i wielka sztuką, tutaj została opanowana do perfekcji, bez poprawiania oryginału i bez zbytniego respektu przed jego autorem. Ale za to z ogromnym wyczuciem teatralnej materii.
Organizatorzy przygotowali także specjalne pokazy filmowe, poświęcone twórcy Procesu. 24 października w Kinie Pod Baranami będzie można obejrzeć krótkometrażowe filmy (Kafka, Mieszkanie, Ogród, Franz Kafka) oraz film Zamek, którego reżyserem jest Michael Haneke.
26 października odbędzie się także koncert zespołu Kafka Band. Muzyka tej grupy to dźwiękowa narracja o losach geometry K. Zespół tworzą: pisarz Jaroslav Rudiš, grafik oraz muzyk Jaromir 99, a także inni renomowani czescy artyści. Ich muzyka, podobnie jak proza autora Zamku, jest mroczna i gęsta, subtelna, pełna niuansów, ale jednocześnie ostra i surowa.
Obaj twórcy ponownie spotkali się przy pracy nad albumem Zamek, który nagrany został w styczniu 2014 r. 10 tworzących go piosenek to 10 historii z kart niedokończonej przez Franza Kafkę powieści. Chociaż proza praskiego autora często postrzegana jest jako mroczna, to jednak nie brakuje w niej czarnego, często absurdalnego humoru. Oraz – co podkreślają twórcy płyty – często pije się w niej piwo, a to bywa nierzadko pretekstem do zabawy. Inspiracją muzyczną do opowieści o romansie między Fridą i K. była czeska piosenka biesiadna, zapraszająca do tańca.
Podczas koncertu atmosferę dodatkowo budują wizualizacje przygotowane przez VJ Clada, które wykorzystują rysunki Jaromira 99 z jego kafkowskiego komiksu. Koncert czeskiego zespołu jest wydarzeniem towarzyszącym wystawie K: KafKa w KomiKsie.
Pasmo poświęcone Franzowi Kafce
Od 22 do 25 października 2014 roku
Wystawa K: KafKa w KomiKsie czynna od 23 października do 13 listopada 2014 roku
Małopolski Ogród Sztuki, ul. Rajska 12
Kraków
Organizatorzy: Dom Norymberski w Krakowie, Festiwal Conrada.
