Obchodzący w tym roku dwudziestolecie Port Literacki zaprasza na podróż po najważniejszych wydarzeniach i projektach z całej swojej historii. Od 24 do 26 kwietnia we Wrocławiu będzie się odbywała jubileuszowa edycja tego Festiwalu.
W ostatni weekend kwietnia we Wrocławskim Teatrze Współczesnym będzie można słuchać starych i nowych wierszy blisko czterdziestu polskich poetów, którzy w ciągu dwóch dekad trwania festiwalu na dobre odmienili naszą literaturę.
Przygotowania do jubileuszowej edycji imprezy rozpoczęły się już kilka lat temu od potrzeby opublikowania premierowych tomów najważniejszych bohaterów Fortu i Portu Literackiego, także tych, którzy od dawna nie pojawiali się na festiwalu i swoje książki wydawali w innych miejscach. Dzięki temu między majem 2014 a kwietniem 2015 roku ukazało się blisko trzydzieści wyjątkowych pozycji.
W ten sposób przeszłość i historia w Porcie 2015 przenikać się będą z teraźniejszością i przyszłością. Obok premierowych czytań przypominane będą nie tylko początki festiwalu, lecz także autorzy, którzy w momencie startu imprezy mieli często na koncie ledwie jedną lub dwie książki. Festiwal organizowany przez Biuro Literackie to również historia dwóch dekad współczesnej literatury polskiej. To opowieść o tym, jak w prowincjonalnej i pozbawionej literackich tradycji Legnicy narodziła się impreza, która zbudowana została w opozycji wobec ówczesnego literackiego mainstreamu oraz jako sprzeciw dla skostniałych form prezentacji wierszy. To także osobiste kroniki setek osób, odkrywających w Forcie i Porcie, że dziwaczna i często ukrywana przypadłość czytania i pisania wierszy jest też udziałem innych.
Jubileuszowy Port to czternaście wydarzeń, w tym przypomnienie cyklu Barbarzyńcy i nie z Darkiem Foksem, Krzysztofem Jaworskim i Grzegorzem Wróblewskim – uczestnikami pamiętnego wieczoru w zakładzie fryzjerskim z 1997 roku. Spotkanie poprowadzi Marcin Baran, który wspierał wtedy Jaworskiego i Foksa jako członek muzycznego zespołu Ciemniaki oraz odtwórca jednej z ról w spektaklu Szeherezada na podstawie dramatu autora Do szpiku kości.
Następnie przywołany zostanie Dom bez kantów Tadeusza Pióry, Andrzeja Sosnowskiego i Fantomasa z 1998 roku. Autorów na scenę wprowadzi nieobecny od lat w Porcie Krzysztof Siwczyk. Kolejne wydarzenie, Wiersze z gazet z pytaniami Jerzego Jarniewicza przypomni słynny wieczór autorski Bohdana Zadury z 1998 roku, w trakcie którego autor serwował naleśniki, oraz festiwalowe spotkanie Ryszarda Krynickiego z udziałem Zbigniewa Macheja z roku 1999.
Ostatni akcent Fortu Legnica to pamiętna Odsiecz – na festiwal w 1999 roku zaproszono najciekawszych wówczas autorów po debiucie. Dobry wybór potwierdza fakt, że wszyscy uczestnicy tamtego wydarzenia wciąż wydają nagradzane książki. W sobotni wieczór premierowe publikacje zaprezentują: Roman Honet, Marta Podgórnik i Filip Zawada. Towarzyszyć im będzie uczestnik Odsieczy z 2006 roku – Jacek Dehnel.
W niedzielę przywołani zostaną Poeci na nowy wiek. W towarzystwie Edwarda Pasewicza nowe poetyckie tomy przedstawią: Justyna Bargielska, Joanna Mueller oraz Julia Szychowiak. Następnie pojawią się Ambasadorzy poezji: Marcin Sendecki, Dariusz Sośnicki i Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki. Warto przypomnieć, że Sendecki jest jednym z pomysłodawców imprezy, a dla Dyckiego czytanie w Legnicy było pierwszym publicznym występem. Ambasadorzy poezji to także symboliczne nowe otwarcie. Pod taką nazwą organizowany był przez dwa lata jeden z zagranicznych projektów Biura Literackiego w Rosji. W ubiegłym roku w ramach ESK 2014 w Rydze zainaugurowany został cykl dziesięciu zagranicznych Portów Literackich. Kolejne wydarzenia odbędą się w Armenii, Chinach, Czechach, Izraelu, na Litwie, w Niemczech, Norwegii i w Walii.
Na jubileuszowy Port złoży się pięć specjalnych edycji konkursów, z których każda przybliża ważne dla festiwalu inicjatywy. Nakręć wiersz na warsztat wzięło Połów – projekt dla autorów przed debiutem książkowym. Komiks wierszem to tym razem Języki obce i finałowy almanach poświęcony poetom z Ukrainy. Zagraj literaturą akcentuje wszystkie książki wydane z myślą o Porcie, a Poezja do śpiewania teksty autorów publikujących w Biurze Literackim. Konkursowi Krytyk z uczelni towarzyszyć będzie niedzielne Śniadanie krytyków, debatujących na temat Wielkiego kanionu (tytuł nawiązuje do jednej z festiwalowych serii książek). Każde z tych przedsięwzięć doczeka się spotkania. Poprowadzą je dziennikarze radiowej Trójki – Dariusz Bugalski i Agnieszka Szydłowska. Wezmą w nich również udział finaliści poszczególnych konkursów, a do wygrania będzie łącznie blisko czterdzieści tysięcy złotych.
Festiwal zainauguruje w piątek 24 kwietnia Strefa Karpowicza oraz prezentacja spektaklu Niewidzialny chłopiec w reżyserii Weroniki Szczawińskiej na podstawie dramatu, który znajdzie się w 6. tomie Dzieł zebranych Tymoteusza Karpowicza. Do Portu powrócą także dzieci – nową książkę dla nich przygotował Jacek Podsiadło. Jej premiera w towarzystwie autora ilustracji Daniela de Latour i prowadzącego spotkanie Wojciecha Bonowicza w niedzielę 26 kwietnia.
Wieczór pod hasłem 100 wierszy polskich stosownej długości będzie wspólnym czytaniem blisko czterdziestu autorów. Wyboru poezji do wydanej z tej okazji antologii dokonał Artur Burszta, twórca i organizator wszystkich edycji festiwalu. Temu i pozostałym spotkaniom towarzyszyć będzie muzyka nowego zespołu Patrycji Hefczyńskiej, Marcina Kowalskiego i Łukasza Klausa – G.A.N.G, czyli Girl and Nervous Guy.
Oprócz wspomnianych wyżej autorów we Wrocławiu pojawią się między innymi: Julia Fiedorczuk, Konrad Góra, Mariusz Grzebalski, Łukasz Jarosz, Bogusław Kierc, Urszula Kozioł, Tomasz Majeran, Bartłomiej Majzel, Piotr Matywiecki, Krystyna Miłobędzka, Anna Podczaszy, Szymon Słomczyński, Dariusz Suska, Adam Wiedemann i Adam Zdrodowski. Przypomniana będzie także twórczość zmarłego przed rokiem Tadeusza Różewicza.
Specjalnymi gośćmi imprezy będą również zaprzyjaźnieni z Portem muzycy: Kora, Lech Janerka oraz Krzysztof (Grabaż) Grabowski tym razem występujący w roli poetów. Po literackim finale 100 wierszy polskich stosownej długości festiwal przeniesie się do Starego Klasztoru przy ulicy Purkyniego, gdzie odbędzie się koncert Portowe piosenki z premierowymi wykonaniami utworów do wierszy autorów Portu i Biura Literackiego, który uświetni specjalny występ zespołu Pustki.
Wstęp na wszystkie wydarzenia bezpłatny – z wyjątkiem spektaklu Niewidzialny chłopiec oraz koncertu Pustek. Festiwal realizowany jest przy wsparciu Miasta Wrocław oraz Biura Festiwalowego 2016.
20. Port Literacki
Od 24 do 26 kwietnia 2015 roku
Wrocławski Teatr Współczesny
