16 marca w Muzeum Narodowym we Wrocławiu odbyło się otwarcie wystawy Stwórcze ręce – sztuka metalu doby modernizmu. To pierwsza prezentacja mało znanej i w niewielkim stopniu zbadanej twórczości artystów-rzemieślników działających na Śląsku w 1 połowie XX wieku.
Ekspozycja jest pokazem metaloplastyki i złotnictwa 1 połowy XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem nowoczesnych trendów od secesji, poprzez art déco, aż do późnych nurtów okresu modernizmu (lata 30. i 40.). Zaprezentowane są na niej dzieła sztuki sakralnej: kielichy mszalne, monstrancje, cyboria, chrzcielnice, świeczniki oraz inne przykłady wyposażenia kościelnego i wystroju wnętrz. Nie zabrakło również zabytków o charakterze świeckim: krat, figur, wyrobów złotniczych. Większość z tych obiektów na co dzień nie jest dostępna dla zwiedzających – przechowywane są w klasztornych i kościelnych skarbcach, zdobią domy prywatne i instytucje. Wypożyczenie ich do muzeum nie było łatwe.
– Podjęliśmy pewne ryzyko sprowadzenia rzeczy, których zazwyczaj na wystawach nie można oglądać – wyjaśnia Jacek Witecki, kurator wystawy – z jednej strony są to te obiekty, które są cały czas używane w kościołach, z drugiej strony przedmioty o bardzo dużych rozmiarach, które trzeba było zdemontować z ich stałych miejsc i przetransportować do muzeum. Udało nam się pozyskać na przykład wielką kratę z drzwi banku w Prudniku, chrzcielnicę z kościoła św. Józefa Rzemieślnika z Wrocławia, a nawet fragment ołtarza z kościoła św. św. Zygmunta i Jadwigi Śląskiej w Kędzierzynie-Koźlu.
Wystawa będzie prezentować twórczość wybitnych przedwojennych wrocławskich artystów-rzemieślników, obecnie w większości zapomnianych. Najważniejszymi i najobszerniej przedstawionymi twórcami będą złotnik Erich Adolf i artysta metaloplastyk Jaroslav Vonka.
Inni pokazywani na wystawie artyści to m.in.: Albert Greiner, konkurent i rywal E. Adolfa na polu złotnictwa sakralnego; Tillmann Schmitz, czołowy przedstawiciel wrocławskiego złotnictwa doby secesji; Gebhard Utinger, malarz, architekt i wybitny projektant, autor m.in. projektu kraty (do bazyliki św. Rodziny w Branicach) uznanej za arcydzieło rzemiosła artystycznego w skali światowej.
Erich Adolf – pracował wyłącznie dla Kościoła katolickiego, sam przedstawiał się jako złotnik kościelny. Był autorem dużych projektów, obejmujących wystrój wnętrza i wyposażenie, jego bogata twórczość zawiera wątki modernistyczne. Na wystawie pokazanych zostanie kilkadziesiąt jego dzieł, m.in. wyjątkowa figura św. Michała Archanioła z kaplicy św. Rodziny klasztoru Sióstr Boromeuszek w Kamieńcu Ząbkowickim.
Jaroslav Vonka – mistrz metaloplastyki artystycznej pochodzący z Czech, autor wielu dzieł kowalstwa artystycznego: ozdobnych krat i detali na budynkach Politechniki Wrocławskiej, zdobień bram elektrowni wodnej na Odrze, elementów wystroju wnętrza wrocławskiego ratusza. Jego prace utrzymane są w nurcie secesji, ekspresjonizmu i art déco, inspirowane baśniami, legendami, mitami. Przedstawiane przez niego sceny i tajemnicze postaci kryją mnóstwo zagadek, które czekają na rozwiązanie.
Wystawa Stwórcze ręce – sztuka metalu doby modernizmu
Od 16 marca do 15 czerwca 2015 roku
Kurator: Jacek Witecki
Muzeum Narodowe we Wrocławiu