Od 6 do 10 maja potrwa trzecia edycja akcji Warszawa Czyta. Znów na kilka dni miasto zamieni się w dyskusyjny klub książki. Jedna książka – tym razem Chamowo Mirona Białoszewskiego – stanie się punktem wyjścia do dyskusji i różnego rodzaju działań.
W tym roku będą to m.in. slam poetycki Podsłuchiwanie, debata o dziennikach, ich autorach/bohaterach, o autokreacji i kreacji literackiej prowadzona przez Juliusza Kurkiewicza, dźwiękospacer po Chamowie, czyli ul. Lizbońskiej i okolicach, warsztaty komiksowe dla dzieci prowadzone przez Olgę Wróbel i Daniela Chmielewskiego, gra miejska, czytanie performatywne przygotowane przez Studio Teatralne Koło, a także spotkania Dyskusyjnych Klubów Książki.
Chamowo to dziennik okresu przeprowadzki Mirona Białoszewskiego na peryferie Saskiej Kępy. Napisany między czerwcem 1975 a czerwcem 1976, po raz pierwszy ukazał się w całości drukiem w 2009 roku. Razem z poetą doświadczamy życia w bloku, wędrujemy po osiedlach i łąkach, nasłuchujemy odgłosów z sąsiednich mieszkań i poznajemy osiedlowe perspektywy.
Za Chamowem jako tegoroczną lekturą akcji Warszawa Czyta przemawiał między innymi jego szczególny język, mocne osadzenie w rzeczywistości blokowiska, wnikliwa obserwacja stanu ducha towarzyszącego przeprowadzce. Organizatorzy docenili też fakt, że akcja książki w dużej mierze rozgrywa się po prawej stronie Wisły, niezmiennie niedocenianej, niezmiennie tej drugiej.
Chcemy odczytywać Chamowo w zachwycie, ale też krytycznie, patrzeć poza utrwalony wizerunek Białoszewskiego, doczytać się rzeczy, które często pozostają w ukryciu. Wierzymy, że zadaniem Warszawa Czyta jest właśnie wątpienie, szukanie dziury w całym, kwestionowanie aksjomatów. Tak właśnie wyobrażamy sobie czytanie jako czynność społeczną – piszą organizatorzy.
Wybrane wydarzenia akcji:
Prolog: Debata Radia Tok FM, 4 maja
Co kryje się pod modnym określeniem promocja czytelnictwa? Czy remedium na niski poziom czytelnictwa w Polsce naprawdę są festiwale literackie i tworzenie pozytywnego snobizmu na czytanie? A może koncentrujemy się na działaniach skierowanych do przekonanych? Czy zauważamy, że nieczytający nie są monolitem? Czy umiemy zrobić użytek z wyników badań dotyczących czytelnictwa i korzystać ze sprawdzonych wzorców wypracowanych na świecie i w Polsce?
Podsłuchiwanie – slam poetycki (oficjalna inauguracja akcji), 6 maja, godz. 20.00, MiTo
Konkurs poetycki, którego uczestnicy proszeni są o przygotowanie i prezentację wierszy opartych na realnych rozmowach podsłuchanych w pracy, szkole, sklepie, komunikacji miejskiej, windzie, na podwórku czy kościele. Każdy przypadkowy dialog może być początkiem porywającej opowieści. Wydarzenie otwarte dla wszystkich – uczestników i uczestniczek, słuchaczek i słuchaczy. Prowadzenie: Agata Kowalska i biegli liczmistrze.
Dźwiękowy spacer po Lizbońskiej i okolicy oraz warsztaty, 7 maja, start: godz. 17.00, Prom Kultury
Chamowo to książka przepełniona dźwiękami: podsłuchanymi rozmowami, hałasami bloku, odgłosami miasta, wreszcie dźwiękami muzyki słuchanej przez Mirona Białoszewskiego. Podczas dźwiękospaceru po ulicy Lizbońskiej i okolicy, który poprowadzi Fundacja Fabryka Utu, będzie można sprawdzić, jak dziś brzmi Chamowo, oczyścić uszy i uwrażliwić się na dźwięki. Zebrane na minirekorderach odgłosy miasta będą potem przetwarzane na audiowarsztatach. Obowiązują zapisy, liczba miejsc ograniczona.
Maraton ilustracji (dla amatorów i profesjonalistek), 9 maja, godz. 14–21, Warsztat Warszawski
Miron Białoszewski błądzący między kwietnymi łąkami, blokami Chamowa a kanionem Trasy Łazienkowskiej. Wszędzie tam zauważa coś, co warto sportretować kilkoma maźnięciami języka: rusztowanie, przystanek, samolot, drzewo, Księżyc, burzoną kamienicę. Uczestnicy dodadzą do tych językowych obrazów ilustracje. W dowolnej czarno-białej technice zilustrują kilkadziesiąt wybranych fragmentów Chamowa. Ze zgromadzonych prac zostanie stworzony album, przewodnik po Chamowach.
Akcja Przeprowadzka, 9 maja, godz. 15.00–18.00, DOM Strefy WolnoSłowej
Przeprowadzka na Pragę. W sobotę 9 maja stoły, szafy, krzesła, komody, fotele, okna, drzwi i regały na kilka godzin wypełnią okolice pl. Hallera. Tego dnia uczestnicy twórczo zaDOMowią się na Pradze. Meble i domowe przedmioty wypełnią przestrzeń sąsiedzką i staną się inspiracją do działań twórczych, artystycznych i warsztatowych inspirowanych Chamowem Mirona Białoszewskiego. Działania artystów przeplatać się będą z otwartymi warsztatami dla mieszkańców, sąsiadów, warszawiaków i migrantów. Co zabrać ze sobą w nowe miejsce zamieszkania? Bez czego nie wyobrażamy sobie nowego domu? Kiedy nasze mieszkanie staje się domem? W jakim stopniu wpływa na to otoczenie, do którego się przeprowadzamy, a w jakim samo wnętrze mieszkania? Co jest dla nas najważniejsze, żeby nam się dobrze żyło w danym miejscu i dzielnicy? Do refleksji nad tymi pytaniami zaproszeni będą artyści i mieszkańcy Pragi: Polacy, migrantki i uchodźcy – dzieci, młodzież, dorośli i seniorzy. Działania teatralne, muzyczne i taneczne z wykorzystaniem przestrzeni miejskiej oraz znalezionych w niej mebli i przedmiotów umożliwią refleksję nad tym, co znaczy tworzyć na nowo swoje miejsce do życia, zmieniać centrum, oswajać nową przestrzeń, przemieszczać się i przeprowadzać.
Sufit puknął stuknął (finał akcji), 10 maja, godz. 19.00, Dwa Osiem
Przeszłość nie pozwala o sobie zapomnieć. Czytanie performatywne przygotowane przez Studio Teatralne Koło na podstawie Chamowa i Teatru Osobnego Mirona Białoszewskiego oraz posłowia Ludmiły Murawskiej do zbioru opowiadań Ślady Ludwika Heringa.
Czytanie – słuchowisko – koncert na dwa głosy, perkusję, saksofon, gitarę i komputer. Scenariusz i reżyseria: Katarzyna Krapacz. Czytają: Aleksandra Długosz i Jakub Wieczorek. Opracowanie muzyczne: zespół How How w składzie Mateusz Franczak, Miron Grzegorkiewicz i Filip Madejski.
Akcję zakończą także m.in dyskusje, warsztaty kreatywnego pisania dla gimnazjalistów, spacer po Chamowie z architektami, pokaz zdjęć Justyny Chmielewskiej oraz spotkania Dyskusyjnych Klubów Książki.
Warszawa Czyta to organizowany oddolnie maraton wydarzeń, których celem jest dyskusja, interpretacja lub twórcze rozwinięcie wątków jednej książki. Dlaczego tylko jedna książka? Dlatego, że dyskusyjne kluby książki z reguły omawiają na swoich spotkaniach jedną książkę, a organizatorzy chcą na czas akcji zmienić Warszawę w taki klub. I dlatego że jedna książka pozwala połączyć liczne i różnorodne wydarzenia akcji w spójną całość.
Warszawa Czyta to akcja nieformalnej grupy miejskich czytelniczek i czytelników.
Warszawa Czyta – Chamowo Mirona Białoszewskiego
Od 6 do 10 maja 2015 roku
Warszawa
