Ludzka dynamika psychologiczna jest fascynująca, a dla Davida Fostera Wallace’a nie ma tematów tabu… Krótkie wywiady z paskudnymi ludźmi to zbiór opowiadań pisarza, który za życia stał się legendą, pierwsza na polskim rynku książka ikony amerykańskiego postmodernizmu.
Dzięki tej książce polski czytelnik może poznać twórczość jednego z najwybitniejszych pisarzy naszych czasów: prozę, która wymyka się wszelkim opisom, porównaniom i jakiemukolwiek zaszufladkowaniu do tego stopnia, że… sam autor Krótkich wywiadów miał z tym problem.
David Foster Wallace pisze:
Próbujesz stworzyć cykl bardzo krótkich utworów beletrystycznych, utworów, które jednak nie będą ani contes philosophiques, ani skeczami, ani scenariuszami, ani alegoriami, ani bajkami w ścisłym sensie, chociaż nie kwalifikują się też właściwie jako „opowiadania”. Na czym właściwie miałyby polegać, to trudno objaśnić. Może powiedzmy, że mają jakimś sposobem wzbudzić swoisty stan „kwestionowania” u czytającej je osoby – tzn. stan badania palpacyjnego, sięgania subtelnymi czułkami w szczeliny poczucia czegoś, etc… chociaż czym jest owo „coś”, to pozostaje szaleńczo trudne do uchwycenia, nawet dla ciebie, gdy pracujesz nad tymi utworami…
Pewnemu mężczyźnie śni się, że jest ślepy i okropnie płacze: dlaczego? Inny – kowboj sześciopak pistolet, najpospolitsza świnia – próbuje zadowolić damę. Dziewiętnastolatek przypomina sobie, że w dzieciństwie ojciec wymachiwał do niego swym kutasem: czy wstrząśnięty tatuś nie pamięta, czy nie chce tego pamiętać? Artysta malarz po kursach psychologicznych i doradca prawny odwiedzają ludzi, którzy nie radzą sobie w życiu: czy pomoże im sztuka? Inny ojciec na łożu śmierci wyznaje Bogu, że zawsze nienawidził syna, bo zabrał mu żonę, swoją matkę, która zajęła się tylko dzieckiem, burzącym wszelki dotychczasowy porządek… W tej książce wiele jest takich historii, prowadzących do zupełnie innych wniosków, niż z początku nam się zdaje. Wallace analizuje w nich ludzką naturę od pozornie nic nie znaczących śmiesznostek po nasze najmroczniejsze upodobania i fobie. Jak groźne są skutki zbyt wyśrubowanych standardów, nakładanych przez doskonałą matkę na syna? Skąd bierze się potrzeba masochizmu? Dlaczego masturbacja bywa wspanialsza niż sam seks? Czego chcą nowoczesne kobiety, będące zlepkiem sprzeczności, którymi się same faszerują i od których dostają bzika?
Wallace wprzęga w swe analizy m.in. psychologię, filozofię i logikę matematyczną, socjologię i psychiatrię. Teatralne monologi (doczekały się brawurowych adaptacji scenicznych), iście filmowe dialogi (powstał film), olśniewające pastisze (np. w manierze science-fiction), niby marginalne zapiski, a nawet… plan opowieści zamiast niej samej. Na osobną wzmiankę zasługuje tekst Osoba w depresji. Usiłuje ona opisać, jakie to bolesne i przerażające nie móc wyartykułować rozdzierającego bólu chronicznej depresji i musieć się w zamian uciekać do prezentowania przykładów, które, co zawsze starannie podkreślała, na pewno robią z niej mazgaja, który użala się nad sobą. Sam pisarz cierpiał na depresję, która doprowadziła go do samobójstwa w 2008 roku w wieku zaledwie 46 lat.
David Foster Wallace – geniusz pióra, gejzer nieposkromionego intelektu i legenda literatury postmodernistycznej – zaskakuje nas, śmieszy i wzbudza współczucie, przeraża i drażni, wyciągając na dzienne światło to, czego sami nie umielibyśmy nazwać, a co także, a może przede wszystkim, jest naszym życiem.
David Foster Wallace (1962–2008) – pisarz amerykański zaliczany do grona najwybitniejszych postmodernistów schyłku XX wieku. Jest autorem doskonale przyjętych powieści Infinite Jest oraz The Broom of the System, a także zbiorów opowiadań Oblivion, Krótkie wywiady z paskudnymi ludźmi (wyd. W.AB. 2015) i Girl With Curious Hair. Poza beletrystyką zajmował się eseistyką; wydał This Is Water, Consider the Lobster, Everything and More oraz A Supposedly Fun Thing I’ll Never Do Again.
Studiował filologię angielską i filozofię. Otrzymał MacArthur Fellowship i wiele innych nagród. Największą sławę przyniosła mu licząca ponad tysiąc stron powieść Infinite Jest; w 2005 roku magazyn „Time” uznał ją za jedną ze stu najlepszych anglojęzycznych powieści od czasów założenia czasopisma w 1923 r. „Los Angeles Times” nazwał Wallace’a w 2008 roku jednym z najbardziej wpływowych i innowacyjnych pisarzy minionych dwudziestu lat. David Foster Wallace, który przez wiele lat zmagał się z depresją, zmarł śmiercią samobójczą 12 września 2008 roku.
David Foster Wallace, Krótkie wywiady z paskudnymi ludźmi
Tłumaczenie: Jolanta Kozak
Premiera: 1 lipca 2015 roku
W.A.B.
