5 grudnia w CSW Kronika w Bytomiu rozpocznie się wystawa Oneiron & Yan Tomaszewski. Pismo. Wystawa wpisuje się w cykl działań Kroniki Archeologie, zestawiający ze sobą odległe chronologicznie dzieła i działania artystów, w których przejawiają się podobne postawy, fascynacje, formy i migrujące teksty kulturowe.
Pismo prezentuje równolegle zestaw słynnych Czarnych Kart legendarnego kręgu Oneiron oraz ich panopticum – Ouroboros i wybrane artefakty ich działalności z końca lat sześćdziesiątych, a także cykl Yana Tomaszewskiego – The quick brown fox jumps over the lazy dog i Preissig Antikva realizowany od 2014 roku. Te dwie autonomiczne części łączą, z jednej strony, przewrotne i utopijne zabiegi tworzenia alfabetycznych czy leksykalnych adaptacji pisma, z drugiej: geograficzne odniesienie do czeskiej Pragi, służące tworzeniu twórczej konfabulacji, hipotetyczności dzieł sztuki, alternatywnych tekstów i wersji historii sztuki.
Grupę Oneiron zwaną też Ligą Spostrzeżeń Duchowych (LSD) tworzyli w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych Andrzej Urbanowicz, Henryk Waniek, Urszula Broll, Zygmunt Stuchlik i Antoni Halor, a wokół ich działań gromadził się szereg postaci polskiej kontrkultury. Ich istnienie było jednym z najciekawszych przejawów polskiej sztuki psychodelicznej i niezależnej, warte nowych odczytań i reinterpretacji.
Słynny cykl Czarnych Kart, zwany także Leksykonem, Encyklopedią, Nowym Bezpretensjonalnym Pismem Świętym w Obrazach albo Nowym Chaosem w Obrazach jest quasi-surrealistycznym, przewrotnym leksykonem symboli. Trzydzieści czarnych kart na kartonie o formacie 70 x 70 cm przedstawia pozornie nieuporządkowane hieroglify, fantazmaty i osobiste notatki.
Z kolei Ouroboros Oneironu to panopticum grupy z 1968 roku, którzy w reakcji na najazd wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację, stworzyli antologię zawierającą ich teksty i tłumaczenia dotyczące ezoterycznych wątków praskich, mapę Europy Środkowej z Pragą w punkcie centralnym, alchemiczne ryciny, a także pastisz Franza Kafki – nowelę W teatrze autorstwa Henryka Wańka. Ouroboros powstał w ilości dziesięciu egzemplarzy i udostępniany był zaprzyjaźnionym osobom. Wątek praski Oneironu jest też istotny w kontekście rozumienia 1968 roku nie całkowicie zdominowanego w Polsce wydarzeniami marcowymi, ale otwartego na inne kręgi kontrkulturowe i wydarzenia polityczne tego czasu.
Oneiron & Yan Tomaszewski. Pismo
Od 5 grudnia 2015 roku do 23 stycznia 2016 roku
Wernisaż: 5 grudnia 2015 roku, godzina 19.00
Kurator: Stanisław Ruksza
Centrum Sztuki Współczesnej Kronika
Bytom
