Festiwal inSPIRACJE 2016, wielkie święto sztuk wizualnych został oficjalnie otwarty 24 czerwca o godz. 20.13. Złożyły się na niego trzy dni wernisaży, koncertów i spotkań autorskich.
W tym roku trzy dni festiwalowe poprzedzało kilka wydarzeń towarzyszących – warsztaty Statek, które odbyły się w przestrzeni miejskiej, w Alei Kwiatowej. Zakończył je happeningiem oraz performance Wodowanie, który miał miejsce podczas prezentacji Szczecina we Wrocławiu w ramach Europejskiej Stolicy Kultury. Ten nietypowy – jak na inSPIRACJE – harmonogram wydarzeń miał swoje źródła w temacie edycji, którym był OKSYDAN, będący alegorią wody, wszelkiego rodzaju przepływów i zanurzenia. Założeniem organizatorów było, aby wodny charakter festiwalu silnie nawiązywał do Szczecina, rzeki Odry i licznych akwenów w okolicy. Dlatego warsztaty Statek nieprzypadkowo odbyły się w trakcie szczecińskich Dni Morza, a performance nosił tytuł Wodowanie. Równolegle, podczas tych kilku tygodni przed festiwalem, organizatorzy zdradzali coraz więcej szczegółów na temat programu inSPIRACJI, rozbudzając tym samym apetyt entuzjastów sztuki.
W piątek, 26 czerwca o godzinie 19.13 otwarto festiwalową wystawę konkursową IMMERSION / Grand Prix PALLADA UBEZPIECZENIA. Pokazano na niej ponad 20 prac, wybranych spośród 200 zgłoszeń, które w tym roku nadesłano na konkurs. Po krótkim przywitaniu i prezentacji artystów w na nowo odrestaurowanym dziedzińcu Muzeum Narodowego w Szczecinie, goście rozpoczęli zwiedzanie wystawy. Wszystkich zaskoczyła aranżacja przestrzeni – cała wystawa mieściła się na kilkunastu mobilnych ścianach. Układ ten powstał na podstawie obrysu Wyspy Grodzkiej, która będzie pełnić ważną rolę w przyszłorocznej, lustrzanej edycji inSPIRACJI pod tytułem BREATHTAKING. Wśród prac konkursowych nie było dominującej techniki wykonania – jury wybrało w tym roku prace malarskie, rysunki, fotografie, rzeźby, filmy i video art, a także instalacje multimedialne.
Dźwięki poszczególnych prac przenikały się nawzajem tworząc dodatkowy efekt nasycający sale wystawową intrygującą muzyką. W takiej niepowtarzalnej atmosferze goście mogli obejrzeć zanurzone ceramiczne góry lodowe (Arktyka autorstwa Weroniki Lucińskiej), „żyjące” dzieło sztuki będące algorytmem komórkowym, którego podstawą są greckie kamienie (Ikonofagos braci Guskos) czy zmierzyć się z mrocznym nurtem męskich emocji przy pracy z flagą wykonanej z masy bitumicznej (Martyna Jastrzębska – Pożegnanie). Wystawa ma wiele odniesień i prezentuje bardzo szeroką interpretację tematu OKSYDAN. Wyniki Jury ogłoszono na oficjalnym otwarciu festiwalu w siedzibie 13muz.
O 20.13 na scenie w Sali Kominkowej 13muz rozpoczęto uroczyste otwarcie festiwalu. Pojawili się organizatorzy w towarzystwie kuratorów festiwalu – Leny Wicherkiewicz i Roba Garretta. Zostali zaprezentowani artyści wystawy głównej. Pojawili się m.in. włoski malarz Marco Angelini, japoński minimalista – Koji Kamoji, malarki Beata Ewa Białecka oraz Olga Wolniak.
Kolejnym punktem programu były długo wyczekiwane wyniki konkursu festiwalowego. W pierwszej kolejności Ked Olszewski, dyrektora artystycznego festiwalu, ogłosił i wręczył wyróżnienia z kategorii Najlepszy Projekt – wyróżnienia otrzymali: Jarek Lustych za Próby Głosu (instalacja artystyczna, wykorzystująca prąd rzeki do wydobywania dźwięków), duet Eliza Proszczuk i Łukasz Kowalski za pływający ogród dla Szczecina pod nazwą Im-Plant oraz Bartłomiej Ponikiewski za Running To The Sea – interdyscyplinarna instalacja o morzu. Nagrodzeni zwycięzcy zrealizują swoje projekty dzięki sfinansowaniu przez organizatora festiwalu 13muz, na przełomie 2016/2017 roku.
Kolejne nagrody zostały przyznane w kategorii Najlepsza Praca. Ogłoszenie laureatów i wręczenie nagród odbyło się przez kuratorów festiwalu i członków Jury, Lenę Wicherkiewicz i Roba Garretta. W tym roku jury konkursu przyznało dwie drugie nagrody ex aequo (2,5 tys. złotych każda), które otrzymały Diana Grabowska za rzeźbę i film pt. z głowy oraz Urszula Kluz-Knopek za cykl Rzeki są jednym z rzadkich niezmiennych zjawisk na świecie, i w czasie, i w przestrzeni. Natomiast Nagroda Główna GRAND PRIX została wręczona przez przedstawiciela PALLADA Ubezpieczenia, przez pana Tomasza Kunickiego. 10 tys. złotych otrzymała Agata Wolniewicz, autorka oleju na płótnie pt. Cichość.
Wystawa główna OKSYDAN mocno wyróżniała się na tle dotychczasowych dziesięciu edycji, gdyż dominującą techniką wykonania prac było malarstwo, które wcześniej dość rzadko gościło na inSPIRACYJNYCH salonach. Wśród obrazów, szczególną uwagę zwracały na siebie pokaźnych rozmiarów Esencje natury autorstwa Anny Brudzińskiej i Water Paintings Marco Angeliniego. Niewątpliwie największe zdziwienie, zwłaszcza wśród słabiej doświadczonych entuzjastów sztuki współczesnej, wywołała minimalistyczna instalacja japońskiego artysty Kojiego Kamojiego pt. Ciało. Widzów przyciągał także wypełniony mgłą pokój Doroty Buczkowskiej oraz intrygująca postać Misia zrobionego z kurzu sopockich hoteli, kształtem do złudzenia przypominającym bohatera kultowego filmu o tym samym tytule.
Podsumowując na wystawę główną składa się ponad 50 prac, które w różny sposób nawiązują do tematu wody, płynności, przepływów i zanurzenia. Niektóre z nich są niezwykle czytelne w swoim przekazie. Przy niektórych jednak warto spędzić kilka minut, żeby w pełni zrozumieć przesłanie autora lub pokusić się o własną interpretację.
Obie wystawy, konkursowa i główna, dopełniają się nawzajem – podobnie jak wizje kuratorów – Leny i Roba. Całość naprawdę robi wrażenie i pozostawia lekki niedosyt. Na szczęście, organizatorzy wybiegli na przeciw tym oczekiwaniom – obie wystawy otwarte będą do końca września, po czym rozpocznie się realizacja i prezentacja projektów nagrodzonych w konkursie, budujących pomost między obecną, a przyszłoroczną edycją, pod tytułem BREATHTAKING. inSPIRACJE płynnie przenikają z jednej edycji do drugiej, tak więc – wystawy trwają, szykują się realizacje wyróżnionych projektów w przestrzeni miasta Szczecin, a jednocześnie drugi kurator Rob Garrett przygotowuje propozycje na kolejną edycję już jako kurator festiwalu.
