Księgarnia / Wystawa w Krakowie zaprasza na wystawę Uchodźcy. obecni/nieobecni, której wernisaż odbędzie się 14 listopada.
Od kilkunastu miesięcy figura „uchodźcy” obecna jest w polskiej przestrzeni publicznej i dyskursie medialnym. Jest to jednak obecność szczególna. Anty – uchodźcza panika moralna wywołana i podsycana przez media i polityków sprawiła, że w krótkim czasie uciekinierzy z Syrii, Iraku, Afganistanu i Afryki stali się wcieleniem zagrożenia. Relacjom na temat uchodźców forsujących morskie i lądowe granice Europy towarzyszyły obrazy podkreślające ich kulturową obcość oraz wprowadzające nieredukowalny dystans między „nami” a „nimi”. W konsekwencji medialne i polityczne przedstawienia uchodźców stały się narzędziem ich unieobecnienia. W języku „zalewu”, „fali”, „kryzysu”, „nielegalnej imigracji”, zgubił się się ludzki wymiar dramatu: rozłąki z bliskimi, utraty domu, trudu niebezpiecznej podróży, wyczerpania i śmierci na szlaku. Pozbawieni indywidualności, zredukowani do wizerunku obcego, groźnego tłumu uchodźcy – stali się wyimaginowanym symbolem wroga. A przecież w Polsce uciekinierów praktycznie nie ma. Cześć opinii publicznej poszła na wojnę z „wrogiem”, którego nigdy nie było.
Wystawa Uchodźcy. obecni/nieobecni jest próbą wydobycia z pułapki reprezentacji uchodźstwa opartej na dehumanizacji jego doświadczenia i budowaniu strachu przed „obcym”. Prezentowane na wystawie zdjęcia Mikołaja Długosza i Kuby Czerwińskiego zrobione na Szlaku Bałkańskim nie egzotyzują ani nie skandalizują sytuacji uchodźstwa. Ich fotografie stronią od uchodźczego „spektaklu” dla europejskiego widza – oczy uciekinierów nie są zwrócone do kamery, na próżno szukać tam zdjęć dzieci, nie silą się na pokazywanie „inności”. Autorzy zawracają się ku miejscom i przestrzeniom, często niepozornym, w których odgrywa się dramat uchodźców. Zaglądają na podwórka albańskiego Miratovca w Serbii, na stacje benzynowe i obrzeża miasta Idomeni w Grecji na pograniczu grecko-macedońskim. Interesują ich ślady codzienności uchodźców na szlaku – szczątki, śmieci, porzucone koce i mokre ubrania – te i inne dowody na materialną (nie fantazmatyczną) obecność uchodźców na europejskich drogach. Ta codzienność uchodźcza, którą tak bardzo chcieliby zignorować, pracuje w owych szczątkach i śladach, i w nich odzyskuje głos. Wystawie towarzyszą „ślady” kontaktu z ludźmi, których spotkała konieczność opuszczania swoich domów – doświadczenia wspólnych rozmów i wspólnego bycia; wypalonego papierosa, zbyt mało posłodzonej kawy, poniesionej przez chwile torby. Te spisane przez wolontariuszy pracujących na Szlaku Bałkańskim fragmenty bycia z uchodźcami „uobecniają” codzienność ucieczki i wymykają się historii o zalewie „obcych”.
Program dyskursywny:
- 14 listopada, godz. 18.00 – otwarcie i debata Etnografie szlaków uchodźczych
uczestnicy: Anna Bednarczyk (socjolożka, doktoranka w Instytucie Socjologii UJ, działa w inicjatywie Witajcie w Krakowie), Dominika Blachnicka-Ciacek (socjolożka, Uniwersytet Londyński), Artur Domosławski (dziennikarz, reporter, Polityka);
prowadzenie: Przemysław Wielgosz (redaktor naczelny Le Monde Diplomatique – edycja polska) - 16 listopada, godz. 18.30 – debata Polityki nie-patrzenia
uczestnicy: Beata Kowalska (socjolog, UJ), Dominika Blachnicka-Ciacek (socjolożka, Uniwersytet Londyński), Mikołaj Długosz (fotograf, autor projektów fotograficznych)
prowadzenie: Przemysław Wielgosz - 30 listopada, 18.30 – debata Granice. Kontrola i ekonomia polityczna przepływu
uczestnicy: Katarzyna Czarnota (aktywistka, socjolożka, UAM), Kacper Pobłocki (antropolog, UAM, UW)
prowadzenie: Przemysław Wielgosz - 5 grudnia, 18.30 – wykład Ante murales Christianitatis. Historia urojenia
uczestniczka: Monika Bobako (filozofka, UAM)
prowadzenie: Przemysław Wielgosz
Uchodźcy. obecni / nieobecni
Kuratorzy: Dominika Blachnicka-Ciacek, Przemysław Wielgosz
Fotografie: Mikołaj Długosz, Kuba Czerwiński
Od 14 listopada do 6 grudnia 2016 roku
Wernisaż 14 listopada 2016 roku, godz. 18.30
Księgarnia/Wystawa w Krakowie
