Ośrodek Karta i Dom Spotkań z Historią zapraszają 8 listopada na debatę: Rok 1956 – zamiast rewolucji.
Między lutym a listopadem 1956 w poddanym ZSRR centrum Europy Środkowej dokonuje się przełom, powszechnie zwany odwilżą. Jest on spowodowany tajnym referatem Nikity Chruszczowa, wygłoszonym w lutym 1956 na XX Zjeździe Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego. Napiętnowanie zmarłego w 1953 roku Józefa Stalina jako zbrodniarza oraz uznanie „kult jednostki” za wypaczenie systemu jest impulsem do przemian politycznych i społecznych. Cztery komunistyczne kraje regionu – Polska, Węgry, Czechosłowacja i NRD – stają się przestrzenią swoistej próby.
Co wydarzyło się w roku, który przeszedł do historii jako przełom, a którego finał w niczym nie przypominał powszechnej odwilży? Czy społeczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej miały szansę pozbyć się dominacji ZSRR trzy dekady wcześniej?
Zarówno debata, jak i publikacja 1956. Pozór rewolucji, realizowane są w ramach programu Europa dla Obywateli (projekt Rok 1956. Społeczeństwa Europy Środkowej a komunizm). Publikacja opowiada dzień po dniu o wydarzeniach politycznych, społecznych i kulturowych w 1956 roku w Europie Środkowo-Wschodniej. Doświadczenie odwilży 1956 zostało ukazane poprzez indywidualne świadectwa uczestników ówczesnych wydarzeń (fragmenty dzienników, wspomnień, relacji, listów etc.) oraz reakcje na wydarzenia zarówno wśród zwykłych obywateli, ale też intelektualistów i aktorów życia politycznego. Relacje te zostały uzupełnione o materiały źródłowe – fragmenty dokumentów (ulotek, odezw, przemówień, kronik, raportów itp.) oraz zdjęcia i plakaty.
O tym, czym był ten przełom w Polsce, Czechosłowacji, NRD i na Węgrzech dyskutować będą:
- Gábor Danyi, węgierski historyk, doktorant Uniwersytetu im. Loránda Eötvösa w Budapeszcie, Europejska Sieć Pamięć i Solidarność
- Zbigniew Gluza, redaktor naczelny kwartalnika „Karta”, autor koncepcji publikacji 1956. Pozór rewolucji
- dr Natalia Jarska, IH PAN
- prof. Jerzy Kochanowski, IH UW, autor książki Rewolucja międzypaździernikowa. Polska 1956–1957
- Prowadzenie: red. Bartosz Panek (Polskie Radio, PR II)
Punktem wyjścia do dyskusji będzie publikacja Ośrodka Karta 1956. Pozór rewolucji. Podczas spotkania głos zabiorą także współtwórcy publikacji: dr Bílý Matěj z Czech i dr Boris Stamenić z Niemiec. Nagranie ze spotkania będzie dostępne także online.
Rok 1956 – zamiast rewolucji
8 listopada 2017 roku, godz. 18.00
Ośrodek Karta, Dom Spotkań z Historią
Warszawa, ul. Karowa 20
