Do 18 marca w Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie można oglądać wystawę Barbarzyńskie tsunami. Okres Wędrówek Ludów w dorzeczu Odry i Wisły, zorganizowaną przez Muzeum Narodowe w Szczecinie i Uniwersytet Warszawski we współpracy z jedenastoma muzeami z całej Polski, w których kolejno jest eksponowana.
Kanwą wystawy objazdowej Barbarzyńskie tsunami są wydarzenia z dziejów Europy wstrząsające cywilizacją późnego antyku między schyłkiem IV wieku a początkiem VI stulecia, w okresie nazywanym wielką wędrówką ludów. Były to czasy intensywnych ruchów migracyjnych plemion barbarzyńskich, które przełamały granice Imperium Romanum, wtargnęły na jego obszar, rozciągający się na znacznych połaciach Europy i Afryki Północnej, zadając ostateczny cios istnieniu Zachodniego Cesarstwa Rzymskiego. Często tworzyły na jego gruzach własne królestwa. Niektóre z tych ludów, odnotowywane w antycznych źródłach pisanych, wywodziły się z dorzecza Odry i Wisły, gdzie zamieszkiwały w pierwszych wiekach po Chrystusie. Odegrały one znaczącą rolę w wydarzeniach powiązanych z migracjami plemion, a także w kształtowaniu nowego porządku w Europie średniowiecznej. Świadectwa ich pobytu na ziemiach polskich oraz kontaktów z innymi społecznościami barbarzyńskimi i cywilizacją rzymską, są odkrywane w różnych regionach położonych między Bałtykiem a Karpatami. Niejednokrotnie należą one do najbardziej spektakularnych znalezisk archeologicznych z obszaru Polski i stanowią ozdobę muzealnych kolekcji.
Wybór najistotniejszych zabytków z dorzecza Odry i Wisły, wzbogacony o kilka znalezisk z obszarów nadczarnomorskich i z terenu Francji, jest prezentowany na wspólnej wystawie, przygotowanej ze zbiorów kilkunastu polskich muzeów. Są to głównie przedmioty pochodzące ze skarbów i grobów zawierających wyposażenie elitarne. Pozwalają one zilustrować obecność na ziemiach polskich różnych społeczności oraz ich udział w wymianie kulturowej i transformacjach w dobie wielkiej wędrówki ludów na tle wydarzeń mających miejsce przed tym okresem (III–IV wiek) i następujących po nim (VI–VII wiek).
Ekspozycja została przygotowywana przez Muzeum Narodowe w Szczecinie i Uniwersytet Warszawski we współpracy z jedenastoma muzeami z całej polski. Jest ona również pokłosiem projektu Maestro finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki pt. Okres Wędrówek Ludów między Odrą a Wisłą, realizowanego w ostatnich latach na Uniwersytecie Warszawskim przez grono polskich badaczy we współpracy z kolegami z innych krajów europejskich.
Wystawa będzie prezentowana w dwunastu muzeach w Polsce od końca października 2017 roku do marca 2020 roku. Łączy ona tradycyjną ekspozycję, gdzie główną rolę odgrywają muzealia, z nowoczesnymi technologiami, umożliwiającymi w sposób dynamiczny, a jednocześnie dyskretny poszerzyć zasób informacji o epoce i zabytkach oraz o wynikach badań przyrodniczych wspomagających rekonstrukcję historii osadnictwa.
„[…] O bojach i zapasach – słuchajcie powieści!” – zamieszczony na wstępnie cytat ze średniowiecznego eposu Niedola Nibelungów, ma nie tylko zachęcić do zwiedzania wystawy, lecz także podkreślić, że ziemie położone w dorzeczu Odry i Wisły były scenerią istotnych przemian u schyłku antyku. Tutaj bowiem, w dorzeczu środkowej Odry, przed migracją, siedziby mieli Burgundowie, w środowisku których rozgrywa się epos, a jego podłożem historycznym są wydarzenia z okresu wielkiej wędrówki ludów.
Barbarzyńskie tsunami. Okres Wędrówek Ludów w dorzeczu Odry i Wisły
Wystawa zorganizowana przez Muzeum Narodowe w Szczecinie i Uniwersytet Warszawski
Kurator: Tomasz Rakowski
Od 19 stycznia do 18 marca 2018 roku
Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie
Od marca do maja 2018 roku
Muzeum Lubelskie w Lublinie
Od czerwca do sierpnia 2018 roku
Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie
Od sierpnia do października 2018 roku
Muzeum w Lęborku
Od października 2018 roku do stycznia 2019 roku
Muzeum Archeologiczne w Poznaniu
Od stycznia do marca 2019 roku
Muzeum Zamojskie w Zamościu
Od marca do maja 2019 roku
Muzeum Regionalne im. Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim
Od maja do sierpnia 2019 roku
Muzeum Okręgowe w Rzeszowie
Od sierpnia do października 2019 roku
Muzeum Archeologiczne w Krakowie
Od października 2019 roku do stycznia 2020 roku
Muzeum Miejskie Wrocławia
Od stycznia do marca 2020 roku
Muzeum Okręgowe Ziemi Kaliskiej w Kaliszu
