Wystawa Kafka – przełamywanie granic – projekt wystawienniczy towarzyszący obchodom 200–lecia powstania Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz w 100 rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości – już od 11 kwietnia w Nowohuckim Centrum Kultury.
Prof. Zbigniew Bajek autor i koordynator międzynarodowego projektu artystycznego Kafka – przełamywanie granic zaprosił do interpretacji myśli Kafki przede wszystkim artystów – pedagogów prawie wszystkich uczelni artystycznych z Polski, Czech i Niemiec. Kolekcja licząca ok.150 czarno–białych prac wykonanych różnymi technikami, to autorskie interpretacje mini tekstów Franza Kafki. Ponadto powstało ponad 50 portretów pisarza, które znakomicie dopełniają dzieła odnoszące się do treści aforyzmów, których autorem tłumaczenia na język polski jest Jerzy Ciurloka. O znaczeniu twórczości Franza Kafki, która od dziesiątków lat inspiruje literatów, muzyków, ale także ludzi teatru i filmu nie trzeba nikogo przekonywać. Henryk Waniek w eseju Kafka – trzeci proces pisał:
(…) w prozie Kafki istnieją nieprzebrane zasoby postaci, sytuacji i przyczynków, gotowych do transpozycji na język obrazu. Rysunki, grafiki, obrazy, formy przestrzenne przygotowane przez uczestników projektu potwierdzają to w pełni. I nie jest to świat jednowymiarowy. „Człowiek kafkowski” – z którym wielu z nas się utożsamia – wciąż staje wobec ograniczeń, wobec granic, które zdają się nie do pokonania, które zagrażają jego wolności.
Kafka – przełamywanie granic – to projekt w zamyśle autora ambitny, łączący dwie dziedziny sztuki, a mianowicie: literaturę i sztuki piękne. Wczytując się w różne myśli i aforyzmy Franza Kafki utwierdziłem się niejako raz jeszcze w swoim dystansie do tej literatury. Kafka jest dla mnie bardzo pesymistycznym egzystencjalistą i lektura jego dzieł zniechęca mnie do poszukiwania oraz pełniejszego korzystania z wolności, a skłania do popadania w depresyjne stany lękowe i ogólne poczucie winy i przygnębienia oraz porażającą orientację znajdowania się w labiryncie bez wyjścia. Odzyskałem w wieku dojrzałym sporo nadziei i optymizmu na temat ludzkiego losu i przeznaczenia. Wśród wielu myśli Franza Kafki, głębokich i emanujących chłodem otchłani lub pozbawionego emocji determinizmu, zwróciłem uwagę na taką oto sentencję: „Mieć uczucie, że się jest spętanym, a równocześnie inne uczucie, że po uwolnieniu z pęt byłoby jeszcze gorzej”. Umieściłem ją jako motto do niniejszego tekst ze względu na to, że sentencja ta porusza problem odzyskiwania wolności, czyli przekraczania zniewolenia, ale stawia pytanie i wątpliwość, czy aby na wolności nie byłoby jeszcze gorzej? Dla przeciwwagi znalazłem też inny aforyzm Kafki, do którego udało mi się „dopasować” dwa moje militarne rysunki. Dotyczy on problemu walki, a walka bardzo często jest próbą przełamywania swoich granic i twardych granic przeciwnika. Cytuję: „Jedną z najbardziej skutecznych pokus zła jest wezwanie do walki”. No i na koniec, identyfikując się z projektem prof. Zbigniewa Bajka w proporcach na ile tylko to było możliwe, przytoczę myśl Franza Kafki dedykowaną nam, ludziom sztuki: „Twórczość jest zawsze tylko ekspedycją w kierunku prawdy”.
Prof. Stanisław Tabisz
Kafka – przełamywanie granic
Wernisaż wystawy: 11 kwietnia, godz. 18.00
Wystawa potrwa do 30 kwietnia 2018 roku
Biała, Czarna, Złota i Szara Galeria CENTRUM NCK