Trudno znaleźć w kulturze japońskiej taką jej dziedzinę, na którą buddyzm nie wywarłby przemożnego wpływu. Sposób myślenia, język, literatura, sztuka materialna i użytkowa, wszędzie tam buddyzm aktywnie kształtował środki wyrazu i wrażliwość twórców, stając się ostatecznie systemem kulturowych odniesień, mniej lub bardziej świadomie przejmowanym przez wszystkich uczestników tej cywilizacji.
I choć z perspektywy dziejów kultury japońskiej buddyzm nie zyskał nigdy tak wyłącznej w niej dominacji, jaką miało chrześcijaństwo w kulturze europejskiej, to dostarcza on klucza sensów umożliwiającego wejście w obszar oświecany Wschodzącym Słońcem. Buddyzm przyczynił się do powstania wszystkich tych dziedzin sztuki, jakie kojarzą się z tradycyjną Japonią. Od rzeźby i malarstwa, przez Drogę Herbaty (jap. sadō) i kaligrafię, po poezję haiku i teatr nō.
Na wystawie prezentujemy najcenniejsze przykłady japońskiej sztuki buddyjskiej z kolekcji polskich, a wśród nich na szczególną uwagę zasługuje rzeźba: posągi, przedstawiające buddów, bodhisattwów, bóstwa buddyjskiego panteonu oraz wybitnych mnichów. Te figury są materialnym wykładem buddyjskiej nauki, przemawiając do widza językiem symboli. Ważnym elementem wystawy jest malarstwo ukazujące m.in. mandale (jap. mandara) przedstawiające Czystą Ziemię Buddy Amidy oraz obrazy przyjścia-i-powitania (jap. raigōzu), na których Amida w otoczeniu orszaku bodhisattwów wychodzi na spotkanie swojego umierającego wyznawcy. Niemniej ważne są drzeworyty ukiyo-e, ukazujące japońskie społeczeństwo okresu Edo.
Przez kilka stuleci po narodzinach nowych form buddyzmu wpływał on mocno na główny nurt kultury. Czerpiąc dalej inspiracje z Chin, w sposób właściwy dla rodzimego geniuszu twórczo przekształcał płynące stamtąd formy kultury, przyczyniając się do powstania wszystkich tych dziedzin sztuki, jakie kojarzą się z tradycyjną Japonią. Od rzeźby i malarstwa, przez Drogę Herbaty i kaligrafię, po poezję haiku i teatr nō – we wszystkich tych i wielu innych zjawiskach kulturowych widać wpływy buddyzmu; często twórcy danych sztuk byli buddyjskimi duchownymi.
Wystawa prezentuje dzieła ze zbiorów polskich: Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie
Scenariusz i aranżacja: Anna Król
Poznanie. Zapominanie. Przebudzenie. Japońska sztuka buddyjska z kolekcji polskich
Od 15 kwietnia do 26 sierpnia 2018 roku
Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie
