Bogdan Konopka zaprasza na szczególny spacer. Towarzyszami podróży są wyobraźnia, wrażliwość i oko. Wspólnie posłużą do spojrzenia na przestrzenie, obiekty i historie, które fotograf utrwala przy pomocy cienia i światła. Wystawa Leçons de Ténèbres prezentuje ponad 30 odbitek z aparatu wielkoformatowego, wykonanych ręcznie w paryskiej ciemni artysty. Uchylają one drzwi do magii codzienności i wspomnień – poetyckich i niepokojących.
Indywidualna wystawa Paryż, niewidzialne miasto (Paris, La ville invisible) odbyła się paryskim Centrum Pompidou w roku 2003, zaś od 8 czerwca będzie można zobaczyć kolejną odsłonę twórczości fotografa w Leica 6×7 Gallery Warszawa na wystawie Leçons de Ténèbres – Lekcje Ciemności.
Tytuł Leçons de Ténèbres nawiązuje do kompozycji muzycznej Françoisa Couperina – utwór towarzyszył odprawianemu przed świtem nabożeństwu Ciemnej Jutrzni polegającym na rytualnym gaszeniu świec. Ta muzyka wyznacza Konopce czas wywoływania negatywu w kompletnej ciemności. To również metafora pracy w ciemni fotograficznej, którą artysta traktuje jako formę rytuału – momentu, w którym „rodzi się obraz”.
Ciemność to nieodłączny towarzysz światła: „fotografia w elementarnym sensie nie oznacza pisania światłem ale cieniem właśnie: cieniem, który to światło określa. Jest jeszcze jeden cień, który współtworzy fotografię: cień jej autora i jego czasu. Fotograf przeprowadza swe obrazy przez ciemność ku jaśni. I to tutaj okazuje się czy Lekcje ciemności udało się przekuć w dzieło sztuki. Czasami zdarza się, że tak…” – mówi Bogdan Konopka.
Składające się na projekt Leçons de Ténèbres w Leica 6×7 Gallery Warszawa kadry powstawały na przestrzeni ponad dziesięciu lat. Tematycznie zdjęcia dzielą się na dwie opowieści: pierwszą stanowią fotografowane w studiu (wyłącznie przy użyciu światła dziennego) martwe natury przedstawiające kwiaty i zwykłe, czasem już podniszczone przedmioty (być może dalekie echo arte povera). Fotografowanie to dla Konopki proces metafizyczny. Artysta wnikliwie obserwuje ustawioną na czarnym tle kompozycję, w oczekiwaniu na moment odpowiedniego światła, które objawi tajemnicę przedmiotu, którą następnie można „schwytać” przy pomocy naświetlonego na negatyw obrazu
Kolejne fotografie przedstawiają przestrzeń miasta, stanowiąc subiektywny atlas miejsc zgoła nieturystycznych: „fragmenty nieznaczącej architektury, zaniedbane uliczki, zapuszczone wnętrza mieszkań, domów i świątyń, nadgryzione zębem czasu rzeźby składają się na katalog motywów równie błahych, co fotogenicznych. Jest w tej sztuce wizja doskonałości i spójności bycia, odsłonięta przez niedoskonałość jawienia się. Spojrzenie fotografa jest chwilowym olśnieniem, przebłyskiem” – podsumowuje Adam Mazur, zwracając uwagę na bliskość dokumentu Konopki z fotografiami dawnego Paryża Eugène Atgeta.
Czarno-białe kadry Bogdana Konopki można łączyć z filozofią Waltera Benjamina – słynnego niemieckiego filozofa z przełomu XIX i XX wieku. To nie jedyne odwołanie. Zamrożone w medium srebrowej fotografii, toczą się „opowieści o tajemnych przejściach” Krzysztofa Rutkowskiego, semiologia Rolanda Barthesa. Tak, jak w myśli Wojciecha Nowickiego detale zdobywają swój głos. Zdjęcia Konopki realizują również ideę surrealistów francuskich, którzy w codzienności poszukiwali realizmu magicznego i zaskoczeń.
Bogdan Konopka – urodził się w 1953 roku w Dynowie. Od 1988 mieszka i pracuje w Paryżu, gdzie od ponad 20 lat współpracuje z galerią Françoise Paviot. W roku 2000 został ostatnim w XX wieku artystą przyjętym do ZPAF. Jeden z głównych twórców nurtu „fotografii elementarnej” (1982-1985) przy galerii Foto-Medium-Art we Wrocławiu. W swej twórczości preferuje fotografię srebrową, najchętniej wielkoformatową. Interesują go nade wszystko możliwości rejestracji indywidualnych aspektów przeżyć duchowych. Jego prace znajdują się we wszystkich najważniejszych zbiorach we Francji oraz w Muzeach w Belgii, Izraelu, Polsce, Rosji i Szwajcarii. Dwukrotnie nominowany do nagrody Niépce’a, (1994/1995), Laureat Grand Prix de la Ville de Vevey w Europejskim Konkursie Fotografii w 1998 roku. W roku 2017 odznaczony brązowym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Ekspozycji towarzyszy album pod tym samym tytułem, zawierający czarno-białe fotografie Bogdana Konopki oraz eseje Adama Mazura i Tomasza Palki. 11 czerwca odbędzie się spotkanie autorskie które poprowadzi Paweł Żak.
Bogdan Konopka. Leçons de Ténèbres
Wernisaż: 8 czerwca 2018 roku, godz. 19.00
Wystawa: 9 czerwca do 22 lipca 2018 roku
Leica 6×7 Gallery w Warszawie
