W lipcu 2018 roku zbiory Zakładu Narodowego im. Ossolińskich powiększyły się o liczącą ponad 300 pozycji kolekcję rękopisów Henryka Sienkiewicza. Wśród nich znajdują się nieznane karty z powieści W pustyni i w puszczy i noweli Co się raz stało w Sydonie, a także bogaty zbiór korespondencji i pamiątek pisarza. Archiwum Sienkiewiczowskie w Ossolineum osiągnęło rozmiary nieporównywalne z żadnym innym muzeum i biblioteką na świecie. Zakupiona kolekcja będzie prezentowana w Ossolineum we Wrocławiu 8 września, podczas Europejskich Dni Dziedzictwa.
Zakupiony zbiór zawiera ponad 300 artefaktów. Są wśród nich m.in. nieznane fragmenty rękopisu najsłynniejszej polskiej powieści przygodowej dla młodzieży. Ich unikatowość wynika z metody twórczej pisarza, która polegała na pisaniu od razu na czysto i wysyłaniu kart do drukarni, z której po wykorzystaniu z reguły już nie wracały. W ten sposób wiele autografów Sienkiewicza przepadło.
Najcenniejszą częścią zakupionej kolekcji jest duży, liczący 149 listów zbiór korespondencji Henryka Sienkiewicza z lat 1881–1915. Znajdują się wśród nich listy do rodziny, a w nich do żony, Marii z Babskich Sienkiewiczowej, dzieci, rodzeństwa i teściów. W zbiorze znajduje się też korespondencja do znajomych i współpracowników, wśród których wyróżniają się listy pisane do Karola Potkańskiego, Stanisława Witkiewicza i Karola Benniego. Wszystkie listy Sienkiewicza, pełne celnych obserwacji i humorystycznych passusów, są skarbnicą informacji o podróżach, życiu rodzinnym i towarzyskim pisarza, a także o jego stanie zdrowia, poglądach i planach literackich.
Ważny, choć niewielki wycinek kolekcji (ponad 30 sztuk) stanowią listy do pisarza kierowane przez członków jego rodziny (głównie żony Marii i córki Jadwigi Korniłowiczowej) oraz korespondencja ze współczesnymi Sienkiewiczowi literatami – Marią Konopnicką czy Kazimierzem Tetmajerem (18 sztuk). Wśród zakupionych artefaktów znajdują się także drobne rodzinne pamiątki: kartki z pamiętnika małżonki pisarza i zrobiony przez nią na prezent sztambuch, legitymacja Marii Sienkiewicz z Szetkiewiczów oraz skórzany wizytownik, a ponadto zawiadomienia, zaproszenia drukowane i bilety wizytowe.
Kolekcja rękopisów Henryka Sienkiewicza
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
8 września 2018 roku
Dni Dziedzictwa Narodowego, Wrocław