W salach I piętra zamku królewskiego została otwarta wystawa czasowa Niepodległa w Niepołomicach. Jest to kolejne z tematycznych rozwinięć wystawy stałej pt. Niepołomice. Miasto, czas i ludzie.
Wolna mała Ojczyzna – ta myśl przyświecała obywatelom Niepołomic odkąd tereny Polski znalazły się pod zaborami. Pierwsza wojna światowa nazwana przez historyków Wielką ze względu na zasięg konfliktu i liczbę straconych istnień – dla Polaków stała się Wielką, gdyż rodziły się wielkie nadzieje na odzyskanie Niepodległości kraju.
Niepodległa w Niepołomicach to wystawa przedstawiona w stylu krótkometrażowego filmu z wieloma wątkami. Ukazuje między innymi działania Niepołomiczan kultywujące tradycję, kulturę i historię utraconego kraju w walce o zachowanie narodowej tożsamości: doroczne obchody rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja, uroczystości narodowe 1916 roku, „obchody Kościuszkowskie” w setną rocznicę śmierci bohatera.
Na wystawie znajdziemy nazwiska „Sokolników” drużyny strzeleckiej, która wyruszyła 16 sierpnia 1914 roku do Krakowa, by dołączyć do oddziału Józefa Piłsudskiego, udokumentowaną listę mieszkańców Niepołomic i Podłęża, którzy walczyli w szeregach Legionów Polskich, replikę szabli polskiej z 1921 roku, wprowadzonej jako broń regulaminową dla wszystkich rodzajów sił zbrojnych. Postawę patriotyczną wyrażoną w akcjach charytatywnych na rzecz legionistów i ich rodzin podkreślają archiwalne dokumenty. Wojskowe życie na froncie i czas wolny żołnierzy garnizonu wojskowego w Niepołomicach pokazują zdjęcia z rodzinnych albumów. Wątek lokalny przedstawiony jest w kontekście znanych z historii zdarzeń i postaci tworzących fundament wolnej Polski.
Fotografie i dokumenty, dźwięki i obrazy oddają heroizm i codzienność okresu pierwszej wojny światowej na niepołomickiej ziemi. Rozszerzone informacje znajdują się w tabletach, m. in. noty biograficzne i wspomnienia legionistów, historia drużyn strzeleckich, struktura lokalnej administracji, historia sypania Kopca Grunwaldzkiego czy plany wzniesienia pomnika pamięci Poległych w walkach o Niepodległość. Zgromadzone na wystawie materiały: przedmioty i fotografie to przechowane przez mieszkańców Niepołomic pamiątki. Dokumenty pochodzą ze zbiorów Narodowego Archiwum w Krakowie i Bochni.
Niepodległa w Niepołomicach
Od 10 listopada 2018 roku do 15 stycznia 2019 roku
Muzeum Niepołomickie