Dziwny jest ten świat – to motto łączące spektakle 11. edycji Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Boska Komedia. Zobaczymy 13 przedstawień konkursowych (INFERNO), 8 w sekcji PARADISO oraz 5 w PURGATORIO. Tegoroczny festiwal odbędzie się w dniach od 8 do 16 grudnia 2018 roku.
Bartosz Szydłowski, dyrektor artystyczny festiwalu, tak mówi o tegorocznej edycji:
Ostatnie lata przyzwyczaiły nas do rozwibrowanej dramaturgii na polskich scenach, do dekonstrukcji i teatru krytycznego. Panowały przerysowanie, groteska. Artyści kreowali swoiste pandemonium, odreagowując pozory stabilizacji i samozadowolenia klasy średniej. Ostatni sezon pokazuje, że impet buntu i głośny krzyk zostały zastąpione gestem introspekcyjnym, skupionym spojrzeniem, które wnikliwie stara się wydobyć sens z dziejącego się chaosu, przywrócić właściwą miarę wartościom i proporcje relacjom międzyludzkim. To nie tylko diagnoza sytuacji, ale głos tęsknoty i rozpaczy za porządkiem, sensem, poczuciem sprawiedliwości. Próba odnalezienia się w pułapce czasu mroku. Tak właśnie wybrzmiał, niezwykle pięknie powiedziany przez Krzysztofa Globisza w czasie finału Przeglądu Piosenki Aktorskiej, tekst utworu Czesława Niemena. Właśnie ta teatralna chwila stała się inspiracją dla tegorocznego motta.
Podobnie jak w latach poprzednich zobaczymy najważniejsze przedstawienia sezonu rekomendowane przez komisję selekcyjną, które zostaną ocenione przez międzynarodowe jury. Jurorami konkursu głównego będą: Ana Marta Pizarro – dyrektor Iberoamerykańskiego Festiwalu Teatralnego w Bogocie (FITB), Igor Lozada – kurator teatralny i producent (Meksyk), Ivan Medenica, dyrektor artystyczny Belgradzkiego Festiwalu Teatralnego, Zane Kreicberga – dyrektorka Instytutu Teatralnego na Łotwie, i Antonio Araujo, twórca i dyrektor artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego w Sao Paulo (MITsp).
KONKURS INFERNO
Najbardziej emocjonującą częścią festiwalu jest Inferno, czyli konkurs polski. Najlepsze przedstawienia sezonu walczą o statuetki Boskiego Komedianta w dziewięciu kategoriach: za najlepsze przedstawienie, najlepszy zespół, reżyserię, muzykę, scenografię oraz za najlepsze pierwszo- i drugoplanowe role kobiece i męskie. W tym roku w konkursie zobaczymy 13 spektakli.
W Wyjeżdżamy według Hanocha Levina Krzysztof Warlikowski tworzy przejmującą opowieść o sobie, rówieśnikach, swoich aktorach, własnych oraz widzów zmaganiach z czasem. O tym, że przeszłość własna, ojczyzny, nieudanych związków, rozbitych rodzin, depresji i przemijania dogoni nas wszędzie. Jacek Głomb pokaże Biesy Fiodora Dostojewskiego, klasyczną opowieść o okrucieństwie i inwigilacji władzy, mechanizmach manipulacji, niezależnie od tego kto – władza czy opozycja – manipuluje. Dwa bardzo ważne przedstawienia ubiegłego sezonu dotykają wciąż powracającej kwestii polskiego antysemityzmu. Magda Umer i Krystyna Janda w poruszających Zapiskach z wygnania, korzystając ze wspomnień Sabiny Baral, opowiadają o losie Żydów zmuszonych do wyjazdu po marcu ’68. Spektakl Remigiusza Brzyka 1946 opowiada o pogromie kieleckim.
Mroczny biegun depresji i szaleństwa eksplorują Maja Kleczewska i wcielająca się w rolę kobiety na skraju załamania nerwowego Sandra Korzeniak w przedstawieniu Pod presją. Dwukrotny laureat Grand Prix Boskiej Komedii Michał Borczuch w tym roku zaprezentuje dwa najnowsze spektakle: Żaby z Teatru Studio oraz Czarne papugi z Teatru im. J. Słowackiego. Oba przedstawienia tworzą typową dla tego reżysera intymną przestrzeń poznawczą zarówno dla samych artystów, jak i dla widzów. Co wpływa na ruch ciała, co nasze ciała mówią o naszym pochodzeniu, osobowości, biografii, historii – zastanawiają się reżyser Wojtek Ziemilski i choreografka Maria Stokłosa w Spektaklu dla turystów, koprodukcji Komuny Warszawa ze słoweńskim teatrem Mladinsko. Marcin Wierzchowski, reżyser nagrodzonego w 2017 roku Sekretnego życia Friedmanów, w tej edycji festiwalu pokaże Hańbę według powieści J. M. Coetzee’ego. Człowiek w skrajnej sytuacji, wina i kara, machina kłamstwa i przemocy to tematy powracające w spektaklach tego reżysera.
W Konformiście 2029 Bartosz Szydłowski oraz kolektyw teatru Łaźnia Nowa przyglądają się pokusom konformizmu w historycznym momencie zmiany i chaosu. Szukają odpowiedzi na pytania, dlaczego kogoś wychowanego w duchu prawdy i wolności kusi faszyzm i pogwałcenie prawa? Gdy historia powie: „sprawdzam”, ilu spośród nas okaże się tytułowymi konformistami? Chorwacka pisarka Vedrana Rudan, autorka Murzynów we Florencji, a za nią reżyserka Iwona Kempa, próbują przyjrzeć się bałkańskim traumom i poszukać odpowiedzi na pytanie, jak mogło dojść do bratobójczej wojny. Wśród przedstawień konkursowych zobaczymy także tegorocznego laureata Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej, czyli Zagubionego chłopca Artura Pałygi w reżyserii Pawła Passiniego. To spektakl dla młodego widza, starający się przetworzyć baśniowe archetypy i dostosować je do języka kultury współczesnej.
Zestaw przedstawień konkursowych zamyka Wujaszek Wania w reżyserii Iwana Wyrypajewa, w gwiazdorskiej obsadzie – przedstawienie, wydawałoby się, na wskroś klasyczne, zgodne z literą tekstu, jednak wyczuwalny styl Wyrypajewa nadaje spektaklowi „groteskowego cudzysłowu” i podnosi do rangi jednego z ciekawszych wydarzeń sezonu.
PARADISO – NOWE ENERGIE
Sekcja, która jest prawdziwym motorem festiwalu, co roku prezentowała poszukiwania młodych twórców teatru. Teraz rozszerza się także na inne pola sztuk performatywnych, ze szczególnym uwzględnieniem nowej choreografii.
Paweł Sakowicz, jeden z najciekawszych polskich choreografów, pokaże Jumpcore inspirowany biografią Freda Herko, kultowego amerykańskiego tancerza, znanego m. in. z wczesnych filmów Andy’ego Warhola. Ewa Rucińska poszuka odpowiedzi na pytanie o to, co wieszcze narodowi napisaliby o Polsce 2017 roku (Wieszcze), Jędrzej Piaskowski na nowo odczyta Trzy siostry Czechowa, a Renata Piotrowska-Auffret w swoim performansie zajmie się kobiecym ciałem wobec społecznych oczekiwań i presji (Wycieka ze mnie samo złoto). Debiutujący w roli reżysera Mateusz Pakuła odwoła się do losów Percivala Lowella, niedoszłego odkrywcy Plutona (Pluton p-brane), a Małgorzata Wdowik poszuka źródeł naszych lęków (Strach). W programie pojawią się również dwa spektakle dyplomowe studentów krakowskiej AST – Gwałt na Lukrecji w reżyserii Marcina Libera oraz Kongres nie do końca futurologiczny Pawła Miśkiewicza. W ramach Paradiso odbędzie się również debata dotycząca polskiego teatru, który zostanie skomentowany przez grupę młodych litewskich reżyserów i studentów znakomitej artystki Yany Ross.
PURGATORIO
Purgatorio to wydarzenia towarzyszące głównemu programowi: spektakle, spotkania, debaty. Boską Komedię 8 grudnia otworzy premierowy Mistrz i Małgorzata Pawła Passiniego w Teatrze Ludowym (teatr-laureat zeszłorocznego festiwalu). Kolejne spektakle to Rok z życia codziennego w Europie Środkowo-Wschodniej na podstawie tekstu Pawła Demirskiego w reżyserii Moniki Strzępki z Narodowego Starego Teatru oraz Metafizyka dwugłowego cielęcia w reżyserii Natalii Korczakowskiej – koprodukcja Teatru Studio i California Institute of the Arts. 8 grudnia odbędzie się także specjalne, festiwalowe spotkanie z cyklu Sztuka myślenia (spotkania teatralno-filozoficzne organizowane cyklicznie przez Teatr im. J. Słowackiego). Gośćmi prof. Piotr Augustyniaka i Bartosza Szydłowskiego będą Krystian Lupa i Janusz Palikot. Będzie to rozmowa o teatrze – polityce i metafizyce.
Werdykt festiwalu zostanie ogłoszony 15 grudnia 2018 roku. Organizatorami wydarzenia są Teatr Łaźnia Nowa oraz Krakowskie Biuro Festiwalowe.
Międzynarodowy Festiwal Teatralny Boska Komedia 2018
od 8 grudnia do 16 grudnia 2018 roku
