Rękopisy wierszy Noblistki, a wśród nich „Pytania zadawane sobie”, „Cebula”, „Kot w pustym mieszkaniu” i „Radość pisania” będzie można zobaczyć na wyjątkowej wystawie, którą 26 lutego 2019 r. otwierają Biblioteka Jagiellońska i Fundacja Wisławy Szymborskiej. Pretekstem do jej przygotowania jest digitalizacja rękopisów wierszy przez Bibliotekę Jagiellońską i opublikowanie ich w Jagiellońskiej Bibliotece Cyfrowej oraz na stronach Polony – największej biblioteki cyfrowej w Polsce.
Podczas wystawy „Radość pisania” miłośnicy poezji Noblistki będą mogli obejrzeć autografy wierszy oraz egzemplarze pierwszych wydań tomów poetyckich, w których teksty zostały opublikowane. Dodatkowo, zaprezentowane zostaną wydania poezji Szymborskiej w tłumaczeniach na języki obce. Zestawienie oryginałów rękopisów z ich wersjami cyfrowymi oraz publikacjami książkowymi da możliwość przyjrzenia się procesowi twórczemu jako całości – od pierwszych szkiców po wersję ostateczną, która trafia do czytelników.
Swoje miejsce na wystawie znajdzie również czcionka „Szymborska”. Autorem projektu, inspirowanego twórczością poetki, jest Radosław Łukasiewicz. Jego propozycję wyłoniono spośród zgłoszeń nadesłanych na międzynarodowy konkurs, który w 2014 roku zorganizowały Fundacja Miasto Literatury oraz Fundacja Wisławy Szymborskiej wraz z Krakowskim Biurem Festiwalowym i Fundacją Sztuki Nowej ZNACZY SIĘ. Przygotowanie przez Bibliotekę Jagiellońską cyfrowej wersji rękopisów poetki po pierwsze daje szeroki dostęp do jej spuścizny twórczej. Po drugie, pozwala Bibliotece odpowiednio zabezpieczyć i zachować oryginały rękopisów.
– Mecenat nad wystawą rękopisów Wisławy Szymborskiej to dla nas zaszczyt. Cieszymy się, że mamy wkład w upowszechnianie dzieł naszej wybitnej poetki. Fundacja Wisławy Szymborskiej zrealizowała projekt, dzięki któremu będziemy mogli sięgać po twórczość noblistki w nowej cyfrowej formie, w dowolnym dla nas miejscu i czasie. Teraz historia jej twórczości i zapis procesu twórczego będzie ogólnodostępny – mówi Iwona Jarzębska, dyrektor Departamentu Public Relations Banku Millennium – Bank Millennium w tym roku świętuje 30-lecie mecenatu kultury w Polsce. Przez te trzy dekady wspieraliśmy kulturę zarówno wysoką, jak i popularną. Teraz znowu mamy okazję przyczynić się do popularyzacji kultury wysokiej i wybitnej, bo naszej polskiej noblistki – dodaje Iwona Jarzębska.
– Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa, jako zasób dostępny bez ograniczeń, otwiera przed naszymi czytelnikami, związanymi zwłaszcza ze środowiskiem akademickim, szerokie możliwości poznawcze i badawcze. Dla tych, którzy dotychczas znali utwory Wisławy Szymborskiej tylko z wersji drukowanych, rękopisy z pewnością staną się inspiracją do przyjrzenia się jej twórczości na nowo – można rzec – w wersji źródłowej. Dzięki kopiom cyfrowym wszyscy zainteresowani – zarówno wielbiciele jej twórczości jak i badacze – mogą zapoznać się z autografami poetki z każdego miejsca na świecie i przez całą dobę, jednocześnie Biblioteka w doskonalszy sposób będzie mogła zabezpieczyć rękopiśmienne oryginały – podkreśla prof. dr hab. Zdzisław Pietrzyk, Dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej.
Wystawa w liczbach
Na wystawie zostanie pokazanych 30 rękopisów i maszynopisów wierszy ze wszystkich tomów Noblistki oraz egzemplarze tomów wierszy – pierwsze ich wydania i wznowienia serii wydawnictwa Znak, a także wydania tłumaczone na 13 języków, m.in. na chiński, angielski, włoski, portugalski, szwedzki, serbski.
W Jagiellońskiej Bibliotece Cyfrowej i na platformie Polony udostępnionych będzie ok. 200 obiektów: autografy, maszynopisy i wydruki komputerowe z odręcznymi dopiskami; wiersze, poezja niepoważna, maszynopis mowy noblowskiej.
prof. Zdzisław Pietrzyk – dyrektor Biblioteki Jagiellońskiej – o wystawie:
Wystawa pt. Radość pisania, zorganizowana z inicjatywy Fundacji Wisławy Szymborskiej i Biblioteki Jagiellońskiej, jest wydarzeniem towarzyszącym opublikowaniu w przestrzeni cyfrowej autografów wierszy Wisławy Szymborskiej. Jest również kolejną ekspozycją w Bibliotece Jagiellońskiej, która prezentuje jej dorobek twórczy. Po raz pierwszy rękopisy poetki były pokazywane podczas wystawy pt. Wisławy Szymborskiej szukanie słowa, zorganizowanej w dniach 19 grudnia 1996 – 31 stycznia 1997, tuż po uroczystościach wręczenia Wisławie Szymborskiej Nagrody Nobla.
Jeszcze do niedawna charakter pisma poety w postaci autografu był rzadko dostępny dla czytelników, nielicznym znany był z wydań bibliofilskich, zaledwie garstka badaczy miała szansę go analizować w odpowiednio zabezpieczonej czytelni. We współczesnym świecie technologii cyfrowych możemy zaprezentować autografy wierszy Wisławy Szymborskiej, wychodząc poza ograniczenia regulaminów bibliotecznych oraz fizyczne uwarunkowania ochrony konserwatorskiej.
Prezentowane autografy wierszy Wisławy Szymborskiej pochodzą z jej daru złożonego w Bibliotece Jagiellońskiej w 1997 roku oraz z Archiwum Wisławy Szymborskiej, będącego depozytem Fundacji Wisławy Szymborskiej w Bibliotece Jagiellońskiej. Obok rękopisów utworów na sali wystawowej pokazywane są pierwsze wydania tomików wierszy Wisławy Szymborskiej z lat 1952-2011 oraz przekłady tychże zbiorków na języki obce (w tym m.in.: chiński, hebrajski, niderlandzki, perski, portugalski). Druki są częścią kolekcji Fundacji Wisławy Szymborskiej, zbiorów prywatnych i zasobów Biblioteki.
W liście do rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego, prof. Aleksandra Koja, datowanym w Zakopanem na 16 października 1996 roku Wisława Szymborska podkreślała swoje więzi ze społecznością akademicką: Jestem z pewnością duchową wychowanką tej prześwietnej Uczelni, czego przejawem były jej dary dla Uniwersytetu Jagiellońskiego (m.in. złoty medal noblowski, przekazany w Muzeum UJ przechowywany w budynku Collegium Maius). W 1989 roku Wisława Szymborska przekazała do zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej papiery Ignacego Fika, w latach późniejszych spuściznę Adama Włodka. Aktywnie angażowała się w kompletowanie i przekazanie archiwaliów Kornela Filipowicza. Po otrzymaniu Nagrody Nobla, w 1997 roku laureatka podarowała Bibliotece Jagiellońskiej nie tylko autografy swoich wierszy, ale również obfitą korespondencję, głównie gratulacyjną.
Poprzez swe dary Wisława Szymborska wpisuje się w wielowiekową tradycję donacji wybitnych twórców na rzecz Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego, natomiast jej Archiwum jest kolejnym wyjątkowym przykładem, gromadzonego przez Bibliotekę od początków jej istnienia, piśmiennictwa polskiego.
W myśl zapisów testamentu Wisławy Szymborskiej Biblioteka Jagiellońska blisko współpracuje z Fundacją Wisławy Szymborskiej; jako depozytariusz Archiwum Wisławy Szymborskiej zobowiązana jest do przechowywania go, opracowania i udostępniania, poprzez digitalizację także w przestrzeni cyfrowej.
Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa, jako zasób dostępny bez ograniczeń, otwiera przed naszymi czytelnikami, związanymi zwłaszcza ze środowiskiem akademickim, szerokie możliwości poznawcze i badawcze. Dla tych, którzy dotychczas znali utwory Wisławy Szymborskiej tylko z wersji drukowanych, rękopisy z pewnością staną się inspiracją do przyjrzenia się jej twórczości na nowo – można rzec – w wersji źródłowej. Dzięki kopiom cyfrowym wszyscy zainteresowani – zarówno wielbiciele jej twórczości jak i badacze – mogą zapoznać się z autografami poetki z każdego miejsca na świecie i przez całą dobę, jednocześnie Biblioteka w doskonalszy sposób będzie mogła zabezpieczyć rękopiśmienne oryginały.
_______________
Wystawa rękopisów Wisławy Szymborskiej „Radość pisania”
pod Honorowym Patronatem JM Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
prof. dr. hab. med. Wojciecha Nowaka
Organizatorzy: Biblioteka Jagiellońska i Fundacja Wisławy Szymborskiej
Biblioteka Jagiellońska
al. Mickiewicza 22 w Krakowie
wejście od ul. Oleandry 3
26 lutego – 27 marca 2019 r.
Pon. 10-18, wt.-pt. 10-15
Wstęp wolny
