Nagroda O2018 – Literatura
Monika Bobako
„Temperatura sporów wokół islamu i muzułmańskich mniejszości w Europie, a także związane z tymi sporami stawki polityczne pokazują, iż mamy współcześnie do czynienia z czymś, co może być określone jako kwestia islamska. Kwestia ta nie odnosi się jednak do samego islamu i muzułmanów, ale stanowi węzeł, w którym splatają się najbardziej zapalne problemy polityczne, społeczne oraz filozoficzne zachodnich społeczeństw” – pisze Monika Bobako w książce Islamofobia jako technologia władzy. Studium z antropologii politycznej.
Autorka jest doktorem filozofii i adiunktem w Pracowni Pytań Granicznych Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. W książce bada genezę ruchów antyislamskich i historyczne tło tej niechęci, w niezwykle przenikliwy sposób rozpoznając jej współczesny kontekst symboliczny, społeczny i polityczno-ekonomiczny. Jak twierdzi – refleksja nad europejskimi postawami wobec muzułmanów i islamu jest w istocie refleksją nad kondycją współczesnej Europy.
Pojęcie „islamofobii” Monika Bobako proponuje rozumieć jako konstytutywne dla ekonomicznych podziałów, tytułowe narzędzie władzy. Zbitkę o tak niewyraźnych konturach i wyrastającą z tak różnych przesłanek, że z łatwością operacjonalizowaną we współczesnej debacie politycznej. Islamofobia w rozumieniu autorki nie sprowadza się do stosunku wobec Innego. Jak przekonuje, przedmiotem zainteresowania tego niezwykle złożonego zjawiska, jest nie tylko zawierająca się w obcości domniemana groźba, ale przeciwstawiony obcym ład i chęć stabilizacji hierarchicznych relacji wewnątrz społeczności swoich.
Islamofobia… jest próbą wypracowania nowego języka do mówienia o świecie religijnie i etnicznie zróżnicowanym, który w obliczu geopolityki ostatnich lat uległ znacznemu (faktycznemu, choć czasem i fantomowemu) zacieśnieniu; pozycją niezwykle aktualną i potrzebną.
