Sprawowanie władzy za pośrednictwem organizowania przestrzeni społecznej przy pomocy nośnych idei i architektury będącej ich reprezentacją jest przedmiotem najnowszej pracy Aleksandry Polisiewicz. Wartopia (2006) to symulacja idealnego miasta skonstruowana według dokładnych wytycznych ideologii powstała na podstawie oryginalnych faszystowskich i stalinowskich planów przebudowy Warszawy. Polisiewicz stworzyła wirtualną przestrzeń reprezentacji opresji, której możemy doświadczyć bez większego uszczerbku.
Dla wykonanych w technologii 3D urbanistycznych wizji Wartopii punktem wyjścia były planistyczne koncepcje, które przewidywały zburzenie Warszawy i zbudowanie na jej miejscu nowego niemieckiego miasta (Die Neue Deutsche Stadt Warschau), zredukowanego do kilkudziesięciu tysięcy mieszkańców. Nigdy niezaistniałe, wirtualne miasto ukazuje się w swym dystopijnym wymiarze, by jednocześnie niepokoić wizualną atrakcyjnością opartą na monumentalnym, zmodernizowanym klasycyzmie jako stereotypowej ikonie architektury faszystowskiej.
Twórczość Aleksandry Polisiewicz otwiera pole do refleksji na temat rekonstrukcji tożsamości, czy raczej podmiotowości, w przestrzeni kontrolowanej przez szeroko pojętą władzę. Prace Polisiewicz, tworzone z pełną świadomością porażki poszukiwania krytycznego dyskursu, otwierają przestrzeń dla nieobciążonej propagandą interpretacji. W realizacji Suka (2003-2004) przedstawiła trzy konstrukcje kobiecej tożsamości proponowane przez różne odmiany totalitaryzmu. Pokazała, w jaki sposób faszyzm, komunizm, kapitalizm określają wygodne dla swojego istnienia modele zachowań. Stygma (2005), found footage`owa prezentacja składająca się z fragmentów filmu Chłopi, przedstawia napiętnowanie, z jakim spotykają się jednostki wykraczające poza ustalone w społeczeństwie reguły. Zazwyczaj są to: tzw. normy obyczajowe ustalane przez władzę reprezentowaną przez rodzinę, rząd, kościół. Każde odstępstwo jest agresywnie tępione, a ostatni bastion oporu – własne ciało – spotyka się ze zdecydowanym atakiem. Paradoksalnie, reakcje na agresję otoczenia polegające na odwzajemnieniu przemocy są potępiane przez samych ją generujących. Autoagresja staje się tu formą obrony.
Z kolei praca z cyklu IBM Dedicated (2004) przedstawia proces powstawania tytułowego napisu na własnym ciele artystki. Krwawe znaki przypominają o kontroli ciała przez różnego typu technologie. Koncern, którego podstawą rozwoju był totalitarny system faszystowski, w epoce postindustrialnej uzyskał formę niezwykle skutecznego narzędzia władzy. Sprytnie przybrał on formę twórcy pozornie przyjaznej technologii. Piętnowanie ciała przez władzę, czyli zdobywanie kontroli nad tym, co prywatne, odbywa się dziś w bardziej wysublimowany sposób – przy użyciu nowoczesnych narzędzi cyfrowych. Nie znaczy to jednak, że jest to mniej groźne niż bezpośrednie zagrożenie organizmu.
Aleksandra Polisiewicz (ur. 1974 w Katowicach) – polska artystka i performerka, jej pseudonim artystyczny to Aleka Polis. Absolwentka Instytutu Sztuki Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie, mieszka i pracuje w Warszawie. W 2002 otrzymała Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W swoich pracach wykorzystuje m.in. wizualizacje przy użyciu animacji komputerowej, wykonywała także prezentacje multimedialne dla Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie. Jest artystką radykalną, związaną z ruchem feministycznym. W ramach Syren TV współpracuje z filozofką, fotografką i feministką Ewą Majewską. Razem produkują filmy dokumentalne o polskiej rzeczywistości polityczno-społecznej podlegającej presji środowisk narodowo-szowinistyczno-faszyzujących.
Wystawa będzie czynna do 1 lutego 2009 r.
Künstlerhaus Bethanien
Mariannenplatz 2, 10997 Berlin
