W 1954 roku w Lipsku wydany został Bildwőrterbuch Deutsch und Polnisch / Słownik ilustrowany języka niemieckiego i polskiego. Książka ta stanowi niezwykłe kompendium wiedzy o ówczesnej rzeczywistości, będąc jednocześnie karkołomną próbą sklasyfikowania i opisania świata w postaci haseł, indeksów oraz tablic rysunkowych. Autorzy słownika wprowadzają dla porządku 15 części obejmujących różne gałęzie wiedzy: od systemu politycznego, poprzez gospodarkę, kulturę, ciało ludzkie i botanikę. Słownik zawiera liczne pułapki językowe i niedociągnięcia w tłumaczeniach, będąc dla uważnego czytelnika źródłem zaskakujących informacji.
Wydawnictwo stało się dla Andrzeja Tobisa punktem wyjścia do budowy szczególnego archiwum obrazów. Artysta poszukuje słownikowych haseł w terenie, żeby je potem sfotografować, a za za główny obszar swoich artystycznych wędrówek wybrał Górny Śląsk. Cykl A-Z (Gabloty edukacyjne) w chwili obecnej liczy 187 fotografii i ciągle się powiększa. W dwa lata od rozpoczęcia projektu artysta natknął się na trzecie wydanie słownika z 1967 roku, które stało się dodatkowym źródłem artystycznych analiz. Wydanie poprawione to rodzaj uzupełnienia, w którym, jak twierdzi artysta, widoczny jest również postęp cywilizacyjny i złagodzenie linii ideologicznej, chociaż w zawartość książki pozostaje w dużej mierze ta sama.
Każdej fotografii z cyklu A-Z (Gabloty edukacyjne) przyporządkowane zostaje słownikowe hasło w języku polskim oraz niemieckim, wraz numerem pochodzącym z indeksu. Słownik jest zresztą tylko pretekstem do kontynuowania poszukiwań kolejnych haseł i opisywania otaczającego artystę świata. Fotografie Andrzeja Tobisa powstają z niezwykłym namysłem i dużą dozą poczucia humoru, ujawniając pułapki zawarte w słowach i znaczeniach, w fotografowanych obrazach i przyporządkowanych im pojęciach. Owe rozliczne przesunięcia, niejasności i niedomówienia stanowią o największej wartości tego projektu. Tobis nie aranżuje sytuacji, utrwala jedynie zastaną rzeczywistość. Jak mówi artysta: jeśli ze strony portretowanego pada pytanie: jak mam stanąć, zawsze odpowiadam: jak pan/pani chce. Zadziwiająca bywa też melancholia zawarta w przedstawionych obrazach, które przywołują nostalgiczne wspomnienia minionego czasu – spacery po mieście, zakupy w osiedlowym sklepie czy dziecięce zabawy w parku.
Andrzej Tobis – urodzony w 1970 roku, absolwent katowickiego wydziału ASP w Krakowie. Znany jest przede wszystkim jako malarz posługujący się tradycyjnymi metodami. W swojej twórczości poruszał tematykę dotyczącą specyfiki śląskiej przestrzeni, przedstawiając elementy architektury, portrety kobiet podróżujących samotnie tramwajami, pejzaże opuszczonych miast. W 2006 roku artysta rozpoczął projekt fotograficzny A-Z (Gabloty edukacyjne), realizowny przez kilka następnych lat. Cykl ten jest swego rodzaju pracą w procesie; liczy obecnie 187 gablot. Pierwsza odsłona projektu miała miejsce w 2007 roku w Galerii Kronika w Bytomiu.
Wystawy indywidualne:
1996 – Galeria Zapiecek, Warszawa
Teatr im. Stanisława Wyspiańskiego, Katowice
1998 – Galeria TPSP Pałacyk, Warszawa
Galeria Zapiecek, Warszawa
1999 – Galeria Brama, Gliwice
Galeria Art Nova 2, Katowice
2002 – Teraz poruszam się miastem, Galeria Kronika, Bytom / Galeria Czas, Będzin
Kobieta biegnie i wstydzi się że biegnie, Muzeum Śląskie, Katowice
2005 – Nowe miejsce, Instytut Polski, Bratysława
2006 – Nowe miejsce, Galeria Il Tempo, Bolonia /Galeria Czas, Będzin
Wystawy zbiorowe (wybór):
1997 – Konkurs na dzieło malarskie pod auspicjamo ONZ (druga nagroda), Warszawa
50 lat katowickiej Filii ASP w Krakowie, BWA Katowice
1998 – XVII Festiwal Polskiego Malarstwa Współczesnego, Szczecin
180 lat ASP w Krakowie, Pałac Sztuki, Kraków
1999 – Bielska Jesień, BWA (złoty medal)
2000 – XVIII Festiwal Polskiego Malarstwa Współczesnego, Szczecin
Schlesien anders, Galerie Sagan, Essen
Najgroźniejsze pędzle – Obrazy na koniec wieku,
Muzeum Narodowe, Warszawa
2002 – Konkurs Obraz Roku 2002 Art&Business, Warszawa
Nowe Obrazy z Górnego Śląska, Instytut Polski w Pradze, Galeria Doxa, Czeski Krumlov
Prace w kolekcjach prywatnych w: Polsce, Wielkiej Brytanii, Niemczech, Stanach Zjednoczonych, Zjednoczonych Emiratach Arabskich.
