Dwuletni okres budowy Kolekcji Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu należy traktować jako wstęp do systematycznego procesu, którego efektem będzie powstanie kolekcji oddającej w pełni obszar zainteresowań instytucji. Prezentacja prac ze zbiorów CSW ma z jednej strony ukazać ten początkowy etap, z drugiej natomiast daje możliwość zapoznania się z głównymi ideami przyświecającymi jej budowie.
Niezwykle istotne pojęcia glokalności oraz edukacji (ważne również z punktu widzenia budowania tożsamości całej instytucji) wyznaczają główne punkty odniesienia wystawy. Glokalność jako swoista metoda badawcza pozwala na ujęcie zjawisk regionalnych w perspektywie globalnej, zakłada konfrontację, ale przede wszystkim – jest próbą poszukiwania, odkrywania i redefiniowania zjawisk znanych często jedynie marginalnie.
Idąc tym tropem, CSW podjęło decyzję o zarchiwizowaniu kolektywnych działań bezpośrednio lub pośrednio związanych ze środowiskiem lokalnym, a jednocześnie mieszczących się w strategiach polskiej neoawangardy lat 60. i 70. XX wieku. Przejawem tego są prace części artystów z grupy Zero-61, ale również zainicjowane w Bydgoszczy działania Niezależnej Galerii Nieistniejącej NIE i NIECH oraz Nieistniejącej Przytakującej Galerii TAK wraz z Museum of Hysterics. Istotna w tym kontekście jest także dokumentacja twórczości Grupy Działania, która dodatkowo poszerza ten wątek o kontekst społeczny.
Równocześnie podjęto próbę zbudowania miarodajnego obrazu lokalnego środowiska artystycznego, reprezentowanego na wystawie przez artystów związanych z Wydziałem Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika oraz, poniekąd w kontrze do nich, artystów młodszych pokoleń, poszukujących ujścia z akademickich ram.
Dokumentacyjno-archiwizujący charakter Kolekcji pociągnął oś zainteresowania w stronę sztuki uwikłanej w aspekt społeczno-polityczny, będący kolejnym ważnym tropem zbiorów. Ten istotny kierunek wyznaczony jest poprzez prowadzone przez artystów poszukiwania społecznych interwencji we współczesnym świecie sztuki, szeroko rozumiane i akcentowane działania zmierzające do stawiania pytań i analizowania aktualnych problemów.
Na tle tak zaznaczonych tropów niezmiernie ważne jest zagadnienie edukacji. Przemiany, jakie zaszły w sztuce od lat 60., stanowią konieczny wkład dla przybliżenia publiczności zjawisk współczesnych i nierzadko stanowią punkt wyjścia dla artystów młodszych pokoleń. Stąd tak istotne postacie wyznaczające szlak jak Wojciech Bruszewski, Józef Robakowski, Zofia Kulik, Izabella Gustowska, Tomasz Ciecierski, Leon Tarasewicz czy Jarosław Modzelewski. Kluczowe dla wystawy tropy budują jednocześnie przestrzeń ekspozycji. Podążając ich śladem, widz może odnaleźć je w różnych miejscach. Wytyczone wątki łączą się ze sobą, przenikają i wzajemnie mieszają. W konsekwencji jednak tworząc jednolitą przestrzeń narracyjną, odzwierciedlającą obszar zainteresowań powstającej Kolekcji.
Wystawę otwierają dwie prace, film i instalacja wideo, autorstwa dwóch czołowych polskich artystów medialnych: Wojciecha Bruszewskiego oraz Józefa Robakowskiego. Obaj artyści współtworzyli jedną z najważniejszych formacji artystycznych w Polsce lat 70. XX wieku, poddającą analizie medium filmowe – Warsztat Formy Filmowej. Obaj również związani byli z toruńską grupą fotograficzną Zero-61 (Robakowski był jednym z założycieli grupy, Bruszewski przystąpił do niej jako ostatni, wnosząc w szeregi zerowców bardzo radykalne podejście do fotografii).
Artyści:
Stanisław Borysowski (ur. w 1906 roku, zm. w 1988 r.) w latach 1926-1933 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Malarz i grafik, członek Towarzystwa Artystów Polskich Sztuka. Od 1949 r. profesor malarstwa na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Współzałożyciel stowarzyszenia Grupa Toruńska (1958).
Wojciech Bruszewski (ur. w 1947 roku, zmarł w 2009 r.) studiował na Wydziale Operatorskim oraz Wydziale Reżyserii w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Członek grupy Zero-61 (1965-1969) oraz Warsztatu Formy Filmowej (1970-1977). Artysta multimedialny, autor fotografii, filmów wideo, wideo-instalacji i prac komputerowych. Twórca pierwszych prac wideo w Polsce.
Bogdan Chmielewski (ur. w 1946 roku w Toruniu) studiował malarstwo na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Zajmuje się akcjami, działaniami plastycznymi i parateatralnymi, happeningami, działaniami performance, rysunkiem, żywymi obrazami, realizacjami tekstowymi. Członek Grupy Działania oraz Grupy 111. Profesor na Wydziale Sztuk Pięknych UMK. Mieszka w Bydgoszczy.
Witold Chmielewski (ur. w 1949 roku w Toruniu) studiował malarstwo na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Scenograf teatralny i telewizyjny, twórca realizacji wystawienniczych, małej architektury, wnętrz oraz promocji i reklamy wizualnej, animator kultury, nauczyciel akademicki i autor publikacji w wydawnictwach naukowych i artystycznych. Członek Grupy Działania oraz Grupy 111. Profesor na Wydziale Sztuk Pięknych UMK. Mieszka w Toruniu.
Tomasz Ciecierski (ur. w 1945 roku) studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie w latach 1972-1985 był wykładowcą. W 1999 r. otrzymał nagrodę im. Jana Cybisa za dorobek twórczy. Należy do grona najwybitniejszych malarzy polskich. Mieszka w Warszawie.
Joanna Górska (ur. w 1973 r.) absolwentka malarstwa Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Współtwórczyni Galerii Rusz (wraz z Rafałem Góralskim) prezentującej autorskie projekty w przestrzeni miejskiej. Mieszka w Toruniu.
Marcelina Gunia (ur. w 1980 roku) studiowała malarstwo na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Członkini i współzałożycielka nieistniejącej już grupy Dziewczęta Przeszanowne (2003-2006). Obecnie współpracuje z Bownikiem. Mieszka w Warszawie.
Izabella Gustowska (ur. w 1948 roku) w latach 1967-1972 studiowała w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Pięknych w Poznaniu, gdzie aktualnie jest profesorem. Zajmuje się grafiką, malarstwem, instalacją, performance oraz wideo. Mieszka w Poznaniu.
Andrzej Guttfeld (ur. w 1941 roku) studiował na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie obecnie jest profesorem. Uprawia rysunek, malarstwo i grafikę. Mieszka w Toruniu.
Elżbieta Jabłońska (ur. w 1970 roku) w latach 1990-1995 studiowała na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1996 została asystentką w Zakładzie Rysunku UMK w Toruniu. Związana jest również z bydgoskim klubem Mózg. Mieszka w Bydgoszczy.
Leszek Kiljański (ur. w 1949 roku) studiował na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie wykłada. Uprawia grafikę warsztatową i komputerową, malarstwo i rysunek. Mieszka w Toruniu.
Piotr Klugowski (ur. w 1960 roku) studiował malarstwo na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od 1986 roku pracownik Zakładu Malarstwa WSP. Profesor UMK, dziekan Wydziału Sztuk Pięknych, uprawia malarstwo, rysunek i grafikę. Mieszka w Toruniu.
Michał Kokot (ur. w 1944 roku) ukończył historię na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od 1967 roku członek grupy fotograficznej Zero-61, w której działał do końca istnienia grupy. Czynnie uczestniczył w życiu artystycznym Torunia lat 60. Fotograf, filmowiec, malarz i muzyk ludowy. Mieszka w Osieku nad Wisłą.
Ryszard Krzywka (ur. w 1925 roku, zm. w 2009 roku) studiował grafikę na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W latach 1969-1972 pełnił funkcję dziekana w swojej macierzystej uczelni, a następnie był kierownikiem Zakładu Grafiki. W 1989 r. otrzymał tytuł profesora sztuk plastycznych. Jedna z najważniejszych postaci Grupy Toruńskiej.
Zofia Kulik (ur. w 1947 roku) w latach 1965-1971 studiowała na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowni Jerzego Jarnuszkiewicza. W latach 1970-1987 działała wspólnie z Przemysławem Kwiekiem tworząc duet KwieKulik. Autorka akcji, performance, fotografii, kolaży, obiektów, instalacji. Mieszka w Łomiankach koło Warszawy.
Andrzej Maziec (ur. w 1948 roku w Bydgoszczy) uprawia fotografię użytkową, kreacyjną oraz instalacje fotograficzne. Współpracował jako fotoreporter z Ilustrowanym Kurierem Polskim. Twórca Autorskiej Galerii Pamięci: Dom, Podwórko, Drzewo, Okna. Członek Grupy Działania. Mieszka w Bydgoszczy.
Jarosław Modzelewski (ur. w 1955 roku) studiował w latach 1975-1980 na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie pod kierunkiem Stefana Gierowskiego. Od 1982 r. związany z uczelnią. Współzałożyciel i członek Gruppy, jednej z najważniejszej formacji polskiej sztuki lata 80. Mieszka w Warszawie.
Jacek Niegoda (ur. w 1972 roku) studiował na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku u Grzegorza Klamana oraz w Pracowni Intermedialnej Witosława Czerwonki. Był współzałożycielem Fundacji Wyspa Progres. Członek CUKT-u. W swoich realizacjach odnosi się często do relacji pomiędzy władzą, techniką i sztuką. Mieszka w Gdańsku.
Jan Pręgowski – ur. w 1947 roku. Studiował na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Dyplom z malarstwa i pedagogiki artystycznej w 1974 r. Od 1996 r. prowadzi dyplomującą pracownię malarstwa. W 1998 r. mianowany na stanowisko prof. nadzwyczajnego. Pełni funkcję kierownika Zakładu Malarstwa. Mieszka w Toruniu.
Leszek Przyjemski (ur. w 1942 roku) w latach 1962-1968 studiował na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Pięknych w Gdańsku. W 1970 roku rejestruje w bydgoskiej cenzurze druk – program Nieistniejącej Przytakującej Galerii Tak. Zakłada Instytut Badań Obojętnych przy Nieistniejącej Przytakującej Galerii “Tak”. W 1975 r. oficjalnie ujawnia Museum of Hysterics 1968-1975. Mieszka w Düsseldorfie.
Józef Robakowski (ur. w 1939 roku) studiował na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz w Państwowej Wyższej Szkole Filmu Telewizji i Teatru w Łodzi, której jest profesorem. Współzałożyciel grupy Zero-61 (1961-1969) oraz Warsztatu Formy Filmowej (1970-1977). Twórca multimedialny, fotograf, autor filmów, instalacji, działań artystycznych, performance. Mieszka w Łodzi.
Leon Romanow (ur. w 1938, zm. w 2001 roku) w latach 1958-1963 studiował na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Współtwórca Niezależnej Galerii Nieistniejącej NIE oraz NIECH. Po 1972 roku zarzucił działania konceptualne na rzecz malarstwa i rysunku.
Andrzej Różycki (ur. w 1942 roku) w latach 1961-1966 studiował na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu konserwatorstwo i muzealnictwo, a następnie w latach 1969-1975 reżyserię filmową w Państwowej Wyższej Szkole Filmu Telewizji i Teatru w Łodzi. Członek grupy Zero-61, oraz Warsztatu Formy Filmowej. Mieszka w Łodzi.
Józef Słobosz – ur. w 1938 roku. Studiował grafikę na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie obecnie jest wykładowcą. Uprawia grafikę warsztatową i projektową. Mieszka w Toruniu.
Wiesław Smużny (ur. w 1944 roku) studiował grafikę i pedagogikę artystyczną na Wydziale Sztuk Pięknych UMK w Toruniu. Jeden z bardziej aktywnych artystów i krytyków sztuki środowiska toruńskiego, inicjator wielu akcji społeczno-artystycznych. Zajmuje się twórczością akcjonerską, parateatralną, obracającą się w kręgu problematyki społecznej, obyczajowej, symbolicznej. Członek Grupy Działania oraz Grupy 111. Profesor na Wydziale Sztuk Pięknych UMK. Mieszka w Toruniu.
Marek Szary (ur. w 1956 roku) studiował na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Obecnie jest pedagogiem w Zakładzie Rysunku UMK. Zajmuje się malarstwem sztalugowym, rysunkiem, ilustracją książkową, polichromią i projektowaniem witraży. Mieszka w Toruniu.
Leon Tarasewicz (ur. w 1957 roku) studiował w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie otrzymał dyplom w 1984 roku w pracowni Tadeusza Dominika. Od 1996 r. w tejże Akademii prowadzi pracownię malarstwa. Uczestnik w 49. Biennale Sztuki w Wenecji (2001). Mieszka w Walimach na Podlasiu.
Jerzy Wardak (ur. w 1938 roku) w latach 1961-1965 studiował na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika konserwatorstwo i zabytkoznawstwo. Współzałożyciel grupy Zero-61. Fotograf, fotoreporter. Mieszka w Toruniu
Andrzej Wasilewski (ur. w 1975 roku) studiował na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Tworzy wideo i wideo-instalacje. Interesuje się niechcianą, wstydliwą stroną życia, wykluczeniem i prowincjonalizmem. Współpracuje z Dorotą Chilińską. Mieszka w Toruniu.
Stanisław Wasilewski (urodzony w 1948 roku) członek Grupy Działania.
Ryszard Wietecki (ur. w 1940 roku) studiował na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, uzyskując dyplom w 1964 roku. Dyplom z zakresu malarstwa uzyskał w pracowni prof. Stanisława Borysowskiego w 1964 r. Na początku lat 70. zakłada wraz z Leonem Romanowem i Anastazym Wiśniewskim Niezależnej Galerii Nieistniejącej „NIE” oraz „NIECH”. Zajmuje się malarstwem sztalugowym, a także w szerokim pojęciu grafika użytkową. Mieszka w Bydgoszczy.
Adam Witkowski (ur. w 1978 roku) studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku gdzie w 2004 roku obronił dyplom w pracowni Wojciecha Zamiary. Obecnie wykłada na macierzystej uczelni. Zajmuje się malarstwem, instalacją, wideo, dźwiękiem. Mieszka w Gdańsku.
Lech Wolski (ur. w 1948 roku) ukończył studia na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Dyplom z malarstwa uzyskał w pracowni profesora Mieczysława Wiśniewskiego w 1974 roku. Obecnie jest profesorem w Zakładzie Malarstwa i dyrektorem Instytutu Artystycznego WSP. Mieszka w Toruniu.
Wojciech Zamiara (ur. w 1960 roku) studiował w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku, gdzie od 1986 r. pracuje. Twórca instalacji multimedialnych, performance i wideo, pedagog. Związany ze środowiskiem bydgoskiego Mózgu. Mieszka w Gdyni.
Mieczysław Ziomek – ur. w 1941 roku. Ukończył studia w pracowni prof. Borysowskiego na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Obecnie profesor zwyczajny w Zakładzie Malarstwa na WSP. Prowadzi specjalizacyjną dyplomującą pracownię malarstwa. Uprawia malarstwo olejne i akwarelę oraz rysunek. Członek Grupy Toruńskiej. Mieszka w Toruniu.
Artyści: Stanisław Borysowski, Wojciech Bruszewski, Tomasz Ciecierski, Joanna Górska, Marcelina Gunia, Izabella Gustowska, Andrzej Guttfeld, Elżbieta Jabłońska (P+K), Leszek Kiljański, Piotr Klugowski, Ryszard Krzywka, Zofia Kulik, Jarosław Modzelewski, Jacek Niegoda, Jan Pręgowski, Leszek Przyjemski, Józef Robakowski, Leon Romanow, Józef Słobosz, Marek Szary, Leon Tarasewicz, Andrzej Wasilewski (P+K), Ryszard Wietecki, Adam Witkowski, Lech Wolski, Wojciech Zamiara, Mieczysław Ziomek oraz Grupa Działania (Bogdan Chmielewski, Witold Chmielewski, Andrzej Maziec, Stanisław Wasilewski, Wiesław Smużny) i Grupa Zero-61 (Michał Kokot, Andrzej Różycki, Jerzy Wardak).
Prace do Kolekcji CSW w Toruniu zostały zakupione w ramach programu operacyjnego Znaki Czasu Narodowego Centrum Kultury oraz dzięki dotacji Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
Kolekcja 2. Prace ze zbiorów Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu
10 października – 27 listopada 2009
otwarcie: 9 października, godz. 19.00
