Zbigniew Libera to obecnie niewątpliwie jeden z najważniejszych i najoryginalniejszych polskich artystów. Retrospektywny przegląd jego prac – instalacje, fotografie, wideo, obiekty i rysunki – jak dotąd przeprowadzony był jedynie w Stanach Zjednoczonych. Warszawska Wystawa w Zachęcie była pierwszą w Polsce tak szeroką prezentacją dokonań artysty – działalności sięgającej ponad trzy dekady. Prezentacja prac Libery po głośnej premierze w Warszawie przeniosła się do Galerii BWA Awangarda we Wrocławiu. Przegląd prac artysty jest doskonałą okazją do przyjrzenia się rozwojowi zjawisk artystycznych w Polsce od czasu wojennego po dziś dzień.
Swoją przygodę ze sztuką Zbigniew Libera rozpoczął w roku 1982 na łódzkim Strychu. W latach osiemdziesiątych działał w Kulturze Zrzutu i współredagował Tango – najważniejszy artzin łódzkiej sceny lat 80. Wspólnie z Jerzym Truszkowskim założył punkową grupę Sternenhoch, która łączyła działalność muzyczną z performerską. Był modelem fotograficznych prac Zofii Kulik, która spopularyzowała charyzmatyczny wizerunek artysty, w szeregu prac z serii Idiomy socwiecza. W tym okresie powstają kontrowersyjne Obrzędy intymne – wideo, na którym oglądamy babcię artysty na łożu śmierci. W 1988 roku powstaje cykl Libera transwestyta, będący wynikiem poszukiwań artysty w temacie transgresji seksualnej. Artysta po tych dokonaniach zostaje uznany za prekursora sztuki krytycznej, nazywanej sztuką ciała.
W latach 90. powstają kultowe już Urządzenia Korekcyjne, a w tej serii słynne Lego. Obóz koncentracyjny – szeroko komentowany zestaw klocków lego, z których można ułożyć tytułowy obiekt. Do urządzeń należą również m.in. uniwersalna wyciągarka penisa, urządzenia kulturystyczne dla małych chłopców, oraz lalka, którą można ogolić. O tej serii sam artysta mówi:
Z założenia miały to być obiekty wykonane w estetyce perswazji. Nie tylko estetyczne, do patrzenia, ale prawdziwie funkcjonalne w sensie wpływu, jaki wywierają w rzeczywistości. Interesowała mnie presja, jaką wywierają na nas przedmioty, jak nas urabiają. Jaki wpływ mają zabawki na dzieci? Zastanawiałem się jak skompromitować funkcje przedmiotów tak dobrze znanych z naszej codzienności. Przekonałem się, że można to zrobić poprzez pewien rodzaj zakłócenia: zbudować niemal identyczny, perswazyjny przedmiot, w tej samej estetyce i przy użyciu tej samej technologii, podobnie działający, ale jednak nieco inny, jakby zmodyfikowany genetycznie. Chodziło o to, aby zaaplikowany, operujący wewnątrz wirus rozmontowywał związek przedmiotu z dziedziną urabiania.
W XXI stuleciu Libera ujawnia się jako aktywista alternatywnego frontu kulturalnego. Jest pomysłodawcą projektu Zimna wojna (artystów ze społeczeństwem) w Krakowie oraz współzałożycielem Warszawskiego Aktywu Artystów. Zakłada dwie klubokawiarnie w Warszawie: Baumgart/Libera w Zamku Ujazdowskim, a następnie, wraz z Tomkiem Kurzycą i Mariola Przyjemską, Aurorę przy ul. Dobrej. Organizuje w nich koncerty muzyczne i wieczory literackie.
Po 2000 roku zajmuje się głównie fotografią prasową, tworzy prace oscylujące wokół tematu statusu, funkcji i roli obrazów medialnych. Powstają serie Pozytywy, Co robi łączniczka i Innocent and Hurtless.
Po 2000 roku Libera odnosi ogromne sukcesy w Stanach Zjednoczonych. Godnym odnotowania jest fakt, że Uniwersytet w Ann Arbor zorganizował artyście retrospektywną wystawę oraz poprosił go o wygłoszenie prestiżowego, dorocznego wykładu w ramach serii Copernicus Lecture. Przed Liberą takie zaproszenia otrzymali m.in.: Adam Michnik, Leszek Kołakowski, Czesław Miłosz.
Zbigniew Libera jest obywatelem świata: przechodząc na nomadyczny tryb życia, przeprowadza się w roku 2006 na dwanaście miesięcy do Grecji. Po tym okresie lokuje się w Pradze, gdzie w roku akademickim 2008/2009 prowadzi pracownię gościnną na tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych.
Wystawie towarzyszy obszerny polsko-angielski katalog prac Libery z lat 1982-2008, wydany przez BWA Wrocław i Zachętę dzięki wsparciu finansowemu Instytutu Adama Mickiewicza.
