W 2007 roku Muzeum Rzeźby Współczesnej zainicjowało koncepcję tak zwanego orońskiego Abecadła, czy inaczej Alfabetu rzeźby. Jest to projekt o charakterze edukacyjnym, przewidziany na osiem kolejnych odsłon, prezentowanych w ujęciu narracyjnym. Do chwili obecnej odbyły się trzy edycje założenia. Alfabet ma za zadanie przybliżyć odbiorcy świat rzeźbiarskich dokonań na przestrzeni setek lat rozwoju tej dziedziny. Odbiorcą może być zarówno niezorientowany w temacie laik, jak również wykształcona już osobowość artystyczna. Wystawy, z tego cyklu dają możliwość zasmakować sculptury dużego i mniejszego formatu, zetknąć się z dziełami wybitnych osobowości artystycznych, poznać różnorodne tendencje i nurty artystyczne. Są to typowe wystawy z komentarzem, pozwalające przyswoić pojęcia, których sens znać powinien każdy wykształcony człowiek.
Kolejne edycje posługują się metodą prezentacji w rozbudowanej formule kalejdoskopu konkretnych pojęć, artystów i haseł z obszaru sculptury, które poprowadzą uważnego widza przez całą historię rzeźby i działań okołorzeźbiarskich na przestrzeni wieków. Ilustrację poszczególnych zagadnień stanowią wybrane prace rzeźbiarskie, w większości z kolekcji własnej CRP, pokazy multimedialne oraz bogaty materiał fotograficzny – wszystko to, opatrzone komentarzem pisanym, stanowiącym lekturę do haseł. Niewątpliwą zaletą wystaw z tego cyklu, poza prezentacją wielu artystów i ich dorobku, jest możliwość porównania współistniejących obok siebie rzeźb klasycznych z marmuru, brązu, granitu, figuratywnych, awangardowych, asymilujących różne materiały o ciekawej formie, elementów sztuk multimedialnych i wielu innych form wpisanych w znaczenie słowa rzeźba.
J K L …
W maju 2010 roku prezentowana jest czwarta odsłona w ramach projektu, pt.: JKL. Wśród prezentowanych zagadnień znajdzie się obszerna ekspozycja poświęcona tematyce formy klasycznej i klasycyzującej, na przykładzie rzeźb współczesnych ze zbiorów CRP oraz dzieł dawnych, ukazanych w postaci fotogramów. Omówione i zilustrowane zostaną hasła: kanon, kompozycja, kształt, kolor, kontrapost, również w postaci pokazu slajdów. Osobną sekwencję stanowić będzie kwatera poświęcona wzajemnym związkom rzeźby z architekturą na przykładzie tematu kolumny, kapitela, kariatydy, kolosa. Z obszaru sztuki awangardowej i nowoczesnej zaprezentowane zostaną prace na temat konceptualizmu, junk sculpture, sztuki kinetycznej, konstruktywizmu, kubizmu i land artu.
W wystawie udział weźmie kilkudziesięciu artystów, m.in.: Filip Brodzki, Jan Chwałczyk, Ingo Glass, Wanda Gołkowska, Jerzy Fober, Wiktor Gajda, Peter Jacobi, Maria Jarema, Jerzy Jarnuszkiewicz, Zdzisław Jurkiewicz, Adam Kalinowski, Anna Kamieńska-Łapińska, Alfons Karny, Marek Kijewski i Małgorzata Malinowska, Krzysztof Kędzierski, Edward Krasiński, Jan Kucz, Zofia Kulik i Przemysław Kwiek, Stanisław Kulon, Piotr Kurka, Natalia Lach-Lachowicz, Konstanty Laszczka, Irena Molin-Sowa, Olga Niewska, Jacek Puget, Stanisław Radwański, Adam Rzepecki, Edward Sitek, Maciej Szańkowski, Wanda Sokołowska, Zofia Woźna i inni. Kuratorkami wystawy są: Anna Podsiadły i Anna Szary-Cioczek.
A B C …
Pierwsza edycja cyklu ABC objęła wiele haseł, jak np.: abstrakcja w rzeźbie, akademizm, akt, animalistyka, antropomorfizm, antyk, asamblaż, autoportret, awangarda, barok, ceramika i inne.
Na wystawie obecni byli: Magdalena Abakanowicz, Paweł Althamer, Sylwester Ambroziak, Janusz Bałdyga, Mirosław Bałka, F.A. Bartholdi, Włodzimierz Borowski, Constantin Brancusi, Krzysztof Bednarski, Jan Berdyszak, Jerzy Bereś, Antonio Canova, Marek Chlanda, Bronisław Chromy, Alfons Karny, Katarzyna Kobro, Jan Kucz i inni.
D E F …
Druga edycja wystawy DEF objęła m.in. niezwykle rozbudowany obszar figuracji: od hieratycznego egipskiego kanonu wyobrażania postaci, przez różne antyczne poszukiwania kształtów doskonałych po dynamizm wielopostaciowych kompozycji hellenizmu. Ich konkluzją były fotogramy ilustrujące renesansowe piękno człowieka oraz figury klasycyzujące. Ramy pojęcia współczesnej figuracji wypełniały formy realistyczne, ekspresyjne, zdeformowane, zgeometryzowane, o wymowie symbolicznej czy erotycznej. Problem daleko posuniętej transformacji figury ilustrowały ponad to prace kojarzone z przemianami rzeźby awangardowej w ramach takich kierunków jak: dadaizm, futuryzm, formizm, ekspresjonizm. Osobną enklawę znaczeniową stanowiła kwatera poświęcona najważniejszemu polskiemu rzeźbiarzowi czasów powojennych Xaweremu Dunikowskiemu z rzeźbami użyczonymi przez Muzeum Narodowe w Warszawie – Odział w Królikarni im. Xawerego Dunikowskiego. Akcent centralny wyznaczało symboliczne Tchnienie oraz wyobrażenia wieszczów polskich. Wśród proponowanych do lektury haseł znalazły się również te, odnoszące się do problemu epitafium, form przestrzennych, eksperymentu artystycznego oraz do powiązania rzeźby z architekturą w przypadku zagadnienia fontanny, frontonu czy fryzu. Poza pracami w materiałach szlachetnych i trwałych, pojawiły się rzeźby asymilujące ze sobą tworzywa różnego pochodzenia oraz przykłady odmiennego zastosowania przez twórców drewna jako surowca rzeźbiarskiego.
Na wystawie obecni byli, m.in.: Umberto Boccioni, Christo, Honoré Daumier, Edgar Degas, Donatello, Marcel Duchami, Xawery Dunikowski, Barbara Falender, Fidiasz, Maria Jarema, Jerzy Jarnuszkiewicz, Stanisław Kulon, Józef Łukomski, Tadeusz Markiewicz, Danuta Mączak, Myron, Małgorzata Olkuska, Sławoj Ostrowski, Władysław Ostrowski, Adam Procki, Auguste Rodin, Adolf Ryszka, Józef Sękowski, Antoni Starczewski, Ludmiła Stehnowa, Maciej Szańkowski, Jacek Waltoś, Jan de Weryha Wysoczański, Jan St. Wojciechowski, Zofia Woźna, August Zamoyski.
G H I…
W trzeciej edycji projektu zatytułowanej GHI początek oglądu ekspozycji wyznaczyły przykłady rzeźb najdawniejszych, prehistoryczne idole, starożytna Nike z Samotraki oraz gotyckie figury świętych. Następnie znalazły się dzieła odnoszące się do zagadnień historyzmu, idealizacji, heroizacji na przestrzeni wieków oraz w sztuce współczesnej. Ciekawą sekwencję stanowiła kwatera zadedykowana artystom posługującym się językiem geometrii w kreowaniu dzieła sztuki oraz część poświęcona klasycznym materiałom rzeźbiarskim, jak: granit, glina, gips. Wśród haseł zilustrowanych rzeźbami i video znalazły się również: happening, grupa rzeźbiarska, głowa rzeźbiarska. Epicentrum całego przedstawienia plastycznego wyznaczała osobowość i oryginalność Władysława Hasiora – na przykładzie jego wieloelementowych prac i fotogramów realizacji plenerowych
W wystawie wzięły udział prace kilkudziesięciu artystów m.in.: Piusa Welońskiego, Wandy Sokołowskiej, Zofii Pugetowej, Filipa Brodzkiego, Zdzisława Kosedy, Emilie Benes Brzezińskiego, Wandy Gołkowskiej czy Konstantego Laszczki oraz fotogramy ilustrujące realizacje: Antonio Canovy, Nauma Gabo, Julio Gonzalesa, Jeana Roberta Ipousteqa i inne.
